O Ιησούς Χριστός μέσα από εμβληματικά έργα τέχνης

Ο Ιησούς είναι ,μαζί με την Παναγία, το πρόσωπο που προσεγγίστηκε σε όλες τις μορφές τέχνης περισσότερο από κάθε άλλο υπαρκτό, λογοτεχνικό ή φανταστικό πρόσωπο. Αυτή δεν είναι θρησκευτική πεποίθηση. Είναι απλή στατιστική παρατήρηση.

Αυτό καταδεικνύει την επιρροή του στην ανθρωπότητα και τους ανθρώπους, κορυφαίο σύμβολο μιας θρησκείας που ασπάζεται περίπου το 1/3 πλανήτη στις διάφορες εκδοχές της.

Η ζωή του από τη βάπτισή Του ως τη σταύρωση και την Ανάσταση του βρήκε δεκάδες απεικονίσεις στην τέχνη. Άλλες φωτογραφικές, άλλες συμβολικές και πολλές αναμφίβολα που συγκαταλέγονται στις κορυφαίες στιγμές της τέχνης.

Sandro Botticelli, Η γέννηση του Χριστού, 1500-01

Ο Μποτιτσέλι απεικονίζει τη σκηνή της γέννησης με όλη τη μεγαλοπρέπεια που της αρμόζει. Τοποθετεί στο κέντρο του πίνακα την φάτνη με την Παναγία να σκύβει πάνω από το νεογέννητο Χριστό. Δίπλα τους ο Ιωσήφ κοιμάται ενώ στον ουρανό οι άγγελοι χορεύουν και ψέλνουν προς τιμήν του βρέφους. Στο κάτω μέρος του πίνακα απεικονίζονται άγγελοι που αγκαλιάζονται ενώ άλλοι οδηγούν τους ανθρώπους κοντά στο θείο βρέφος.

Andrea del Verrocchio, Η Βάπτιση του Χριστού, 1473-76

Ο παραπάνω πίνακας αναπαριστά τη σκηνή της Βάπτισης του Χριστού από τον Ιωάννη. Στο κέντρο του πίνακα τοποθετείται ο Χριστός αφού είναι το κεντρικό πρόσωπο της σύνθεσης με τον Ιωάννη να ρίχνει νερό στο κεφάλι του. Ακριβώς από πάνω του διακρίνεται το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή περιστεριού και τα χέρια του Θεού – Πατέρα. Στα αριστερά, δύο άγγελοι γονατίζουν μπροστά στον Υιό του Θεού και παρακολουθούν τη διαδικασία. Είναι χαρακτηριστικό πως οι δύο άγγελοι αποδίδονται στον Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο οποίος εκείνη την περίοδο μαθήτευε στο πλευρό του Βερόκιο.

Paolo Veronese, Ο Γάμος της Κανά, 1563

Σχεδόν δεκάμετρος ο πίνακας (και 6.5 ύψος) του Πάολο Βερονέζε που σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Ο Χριστός και οι μαθητές του καλούνται στο γεγονός ενός γάμου στην Κανά της Γαλιλαίας. Το κρασί σύντομα τελειώνει και ο Ιησούς μετατρέπει τις κανάτες με το νερό σε κρασί για τους καλεσμένους του γάμου, το οποίο και φέρεται να είναι το πρώτο από τα επτά θαύματα του σύμφωνα με τον Ιωάννη.

Ο πίνακας έμεινε για περίπου 235 χρόνια στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Μέγα στη Βενετία μέχρι που λεηλατήθηκε από τον Ναπολέοντα και μεταφέρθηκε το 1797 στο Παρίσι. Κατά τη μεταφορά του ο πίνακας κόπηκε στη μέση και ξαναράφτηκε στο Παρίσι.

El Greco, Η εκδίωξη των εμπόρων από το Ναό, 1568

Ένα γνωστό επεισόδιο από τη ζωή του Χριστού σχετίζεται με την εκδίωξη των εμπόρων από το Ναό, όπως το περιγράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Στο συγκεκριμένο έργο, ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (Ελ Γκρέκο) αναπαριστά γυναίκες και άντρες στο εσωτερικό ενός ναού που θυμίζει περισσότερο Αναγεννησιακό παλάτι παρά το Ναό της Ιερουσαλήμ.

Caravaggio, Η Ανάσταση του Λαζάρου, 1609

Στο Ευαγγέλιο του Αγίου Ιωάννη αναφέρεται πως ο Λάζαρος, ο αδελφός της Μάρθας και της Μαρίας, αρρώστησε, πέθανε, θάφτηκε και στη συνέχεια ο Ιησούς τον ανέστησε από τους νεκρούς. Παρατηρήστε την σημαντική σε όλους τους πίνακες του Καραβάτζιο παρουσία του φωτός, τον αντικατοπτρισμό του σε λεπτομέρειες και τμήματα του έργου όπως το δεξί χέρι του Λάζαρου και τα πρόσωπα των υπόλοιπων παρόντων.

Leonardo Da Vinci, Ο Μυστικός Δείπνος, 1494-98

Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι αποφασίζει να δημιουργήσει τον Μυστικό Δείπνο του Χριστού στον τοίχο της Santa Maria della Grazie. Στην παράσταση απεικονίζεται η στιγμή που ο Ιησούς ανακοινώνει στους μαθητές του πως ανάμεσά τους βρίσκεται εκείνος που θα τον προδώσει. Η δήλωση αυτή προκαλεί την αναστάτωση όλων και γι’ αυτό φαίνεται να συζητούν έντονα μεταξύ τους. Είναι εύλογο όμως να αναρωτηθούμε το ποιος είναι ο Ιούδας.

Αν παρατηρήσουμε λίγο πιο προσεκτικά, μπορούμε να διακρίνουμε έναν άντρα που ετοιμάζεται να πιάσει ένα κομμάτι ψωμί. Γνωρίζουμε πως εκείνος που άρπαξε πρώτος τον άρτο ήταν ο ίδιος που αργότερα πρόδωσε τον Χριστό.

Caravaggio, Ο Χριστός στο όρος των Ελαιών, 1605

Μετά τον Μυστικό Δείπνο, ο Χριστός και οι μαθητές του κατευθύνονται στο όρος των Ελαιών. Εκεί τους ζητάει να περιμένουν όσο θα προσεύχεται. Μαζί του παίρνει μόνο τον Ιωάννη, τον Πέτρο και τον Ιάκωβο, και μόλις απομακρύνεται, εκείνοι αποκοιμούνται.

Ο Καραβάτζιο έχει επιλέξει να αναπαραστήσει τη στιγμή που ο Χριστός έχοντας τελειώσει την προσευχή του, πλησιάζει τους τρεις μαθητές του και τους ξυπνάει. Τεντώνει το δάχτυλό του δείχνοντας, πιθανόν, τον Ιούδα και το στράτευμα που έρχεται να τον συλλάβει.

Caravaggio, Το ακάνθινο στεφάνι, 1602-04

Ο Καραβάτζιο επιλέγει να αναπαραστήσει τους εμπαιγμούς του Χριστού από τους στρατιώτες. Πιο συγκεκριμένα, απεικονίζει τον Ιησού ντυμένο με το πορφυρό ιμάτιο, κρατώντας ένα καλάμι στο χέρι και δίπλα του δυο άντρες να τοποθετούν το ακάνθινο στεφάνι στο κεφάλι του.

Raphael, Ο Χριστός φέρει τον Σταυρό, 1514-16

Ο παραπάνω πίνακας αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα έργα του Ραφαήλ που αναπαριστά τον Χριστό να κουβαλάει το Σταυρό του μαρτυρίου του. Επιλέγει να απεικονίσει τη στιγμή που ο Ιησούς πέφτει στο χώμα εξαιτίας του δύσκολου φορτίου που αναγκάζεται να φέρει στους ώμους του. Δίπλα του βρίσκεται η Παναγία γονατιστή που αγωνιά αντικρύζοντας το θέαμα όπως και κάποιοι από τους μαθητές του. Ακριβώς από πάνω του στέκεται ο Σίμωνας ο Κυρηναίος που ετοιμάζεται να σηκώσει το Σταυρό για να τον βοηθήσει.

El Greco, Η Σταύρωση του Χριστού, 1597 – 1600

Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (Ελ Γκρέκο) αναπαριστά τη σκηνή της Σταύρωσης στον Γολγοθά. Πιο αναλυτικά, στο κέντρο τοποθετεί τον Εσταυρωμένο ενώ στα πόδια του βρίσκεται η Μαρία Μαγδαληνή. Τρεις άγγελοι συλλέγουν το αίμα που τρέχει από τις πληγές του, στα πόδια, στα χέρια και στα πλευρά. Στο έδαφος, η Παναγία μαζί με τον Ιωάννη κοιτάζουν απελπισμένα τον Χριστό και θρηνούν.

Sandro Botticelli, Θρήνος πάνω από το νεκρό Χριστό, 1490 – 92

Ο Μποτιτσέλι αποφασίζει εδώ να απεικονίσει τη σκηνή της αποκαθήλωσης και του θρήνου γύρω από τον Χριστό. Στο κέντρο του πίνακα τοποθετείται ο Ιησούς και η Παναγία σχεδόν λιπόθυμη να τον κρατάει από τη μέση. Η Μαρία η Μαγδαληνή πλένει με τα δάκρυά της τα πόδια του ενώ γύρω του βρίσκονται κάποιοι από τους μαθητές του.

Veronese, Η Ανάσταση του Χριστού, 1570

Στο συγκεκριμένο πίνακα, ο καλλιτέχνης αναπαριστά τη σκηνή της Ανάστασης του Χριστού, τον οποίο τοποθετεί στο κέντρο να περιβάλλεται από φως. Όπως ανοίγει τα χέρια του, γίνονται εμφανή τα σημάδια του μαρτυρίου του. Οι Ρωμαίοι στρατιωτικοί είναι πεσμένοι στο έδαφος, τρομαγμένοι με το βλέμμα τους στραμμένο στον ουρανό.

Caravaggio, Η απιστία του Θωμά, 1601-02

Ο Καραβάτζιο, επιλέγει να αποτυπώσει τη σκηνή της ψηλάφησης των πληγών του Χριστού από τον Θωμά. Απεικονίζει τον Ιησού, που μόλις έχει αναστηθεί, να αρπάζει το δάχτυλο του Θωμά και να το τοποθετεί στην ουλή από το τρύπημα της λόγχης. Δίπλα του βρίσκονται ακόμη δυο μαθητές του που γίνονται μάρτυρες του γεγονότος. Η αναπαράσταση αυτή του Καραβάτζιο είναι αρκετά σκληρή και προκαλεί ταραχή σε όποιον την αντικρύσει.

Rembrandt, Η ανάληψη του Χριστού, 1636

Ο Ρέμπραντ επιλέγει να δημιουργήσει το σημαντικότερο γεγονός από όλη τη ζωή του Χριστού, την Ανάσταση, κάτι που τον δυσκόλεψε αρκετά. Στο κέντρο του πίνακα τοποθετεί τον Ιησού, λουσμένο με φως, να ανεβαίνει στον ουρανό και άγγελοι να τον συντροφεύουν. Στο κάτω μέρος του πίνακα βρίσκονται οι μαθητές του που κοιτάζουν με δέος το θέαμα. Είναι χαρακτηριστικό πως στην κορυφή του έργου είναι τοποθετημένο το Άγιο Πνεύμα με μορφή περιστεριού. Μάλιστα, μετά από σάρωση του πίνακα με ακτίνες Χ αποδείχθηκε πως δίπλα στο Άγιο Πνεύμα υπήρχε ο Θεός-Πατέρας, αλλά αφαιρέθηκε.\