Ένας καυγάς, και τα απαραίτητα μικρόβια

Στο μίνι μάρκετ, μια η κυρία γύρω στα 65 κοντούλα, ευτραφής με μαλλί φρεσκοχτενισμένο από το συνοικιακό κομμωτήριο, θύμωσε μαζί μου και είχε δίκιο. Ήμουν ανυπόμονη. Είχα πάει να πάρω κάτι απαραίτητα για το πασχαλινό τραπέζι, φρέσκα κρεμμυδάκια και μάλλον στο ταμείο, από την αγωνία μου για αυτά τα κρεμμυδάκια την πλησίασα, κατά λάθος.

«Κάντε πίσω ! Μη πλησιάζετε!», μου φώναξε και επειδή  είχε δίκιο τα αντανακλαστικά της εγωιστικής μου πλευράς έσπευσαν να με σώσουν από το καίριο πλήγμα που προκάλεσε η παρατήρηση της .

«Εγώ να κάνω πίσω. Εσείς δεν είστε εμβολιασμένη;», της απάντησα ενώ δεν με είχα ικανή για τέτοια αυτόματη αγένεια.

Η ταχύτητα μου στέρησε την διορατικότητα ώστε να  προβλέψω την απλούστατη και αιχμηρή σαν ξίφος απάντηση της:« Είμαι ! Και που είμαι όμως, δεν αρκεί!»

Δεν είχα τι να πω ώστε να την νικήσω.

Φοβήθηκα πως θα ξεσήκωνε κι άλλους πελάτες εναντίον μου, πως στο τέλος μπορεί να επέβαλαν γενικευμένη ανταρσία στο μίνι μάρκετ και να μου έπαιρναν και τα κρεμμυδάκια και δεν μπορούσα να γυρίσω σπίτι με άδεια χέρια.

Καμιά φορά πρέπει να υποχωρείς. Περιορίστηκα σε ένα: «Μάλιστα!» και περίμενα τη σειρά μου πιο πίσω

Όταν η απερίγραπτη ντροπή που μου είχε προκαλέσει η κυρία, κόπασε σκέφτηκα πως είχα άδικο αλλά και λίγο δίκιο από την αρχή, απλώς το δίκιο μου είναι μεταχρονολογημένο. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε με μάσκες, αποστάσεις, προσοχή, όταν θα είμαστε όλοι πλέον εμβολιασμένοι, το κακό θα προκαλέσουμε δεν θα είναι μόνο ψυχολογικό.

Έπρεπε ίσως να βρω που μένει αυτή η κυρία και να πάω σπίτι της με ένα άρθρο των New York Times που διάβασα πρόσφατα και σύμφωνα με το οποίο, οι πρακτικές που χρησιμοποιούμε για να γλιτώσουμε από τον COVID19,  πολλοί επιστήμονες  φοβούνται πως στο μέλλον θα  φέρουν μεγάλα  προβλήματα.

Ένας από τους λόγους είναι το ανθρώπινο μικροβίωμα: μια πολύπλοκη κοινότητα βακτηρίων, ιών, μυκήτων και παρασίτων οι συνεχείς αλληλεπιδράσεις των οποίων αναπτύσσουν ισχυρές οδούς σηματοδότησης, που προστατεύουν το σώμα ποικιλοτρόπως .

Πριν από  έναν αιώνα, η ανθρωπότητα άρχισε να καταλαβαίνει πως υπήρχε ένας αόρατος κόσμος γεμάτος οργανισμούς δυνητικά επικίνδυνους  για την υγεία και τότε άρχισε και η ιδιαίτερη σχέση μας με την απολύμανση.

Ο πολιτισμός εξελίχθηκε με την πεποίθηση πως το αποστειρωμένο περιβάλλον είναι το ασφαλέστερο όταν θέλουμε να είμαστε υγιείς, όταν είμαστε άρρωστοι ή όταν θέλουμε να γλιτώσουμε  από τις αρρώστιες.

Όταν η επιδημία του κορονοϊού ξέσπασε, καταφύγαμε στην κοινωνική απόσταση και αρχίσαμε να απολυμαίνουμε επιφάνειες και χώρους για να προστατευτούμε. Μέχρι πολύ πρόσφατα πιστεύαμε πως ο COVID19, μπορούσε να μεταδοθεί από τις επιφάνειες , η επιστημονική ανακοίνωση πως η πιθανότητα είναι τελικά  μικρότερη από 1 στις 10.000 και πως οι μάσκες ,η απόσταση και ο καθαρός αέρας παραμένουν οι καλύτεροι μέθοδοι, μάλλον δεν μας έπεισε.

Διεθνώς, οι παράλογες  απολυμάνσεις που στοιχίζουν εκατομμύρια σ όλους μας συνεχίζονται αν και πια η λογική λέει πως δεν χρειάζονται. Για λόγους ξεκάθαρα ψυχολογικούς απόλυμαίνονται αεροπλάνα, συρμοί τρένων, γραφεία και σχολικές τάξεις.

Στις τελευταίες  μπορεί να έχουν μήνες να μπουν μαθητές, όμως νιώθουμε πως έτσι τις κάνουμε ασφαλείς ενώ η πραγματική τους «μόλυνση», γνωρίζουμε πως θα ξεκινήσει μόλις γεμίσουν -αν βεβαίως τα παιδιά είναι άρρωστα, αλλιώς θα πρόκειται για τάξεις ασφαλείς και γεμάτες μικρόβια όπως συνήθως .

Έχουν περάσει λίγοι μήνες από τότε που στην χώρα μας, δήμοι αναλάμβαναν να καθαρίσουν δρόμους- να τους ψεκάσουν δηλαδή, έξω από σπίτια οικογενειών που είχαν  κρούσματα, λες και το πεζοδρόμιο έτσι θα καθάριζε από την πανδημία.

Τα προβλήματα, ισχυρίζονται οι επιστήμονες,  μπορεί να έρθουν αργότερα: αν συνεχίσουμε να απολυμαίνουμε, να κρατάμε αποστάσεις και να στερούμε από το ανθρώπινο μικροβίωμα μας , μερικά από τα τρισεκατομμύρια μικρόβια που είναι απαραίτητα στην υγεία μας .

Αυτό που σήμερα γνωρίζει η επιστήμη  είναι πως ειδικά αν τα στερηθούμε σε μικρή ηλικία τα ανοσοποιητικά μας συστήματα γίνονται ευάλωτα.

Χωρίς την επαφή με τους μικροοργανισμούς που αποικίζουν το ανθρώπινο σώμα από τη γέννησή, η προσαρμοστική ανοσία δεν θα υπήρχε. Το 1989 μια θεωρία  με τίτλο «Η Υπόθεση της Υγιεινής», διατυπώθηκε από τον επιδημιολόγο David Strachan που συσχέτισε συγκεκριμένα αυτοάνοσα με τον τρόπο ζωής . Αν και η θεωρία του κατά καιρούς αμφισβητήθηκε και  πολλά σημεία της καταρρίφθηκαν ή  αναθεωρήθηκαν , τα ευρήματα της επιστήμης  για τους μικροοργανισμούς που ζουν στο σώμα συνέχισαν να εξελίσσονται.  Υπάρχουν για παράδειγμα  ενδείξεις πως  η εντερική μικροχλωρίδα μπορεί  να επηρεάσει ακόμη και τον  εγκέφαλο μας, ενώ οργανισμοί που υπάρχουν και σε άλλα σημεία του σώματος συνδράμουν  στην  ενδυνάμωση των ιστών αλλά και στο πως η καρδιά μας και οι ορμόνες μας λειτουργούν καλύτερα .Ακόμη και η  εκδήλωση σοβαρών συμπτωμάτων  COVID19 αλλά και  του «χρόνιου COVID», εικάζεται από επιστήμονες θιασώτες του μικροβιώματος, πως μπορεί να συνδέεται με ομοιότητες στο μικροβίωμα των ασθενών που μυστηριωδώς αρρωσταίνουν πιο σοβαρά.

Τα αντιβιοτικά που εδώ και δεκαετίες χρησιμοποιούμε αλόγιστα σε  συνδυασμό με την παρατεταμένη περίοδο  υπερ -υγιεινής που ζούμε , οι κινδυνολόγοι υποστηρίζουν πως μας θα οδηγήσει στην πλήρη  εξαφάνιση οργανισμών, ειδικά κατά τη διάρκειας  μιας  περιόδου όπου τα πρωτόκολλα και οι δίπλες μάσκες είναι ακόμη αναγκαία.

Μπορεί λοιπόν τώρα, ακόμη, να μας είναι απαραίτητο, να κρατάμε αποστάσεις, να πλένουμε σχολαστικά τα χέρια μας και να ανακουφίζει τους φόβους μας  το να ψεκάζουμε με χλωρίνη εδώ και εκεί κάπως άσκοπα,  όμως ενδεχομένως θα μας  κάνει περισσότερο καλό στο μέλλον, να επιστρέψουμε στην κάπως πιο βρώμική κανονικότητα που ξέραμε και ειχαμε αγαπήσει.