100 ημέρες Τζο Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο

Η συνήθεια να γίνεται απολογισμός των πρώτων 100 ημερών στο προεδρικό αξίωμα προέρχεται στην πραγματικότητα από την εποχή του Φράνκλιν Ρούσβελτ. Όταν εξελέγη πρόεδρος το 1933 η παγκόσμια οικονομική κρίση ήταν στο απόγειό της. Στους τρεις πρώτους μήνες πέρασε ένα βουνό από νόμους από το Κογκρέσο για να βγάλει τη χώρα από τη βαθιά κρίση. Από τότε καθιερώθηκε να γίνεται ένας πρώτος απολογισμός πεπραγμένων μέσα σε αυτό, το αυθαίρετο εν πολλοίς,  χρονικό διάστημα, όχι μόνο στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες του κόσμου.

Δεν έχασε ούτε λεπτό

Έτσι τώρα ήρθε η ώρα της κρίσης και για τον Τζο Μπάιντεν, που έγινε πρόεδρος σε μια χρονική περίοδο κρίσης διαστάσεων, όπως εκείνη που αντιμετώπισε ο Ρούσβελτ. Η πανδημική κρίση και η ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας είναι ιστορικών διαστάσεων. Εκτός αυτού ο Ντόναλντ Τραμπ άφησε πίσω του πολιτικά συντρίμμια. Μια διχασμένη εσωτερικά και απομονωμένη εξωτερικοπολιτικά χώρα. Τα ποσοστά δημοτικότητας του Μπάιντεν κυμαίνονται από 52% έως 54%. Δεν είναι θεαματικά, αλλά αποτελούν μια σταθερή βάση για να διοικήσει. Και πολύ καλύτερα από τα ποσοστά δημοτικότητας του Τραμπ, του μοναδικού πρόεδρου στην αμερικανική ιστορία που καθόλη της διάρκεια της προεδρίας του δεν ξεπέρασε το 50%. Ενθουσιασμός και ευφορία δεν αποτελούν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ΗΠΑ υπό τον Τζο Μπάιντεν. Είναι ηλικιακά ο γηραιότερος ένοικος όλων των εποχών στο Λευκό Οίκο, δεν είναι οπωσδήποτε υπέρμαχος νεωτερισμών και μιας νέας εκκίνησης, αλλά θιασώτης των συμβάσεων, της λογικής, της αξιοπιστίας, της σταθερότητας και τάξης μετά τα χαοτικά χρόνια Τραμπ. Με το που κάθισε στο γραφείο του υπέγραψε δεκάδες προεδρικά διατάγματα, με τα οποίο ακύρωσε διάφορες αποφάσεις του προκατόχου του. Επανάφερε τις ΗΠΑ στη Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Τις πρώτες 100 ημέρες εργάστηκε εξουθενωτικά και αθόρυβα. Πέρασε από το Κογκρέσο θηριώδες πακέτο 1,9 τρις δολαρίων για την ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας από τις επιπτώσεις της πανδημίας με στόχο τον εκσυγχρονισμό των υποδομών της χώρας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Δεν άφησε ευκαιρία ανεκμετάλλευτη για να επιταχύνει τους εμβολιασμούς και υλοποίησε την προεκλογική υπόσχεση για 100 εκ. εμβολιασμένους όχι τις πρώτες 100 ημέρες αλλά 60 ημέρες διακυβέρνησής του. Σε ότι αφορά στην προσφυγική πολιτική από την αρχή δρομολόγησε αλλαγή πολιτικής, περισσότερος ανθρωπισμός, περισσότερη ενσωμάτωση. Έστειλε όμως και διφορούμενα μηνύματα με την αύξηση του αριθμού των μεταναστών που περνούν παράνομα τα σύνορα και τις καταστροφικές συνθήκες διαβίωσης, κυρίως παιδιών, σε προσφυγικά καταλύματα.

Τάξη και προβλεψιμότητα

Σε ότι αφορά στην εξωτερική πολιτική ο Μπάιντεν έκανε σαφές ότι οι ΗΠΑ επέστρεψαν στο διεθνές διπλωματικό παλκοσένικο. Με τη Ρωσία οι ΗΠΑ διαπραγματεύτηκε την παράταση της συμφωνίας New Start για τον πυρηνικό εξοπλισμό λίγο πριν την εκπνοή της. Παράλληλα υιοθέτησε μια πιο σκληρή πολιτική στάση, από ότι ο προκάτοχός του, απέναντι στη Μόσχα. Σε ότι αφορά στο Αφγανιστάν ο Μπάιντεν αναγκάστηκε στην ουσία να ενεργήσει υπό την πίεση χρόνου και υλοποίησε την απόφαση Τραμπ αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων από τη χώρα με παράταση λίγων μηνών. Με το Ιράν έχει ξεκινήσει έμμεσος διάλογος για το εάν οι ΗΠΑ είναι διατεθειμένες να επιστρέψουν στη συμφωνία για τα πυρηνικά της Τεχεράνης, την οποία είχε καταγγείλει ο Ντόναλντ Τραμπ. Η νέα αμερικανική κυβέρνηση βλέπει την Κίνα με απόσταση ως τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή και προσπαθεί να περιορίσει την επιρροή της. Η πρώτη συνάντηση υψηλών αξιωματούχων από τις δύο χώρες εξελίχθηκε σε μετωπική σύγκρουση ασυνήθιστων διαστάσεων. Σε ότι αφορά στην κλιματική αλλαγή, πριν κλείσει 100 ημέρες διακυβέρνησης ο Τζο Μπάιντεν διοργάνωσε τηλεδιάσκεψη κορυφής, όπου εξήγγειλε τους νέους φιλόδοξους στόχους περιορισμών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Σε ότι αφορά στο ύφος διακυβέρνησης στο Λευκό Οίκο επανήλθε η τάξη. Ο Μπάιντεν βρίσκεται εδώ και δεκαετίες μέσα στο πολιτικό παιγνίδι, πρώτα στο Κογκρέσο, αργότερα στην κυβέρνηση. Τα στελέχη της ομάδας εργασίας του έχουν την ίδια κυβερνητική εμπειρία, κι αυτό είναι ορατό και αναδύει ασφάλεια. Η πολιτική διαχείριση της καθημερινότητας ακολουθεί ένα και το ίδιο σχήμα: Ο Λευκός Οίκος προετοιμάζει τα θέματα με μεγάλη ακρίβεια, μετά ακολουθούν γραπτά κείμενα πολλών σελίδων με δεδομένα, στη συνέχεια γίνονται διαδικτυακές ενημερωτικές συνδέσεις με δημοσιογράφους και στο τέλος εμφανίζεται ο Μπάιντεν μπροστά από την κάμερα για να διαβάσει από τον πόντιουμ του Λευκού Οίκου τη δήλωσή του. Συνήθως δεν ξεφεύγει από το κείμενο και απαντά σπάνια σε ερωτήσεις. Τα πάντα κυλούν βάσει συγκεκριμένης «χορεογραφίας» και σπάνια υπάρχουν εκπλήξεις. Καμιά πολιτική μέσω twitter, καμιά νυχτερινή απόλυση ή ανακοίνωση, καμιά αναστάτωση. Η απόλυτη αντίθεση στο χάος επί εποχής Τραμπ, ο οποίος δεν είχε καμιά εμπειρία στην πολιτική και με τα καμώματά του αιφνιδίαζε νυχθημερόν όχι μόνο την κοινή γνώμη, αλλά και μέλη της κυβέρνησής του. Από τον Μπάιντεν επικρατεί «σιωπή» νωρίς το πρωί και τα Σαββατοκύριακα. Στην αρχή η Washington Post ονόμασε ρουτινιασμένη την προεδρία Μπάιντεν. Άλλοι πάλι τη χαρακτηρίζουν βαρετή. Αλλά η προβλεψιμότητα της μετά-τραμπικής περιόδου στον Λευκό Οίκο δεν θα πρέπει να συγχέεται με αδράνεια.

Κριστιάνε Γιάκε/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου