Στο νησάκι του Μικρού Διομήδη, που χωρίζει την Αλάσκα από τη Σιβηρία, μόλις έφτασε δέμα από την Ελλάδα. Οι ιθαγενείς της φυλής Iñupiaq, κάποιοι από τους περίπου 130 Εσκιμώους που ζουν σε αυτόν τον τόπο εδώ και 4.000 χρόνια, είναι εκεί για να το παραλάβουν: Τα προϊόντα που παρήγγειλαν μέσω Internet, φτιάχτηκαν με μεράκι σε κάποιο από τα μοναστήρια του Αγίου Ορους, βασισμένα σε πατροπαράδοτες συνταγές αιώνων, και διέσχισαν σχεδόν 8.700 χιλιόμετρα για να φτάσουν στον προορισμό τους. Δεν είναι παρά ένα μικρό δείγμα του πόσο περιζήτητα έχουν γίνει στο εξωτερικό τα προϊόντα που παράγονται σε μοναστήρια της Ελλάδας. Και που πωλούνται μέσω Διαδικτύου σε σχεδόν κάθε γωνιά της Γης.

Από τα κλασικά μοναστηριακά εργόχειρα, ξυλόγλυπτα και αγιογραφίες μέχρι ιαματικά προϊόντα και καλλυντικά σκευάσματα φτιαγμένα από μοναχούς με ειδικές γνώσεις, εξαιρετικά κρασιά και αποστάγματα, μείγματα πικρού, αγιορειτίκου μελιού, νηστίσιμα αλλά και γκουρμέ είδη, βιβλία, εκκλησιαστικά κοσμήματα, ακόμη και θυμιάματα που ενθουσιάζουν τους βουδιστές, ταξιδεύουν για τους ενδιαφερόμενους στις πιο απομακρυσμένες γωνίες της πλανήτη. «Εχουμε δημιουργήσει ένα ευρύ δίκτυο πελάτων από το εξωτερικό» λέει στα «ΝΕΑ» ο Νίκος Ταπούρης, ο οποίος έχει ιδρύσει στα νότια της αθωνικής χερσονήσου, στον οικισμό Δάφνη, ένα κατάστημα με αντικείμενο την πώληση και προβολή προϊόντων που παράγονται σε μοναστήρια, κυρίως του Αγίου Ορους.

Τα προϊόντα διατίθενται και μέσω του ηλεκτρονικού καταστήματος monastiriaka.gr, όπου άνθρωποι από όλον τον κόσμο μπορούν να διαλέξουν μέσα από μια ποικιλία περίπου 2.500 κωδικών. «Τα προϊόντα μας ταξιδεύουν στη Σιγκαπούρη, την Ινδονησία, την Ιαπωνία, την Κίνα, την Αμερική, ακόμη και στην Αγία Τριάδα της Ανταρκτικής. Επίσης έχουμε αγοραστές από την Αυστραλία, τη Ρωσία, τη Νότια Αφρική, τα νησιά Ορκάδες της Σκωτίας, από όλες τις σκανδιναβικές χώρες και από πολλά άλλα μέρη. Στο νησί του Αγίου Διομήδη στην Αλάσκα λειτουργεί ορθόδοξο σχολείο και δεχόμαστε συχνά παραγγελίες, όταν για παράδειγμα οι δάσκαλοι θέλουν να κάνουν κάποια δώρα στους μαθητές τους. Τα σύνορα της Ορθοδοξίας δεν σταματούν στα σύνορα της Ελλάδας και αυτό κάνει τα αγιορείτικα προϊόντα περιζήτητα…».

Δύσκολες συνθήκες

Ο ίδιος επισημαίνει πως «τα μοναστήρια είναι περήφανα κάστρα με υψηλό επίπεδο γνώσης και θεματοφύλακες μιας 1.000χρονης αυτοκρατορίας». Και συνεχίζει: «Οταν την περίοδο της Εικονομαχίας η Βυζαντινή Αυτοκρατορία διαλύθηκε οικονομικά και ο λαός βυθίστηκε στη φτώχεια, ο μοναχικός κόσμος βγήκε έξω και δίδασκε στους ανθρώπους πώς θα φτιάξουν τα κάρα τους, τις ρόδες τους, πώς θα ικανοποιήσουν τις βασικές τους ανάγκες.

Με αυτό θέλω να πω πως τα μοναστήρια είναι αυτοσυντήρητα νοικοκυριά που καλλιεργούν τη γη τους, βγάζουν το κρασί τους, το λάδι τους, φτιάχνουν καρβουνόσκονη, φάρμακα, συντηρούν τα τρόφιμά τους. Και πλέον σε αυτά συναντάς πολύ υψηλό επίπεδο – μεταξύ των μοναχών κάποιοι είναι φαρμακοποιοί, χημικοί ή άλλοι επιστήμονες και εκτός αυτών όλοι αξιοποιούν την αποθησαυρισμένη γνώση αιώνων. Αυτή η προσπάθεια αξίζει πραγματικά να ενισχυθεί αγοράζοντας κάτι που έχει φτιαχτεί με πολύ κόπο σε δύσκολες συνθήκες». Ο ίδιος τονίζει πως η επιλογή των προϊόντων από τα περίπου 50 μοναστήρια με τα οποία συνεργάζεται γίνεται «κατόπιν ελέγχου, ιδίοις όμμασι. Πάμε εκεί, βλέπουμε τα προϊόντα, τον τρόπο παραγωγής τους, αν τηρούνται οι υγειονομικές και κατασκευαστικές προϋποθέσεις και στη συνέχεια τα εντάσσουμε στο πωλητήριό μας».

Αλλες μονές

Τα μοναστικά προϊόντα που προωθεί δεν προέρχονται αποκλειστικά από το Αγιον Ορος – κάποια φτιάχνονται σε μονές που ανήκουν πνευματικά στο Πατριαρχείο ή στη μητρόπολη – και επίσης δεν είναι πάντα… made in Greece. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του γυναικείου μοναστηριού στο Σολάν της Γαλλίας, ενός αγιορείτικου μετοχιού της Μονής της Σίμωνος Πέτρας. «Πρόκειται για ένα μοναστήρι με μεγάλη δράση. Εχει εξαιρετικές καλλιέργειες και είναι εκείνο που έφτιαξε την πρώτη βιοκλιματική κάβα στη Γαλλία, καθώς παρασκευάζει κρασιά χρησιμοποιώντας μόνο τις κινήσεις του ήλιου και του ανέμου. Σε αυτό το μοναστήρι ζουν αδελφές από ολόκληρο τον κόσμο, κάνουν σπουδαία δουλειά και συνεργαζόμαστε μαζί τους για την πώληση κρασιών. Επίσης σε άλλο γαλλικό μοναστήρι παρασκευάζουν μια κρέμα μοναδικής νοστιμιάς από καρύδια σπασμένα στο χέρι και χτυπημένα με συγκεκριμένο τρόπο, ώστε να ισορροπεί το λάδι τους με τη μαύρη ζάχαρη και κάποια αρωματικά» λέει ο Νίκος Ταπούρης, ο οποίος έχει σπουδάσει Εφαρμοσμένη Υδρογεωλογία και ασχολείται με το εμπόριο προϊόντων από το Περιβόλι της Παναγιάς τα τελευταία 14 χρόνια.

Επιχειρήσεις

Υπολογίζεται ότι στο Αγιον Ορος εργάζονται περίπου 1.000 μη κληρικοί σε μια πλειάδα επιχειρήσεων που λειτουργούν εκεί: από φαρμακεία και Κέντρο Υγείας μέχρι μπακάλικα και ξυλουργεία, υλικά οικοδομών και συνεργεία αυτοκινήτων. Κάθε χρόνο χιλιάδες άνθρωποι επισκέπτονται τα μοναστήρια, γεγονός που έχει συμβάλει στο να διαδοθεί η φήμη τους πολύ πέρα από την επικράτεια. «Η επίσκεψη στο Αγιον Ορος είναι όνειρο ζωής για εκατομμύρια ανθρώπους και δεν γίνεται να ξεφύγεις από αυτήν τη ατμόσφαιρα ακόμη κι αν έχεις βρεθεί εκεί για δουλειά. Αυτό μας επηρεάζει και εμάς. Δεν μπορείς να ζεις στο Ορος και να το βλέπεις μόνο επαγγελματικά» προσθέτει συνοψίζοντας τη φιλοσοφία του. «Σκεφτείτε ότι υπάρχουν σκήτες ή κελιά που δεν έχουν μείνει χωρίς ανθρώπινο χνώτο εδώ και περισσότερα από 1.000 χρόνια και πως επί αιώνες κάποιοι προσεύχονται και κλαίνε σε αυτόν τον τόπο…».

Headlines