Επάγγελμα αγρότης: Οι κίνδυνοι 

Οι αγρότες είναι θύματα μη θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων κατά 1,7 φορές περισσότερο από τον μέσο όρο και θύματα θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων κατά τρεις φορές περισσότερο από τον μέσο όρο.

Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, οι μορφές απασχόλησης που κυριαρχούν στον γεωργικό τομέα, στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η οικογενειακή γεωργική εκμετάλλευση και, κατά μεγάλο βαθμό, η αυτοαπασχόληση, καθώς οι περισσότερες γεωργικές εργασίες εκτελούνται από τον ιδιοκτήτη/την ιδιοκτήτρια του αγροκτήματος και την οικογένειά του/της.

Εννέα στους δέκα εργαζόμενους σε αγροκτήματα (89 %) αποτελούν μέλη του οικογενειακού εργατικού δυναμικού.

Το 78% σχεδόν των αγροτών εργάζονταν μόνοι με τη συνδρομή μελών της οικογένειάς τους και περιστασιακή βοήθεια από εργαζόμενους που απασχολούνταν στα αγροκτήματα σε περιόδους αιχμής.

Η αυτοαπασχόληση, καθώς και το γεγονός ότι η γεωργική καλλιέργεια είναι συχνά οικογενειακή επιχείρηση, αποτελούν πρόκληση για την επαγγελματική ασφάλεια και υγεία στη γεωργία.

Εργασίες συντήρησης στη γεωργία

Οι εργασίες συντήρησης στον γεωργικό κλάδο παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:

• η συντήρηση και επισκευή μηχανημάτων, εξοπλισμού και οχημάτων,
• η συντήρηση περιβόλων αγροικιών και κτιρίων,
• η συντήρηση των σιλό, των αποθηκευτικών θαλάμων, των δεξαμενών κοπρώδους ιλύος και των δεξαμενών αποθήκευσης σιτηρών,
• η συντήρηση ηλεκτρικών εγκαταστάσεων,
• η συντήρηση συστημάτων αποστράγγισης και άρδευσης,
• η συντήρηση οδών με ή χωρίς οδόστρωμα.

Κίνδυνοι που σχετίζονται με τις εργασίες συντήρησης στη γεωργία

Επειδή οι εργασίες συντήρησης στη γεωργία αφορούν ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, οι πηγές κινδύνου που σχετίζονται με αυτές είναι πολλές και ποικίλης αιτιολογίας.

Μεταξύ των εν λόγω κινδύνων περιλαμβάνονται:

• μηχανικοί κίνδυνοι που σχετίζονται με τη συντήρηση μηχανημάτων όπως είναι οι θραυστήρες, οι αναμείκτες υλικών και οι εγχυτήρες υγρών υπό υψηλή πίεση,
• ηλεκτρικοί κίνδυνοι που ελλοχεύουν κατά την εκτέλεση εργασιών με ελαττωματικό εξοπλισμό ή κατά τη συντήρηση ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού ή κατά την επισκευή ηλεκτροφόρων περιφράξεων που παρουσιάζουν φθορές,
• θερμικοί κίνδυνοι που σχετίζονται με τη χρήση εξοπλισμού συγκόλλησης ή θέρμανσης κατά την εκτέλεση εργασιών συντήρησης, τη συντήρηση εξοπλισμού με θερμές επιφάνειες ή τη συντήρηση υδραυλικού εξοπλισμού,
• χημικοί κίνδυνοι που σχετίζονται με τη χρήση επικίνδυνων ουσιών κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης ή τη συντήρηση εξοπλισμού που περιέχει επικίνδυνες ουσίες,
• κίνδυνοι πρόκλησης πυρκαγιάς ή έκρηξης κατά τη συντήρηση εγκαταστάσεων ή εξοπλισμού με επικίνδυνες και εκρηκτικές ουσίες, όπως είναι οι δεξαμενές, οι αποθηκευτικοί θάλαμοι και τα σιλό ή οι δεξαμενές καυσίμων,
• βιολογικοί κίνδυνοι κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης σε εγκαταστάσεις μολυσμένες από βιολογικούς παράγοντες, δεξαμενές κοπρώδους ιλύος, τάφρους και υποδομές επεξεργασίας λυμάτων,
• εργονομικής φύσεως κίνδυνοι που σχετίζονται με λανθασμένες στάσεις του σώματος ή εργαλεία των οποίων ο σχεδιασμός παρουσιάζει εργονομικές ατέλειες,
• η εργασία σε κλειστούς χώρους.

Οι πλέον συνήθεις παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση ατυχημάτων σχετικών με τις εργασίες συντήρησης στη γεωργία είναι:

• η μοναχική φύση της εργασίας,
• η έλλειψη προστατευτικού εξοπλισμού,
• οι οικονομικοί περιορισμοί, η πίεση του χρόνου και η κόπωση,
• η έλλειψη ευαισθητοποίησης/εκπαίδευσης/πληροφόρησης,
• οι συμβάσεις υπεργολαβίας.

Μέτρα πρόληψης

• Προσπαθήστε να αποκλείσετε τους κινδύνους.
• Εάν οι κίνδυνοι δεν είναι δυνατό να αποκλειστούν εντελώς, προσπαθήστε να τους ελαχιστοποιήσετε τηρώντας τις ασφαλείς διαδικασίες εργασίας.
• Χρησιμοποιήστε τον κατάλληλο εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων των μέσων ατομικής προστασίας.
• Μη αναλαμβάνετε ποτέ εργασία για την εκτέλεση της οποίας δεν διαθέτετε τα απαιτούμενα προσόντα.