Τα δύο πρόσωπα του Ερντογάν μετά το «αρμένικο» χαστούκι

Η Τουρκία «αναστατώθηκε» μετά την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τις ΗΠΑ, δήλωσε χθες ο Ταγίπ Ερντογάν, μετά την πολύωρη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, προσθέτοντας ότι είναι μια κίνηση με «καταστροφικό αντίκτυπο». Κάλεσε δε τους Αμερικανούς «να κοιταχτούν στον καθρέφτη», παραπέμποντας μέχρι και στις εκκαθαρίσεις των Ινδιάνων.

«Ο πρόεδρος των ΗΠΑ χρησιμοποίησε αστήρικτους και άδικους όρους για γεγονότα που συνέβησαν πριν από έναν αιώνα. Δεν έχουν καμία ιστορική και νομική βάση όλα όσα έχει πει και μας προκαλούν λύπη. Θεωρούμε πως η απόφαση αυτή ελήφθη κάτω από την πίεση ομάδων εχθρών της Τουρκίας», σημείωσε, καλώντας τον ομόλογό του να αναιρέσει τις δηλώσεις του. Ο πρόεδρος της Τουρκίας ισχυρίστηκε, επίσης, ότι οι διμερείς σχέσεις έχουν βρεθεί πλέον σε χαμηλότερο επίπεδο.

Γενικώς, πάντως, ο Ερντογάν κινήθηκε σε σχετικά χαμηλούς τόνους και δεν φάνηκε να επιδιώκει την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση. Μάλιστα, κάλεσε τις ΗΠΑ να αφήσουν κατά μέρος τις διαφωνίες στις διμερείς σχέσεις και να επικεντρώσουν στο μέλλον τους, ενώ κάλεσε τον Μπάιντεν σε συνάντηση τον Ιούνιο, με στόχο να ανοίξει «μια νέα πόρτα», στη βάση της ισοτιμίας.

Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη τηλεφωνική συνομιλία ανάμεσα στον Τζο Μπάιντεν και τον Ερντογάν χαρακτηρίστηκε «πολύ επαγγελματική» και «ξεκάθαρη» από τον αμερικανό αξιωματούχο που ανέλαβε να ενημερώσει τα ΜΜΕ. Ετσι, η αναγνώριση της Γενοκτονίας από τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, που ακολούθησε λίγες ώρες αργότερα, δεν έπιασε στον… ύπνο τον τούρκο πρόεδρο, καθώς είχε ενημερωθεί σχετικά και από πρώτο χέρι.

«Απολύτως άκυρη» χαρακτήρισε από την πλευρά του χθες τη δήλωση Μπάιντεν περί της Γενοκτονίας των Αρμενίων ο υπεύθυνος για ζητήματα Επικοινωνίας της Τουρκίας, Φαχρετίν Αλτούν, ενώ σχετική παρέμβαση έκανε και ο υπουργός Αμυνας. «Τα ιστορικά γεγονότα δεν πρέπει να αξιοποιούνται ως εργαλεία για να προκαλούνται συγκρούσεις ή να επιλύονται ανοιχτοί λογαριασμοί – δεν πρέπει να πολιτικοποιούνται. Είναι καθαρό πως σε ένα τέτοιο περιβάλλον, θα επηρεαστούν αρνητικά οι σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και την Αρμενία, ανάμεσα στους Τούρκους και τους Αρμένιους, καθώς και η περιφερειακή ειρήνη», είπε ο Χουλουσί Ακάρ, σημειώνοντας πως «η ιστορία δεν μπορεί να ξαναγραφεί μέσα από τέτοιου είδους πολιτικές δηλώσεις».

Βεβαίως, ο Ακάρ – όπως και ο Ερντογάν, ο οποίος επέμεινε ότι στόχος του είναι οι καλές σχέσεις γειτονίας με την Αρμενία – δεν διευκρίνισε πόσο πιο αρνητικά μπορούν να επηρεαστούν οι σχέσεις της χώρας του με την Αρμενία και τους Αρμένιους μετά την ταπείνωση την οποία υπέστησαν οι τελευταίοι στον σύντομο πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν για τον έλεγχο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, με τη βοήθεια της Τουρκίας.

Στο μεταξύ, ο Σαρλ Μισέλ εξαπέλυσε χθες επίθεση στον Ερντογάν – σε μια μάλλον καθυστερημένη αντίδραση, με βάση τα όσα συνέβησαν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αγκυρα, μαζί με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Η διευρυμένη συνεργασία με την Τουρκία είναι δύσκολο να πάρει σάρκα και οστά εάν συνεχίσουν να λαμβάνονται αρνητικά μέτρα σε αυτό το επίπεδο», δήλωσε ο πρόεδρος του Συμβουλίου, αναφερόμενος στα ζητήματα των ανθρωπίνων και δημοκρατικών δικαιωμάτων, καθώς και της ελευθερίας της έκφρασης.

Σημαίνει, άραγε, αυτό ότι η «νέα αρχή» με «θετική ατζέντα» την οποία αποφάσισαν να επιχειρήσουν στις σχέσεις τους με την Τουρκία οι «27» κατά την πρόσφατη σύνοδο κορυφής ναυάγησε πρόωρα;