«Εξωγήινοι υπάρχουν, μα δεν θα τους δούμε»

O Tζόζεφ Ασμπάκερ είναι κατηγορηματικός. Υπάρχει νοήμων ζωή κάπου στο Σύμπαν, λέει ο νέος γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, αλλά η ανθρωπότητα δεν θα τη βρει – τουλάχιστον όχι στη διάρκεια της ζωής μας. «Η διάρκεια της νοήμονος ζωής είναι ελάχιστη χρονικά, είναι σαν ένα δευτερόλεπτο. Η πιθανότητα σε αυτό το δευτερόλεπτο να επικοινωνήσουμε με κάποιον που ανέπτυξε νοήμονα ζωή το ίδιο δευτερόλεπτο… είναι πολύ μικρή», εξηγεί στους «Financial Times» από το νέο γραφείο του στο Παρίσι, με μια δορυφορική εικόνα του πλανήτη μας να καλύπτει τον τοίχο πίσω του.

Ο 58χρονος Ασμπάκερ πρέπει να έχει ρωτηθεί για το εάν υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες χιλιάδες φορές στη διάρκεια των 31 ετών που βρίσκεται στην Υπηρεσία. «Αυτό εμπνέει τους ανθρώπους, τους ωθεί να γίνουν εξερευνητές και τρελαίνονται για το Διάστημα. Συμπεριλαμβάνομαι κι εγώ μεταξύ τους!» λέει με ενθουσιασμό. «Το Διάστημα είναι η διάσταση που θέλεις να εξερευνήσεις ώστε να πάρεις απαντήσεις στις βασικές ερωτήσεις που έχουμε οι άνθρωποι».

Ομως ως γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας από τον Μάρτιο, ο Ασμπάκερ έχει πιο επείγοντα ερωτήματα να λύσει – σημαντικά για το μέλλον των διαστημικών φιλοδοξιών της Ευρώπης και για την Υπηρεσία που λειτουργεί εδώ και 46 χρόνια. Πρώτη στον κατάλογο επίλυσης είναι η ένταση στις σχέσεις της Υπηρεσίας με την ΕΕ που κινδυνεύει να ακινητοποιήσει την Ευρώπη, την ώρα που ο υπόλοιπος κόσμος επιδίδεται σε έναν νέο ανταγωνισμό στο Διάστημα. Εξήντα χρόνια μετά το ταξίδι του Γιούρι Γκαγκάριν, ο αμερικανός μεγιστάνας Ελον Μασκ άνοιξε το Διάστημα για εμπορικές πτήσεις και μαζί με τον Τζεφ Μπέζος είναι έτοιμοι να στείλουν σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη χιλιάδες δορυφόρους σε μια προσπάθεια να παρέχουν υπηρεσίες Διαδικτύου από το Διάστημα.

Η Ευρώπη άργησε να αναγνωρίσει αυτές τις νέες διαστημικές ευκαιρίες, εξηγεί ο Ασμπάκερ. Καταθέτοντας τις προτεραιότητές του, τον περασμένο μήνα, τόνισε ότι η ιδιωτική χρηματοδότηση για startups που ασχολούνται με το Διάστημα το 2019 στις ΗΠΑ έφτασε τα 5 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με τα μόλις 188 εκατ. στην Ευρώπη, οδηγώντας αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες να μετεγκατασταθούν.

Η συμφωνία για τον ρόλο της Διαστημικής Υπηρεσίας στη διαστημική στρατηγική της Ευρώπης είναι απαραίτητη εάν θέλουμε να φτάσουμε τους άλλους και να ανθήσει ο διαστημικός τομέας, τονίζει ο Ασμπάκερ. «Πρέπει να διευκρινίσουμε τι σημαίνει το Διάστημα για την Ευρώπη», λέει. Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία δεν είναι θεσμός της ΕΕ, αλλά ένας διακυβερνητικός οργανισμός στον οποίο συμμετέχουν τα κράτη – μέλη αλλά και άλλες χώρες όπως η Βρετανία, η Νορβηγία, η Ελβετία και ο Καναδάς. Οι Βρυξέλλες τα τελευταία χρόνια ζητούν να αποκτήσουν τον έλεγχο της Υπηρεσίας, κάτι στο οποίο αντιδρούν άλλες χώρες, γι’ αυτό και η ΕΕ αποφάσισε το 2019 να δημιουργήσει τη δική της Υπηρεσία Διαστημικού Προγράμματος της ΕΕ. Υπάρχει ο φόβος ότι κρίσιμη χρηματοδότηση θα στραφεί σε αυτή την κατεύθυνση.

«Αυτή τη στιγμή δεν είμαστε ανταγωνιστικοί», εξηγεί ο Ασμπάκερ. «Και η κατάσταση δεν βελτιώνεται. Οι Κινέζοι θα ζητούν πολλά χρήματα για τις εκτοξεύσεις τουριστικών διαστημοπλοίων. Πρέπει να προσαρμοστούμε στην πραγματικότητα. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή». Γι’ αυτό και οι επιδιώξεις του είναι φιλόδοξες για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Θέλει να γίνει η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία πιο ανταγωνιστική, να περικόψει τη γραφειοκρατία, να επισπεύσει την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και να διοργανώσει την επόμενη χρονιά μια σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ ώστε να τους πείσει να υποστηρίξουν πρωτοπόρα διαστημικά προγράμματα. Κάτι που μπορεί να αποδειχθεί εξίσου δύσκολο με το να έρθουμε σε επαφή με νοήμονα εξωγήινα όντα.