Σρι Λάνκα: Μια… «αστρική πύλη» στη μέση μιας ιερής πόλης γεννά θεωρίες συνωμοσίας

Η ιερή πόλη Ανουραντχαπούρα της Σρι Λάνκα δεν είναι το πρώτο μέρος που θα μας ερχόταν στο μυαλό ακούγοντας τη λέξη «UFO». Γνωστή στην περιοχή ως Ρατζαράτα (Γη των Βασιλέων), το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO ήταν το πρώτο βασίλειο που ιδρύθηκε ποτέ στο νησί (το 377 π.Χ.) και αποτελεί τον πυρήνα της βουδιστικής κουλτούρας της χώρας. Σήμερα, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα του νησιού, ενώ προσελκύει προσκυνητές από όλη τη χώρα εξαιτίας των αρχαίων βουδιστικών ναών της και των τεράστιων θολωτών ταφικών μνημείων της.

Όμως η ιερή αυτή πόλη στεγάζει και κάτι πολύ πιο ασυνήθιστο. Εκεί, στο Ρανμάσου Ουγιάνα (Πάρκο των Χρυσόψαρων), ένα αρχαίο πάρκο που κυκλώνεται από τρεις βουδιστικούς ναούς, υπάρχει μια επιγραφή που υποτίθεται ότι… ξεκλειδώνει τα μυστήρια του σύμπαντος.

Με διάμετρο περίπου 1,8 μέτρων, το Σακουάλα Τσακράγια (που μεταφράζεται περίπου ως «Κύκλος του Σύμπαντος») είναι χαραγμένο επάνω σε μια πέτρα που συγκαταλέγεται στα προστατευόμενα ερείπια εντός του πάρκου. Η επιγραφή είναι ορατή μόνο από το ύψος του εδάφους. Μάλιστα, ακριβώς απέναντι από την επίπεδη επιφάνεια της πέτρας, υπάρχουν τέσσερις σκαλιστές θέσεις που προσφέρουν άψογη θέα στα χαράγματά της. Τόσο το «διάγραμμα» όσο και οι θέσεις, η προέλευση των οποίων είναι επίσης άγνωστη, έχουν μπερδέψει τους ιστορικούς, τους αρχαιολόγους και τους ακαδημαϊκούς που επιχείρησαν να δώσουν λύση στο μυστήριο τα τελευταία 100 χρόνια.

«Το Ραμνμάσου Ουγιάνα χρησιμοποιούνταν για μια παρατεταμένη ιστορική περίοδο», υποστηρίζει μιλώντας στο BBC ο Ραζ Σομαντέβα, καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κελάνιγια, στη Σρι Λάνκα.

«Η δεύτερη σημαντική φάση ανάπτυξης φαίνεται πως ξεκίνησε στη διάρκεια του έβδομου αιώνα μ.Χ. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, αρκετά νέα κτίρια προστέθηκαν στον κήπο. Το διάγραμμα θα μπορούσε να έχει δημιουργηθεί στη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά είναι αδύνατον να ξέρουμε, γιατί  ύπαρξή του, η λειτουργία του ή οποιαδήποτε άλλη πληροφορία γύρω από αυτόν δεν αναφέρεται σε κανένα ιστορικό κείμενο, παρά το γεγονός ότι οι βουδιστές μοναχοί ήταν πολύ επιμελείς στην καταγραφή».

Παρά το γεγονός ότι ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για το διάγραμμα και τους σκοπούς του, η εικονογραφία του είναι συμβατή με άλλα χαράγματα της περιόδου του Ανουραντχαπούρα (3^ος-10^ος αιώνας μ.Χ.). Το κέντρο του διαγράμματος αποτελείται από επτά ομόκεντρους κύκλους που τέμνονται από παράλληλες οριζόντιες και κάθετες γραμμές. Τα τετράγωνα τμήματα περιέχουν μικρούς κύκλους, εντός των οποίων είναι χαραγμένοι σταυροί. Ένας απλός παρατηρητής διακρίνει φιγούρες που θυμίζουν ομπρέλες ή βέλη και τόξα, έναν χαρταετό, κυματιστές γραμμές και κυλινδρικά σχήματα. Ο εξωτερικός δακτύλιος απεικονίζει θαλάσσια ζώα: Ψάρια, χελώνες και ιππόκαμπους.

Σε σύγκριση με άλλα χαρακτικά της ίδιας περιόδου, όπως το Σαντακάντα Παχάνα, που απεικονίζει κλήματα, κύκνους και έναν λωτό, όλα τους παραδοσιακά βουδιστικά σύμβολα, το συγκεκριμένο διάγραμμα δεν μοιάζει να εντάσσεται σε κάποιο θρησκευτικό συγκείμενο, επομένως δεν υπάρχει και κάποια προφανής εξήγηση για την ύπαρξή του.

Το αποτέλεσμα; Μα φυσικά, αμέτρητες θεωρίες συνωμοσίας. πριν το Internet, το διάγραμμα άφηνε τη Σρι Λάνκα μάλλον αδιάφορη, καθώς δεν διακρίνεται από την απίστευτη ομορφιά των ευρημάτων που το περιβάλλουν, όπως οι λίμνες και τα λουτρά που πιστεύεται ότι ανήκαν στους βασιλείς. Όπως τονίζει ο δημοσιογράφος του BBC, αν οι εξωγήινοι είχαν πράγματι φτάσει στη γη, αυτό θα ήταν το καλύτερο μέρος που θα μπορούσαν να διαλέξουν για να προσγειωθούν: Μέσα στην πυκνή, τροπική ζούγκλα, οι ερειπωμένοι ναοί στέκουν επιβλητικοί και εγκαταλελειμμένοι, προστατευμένοι από τις τοπικές αρχές.

Ο πρώτος ακαδημαϊκός που στάθηκε στην αρχαιολογική αξία του διαγράμματος ήταν ο ΧΣΠ Μπελ, ένας βρετανός δημόσιος υπάλληλος που είχε οριστεί ως ο Πρώτος Έφορος Αρχαιοτήτων της Κεϋλάνης (όπως ονομαζόταν τότε η Σρι Λάνκα. Ο Μπελ περιέγραψε το διάγραμμα σε έκθεσή του το 1911, καταλήγοντας ότι: «Αυτός ο αρχαίος “χάρτης του κόσμου” είναι ίσως ο αρχαιότερος που υπάρχει και έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον.  παρουσία του μαρτυρά την αρχαιότητα της αστρονομικής λαϊκής παράδοσης που εξακολουθεί να επιβιώνει σε ορισμένα βουδιστικά μοναστήρια της Κεϋλάνης».

Αν και το διάγραμμα δεν μοιάζει με χάρτη με την σύγχρονη έννοια, ο Μπελ έγραψε ότι πρόκειται για ένα «αρχαίο κοσμογραφικό διάγραμμα που απεικονίζει με αφελή απλότητα τις βουδιστικές πεποιθήσεις για το σύμπαν».

Είχε ερμηνεύσει τους κύκλους, τα σύμβολα και τα θαλάσσια ζώα επάνω στο διάγραμμα βάσει των γνώσεών του για τον βουδισμό στο νησί ως σύμβολα για τη γη, τη θάλασσα, το διάστημα και το σύμπαν.

Αν και οι συζητήσεις για το διάγραμμα περιορίστηκαν για πολλά χρόνια σε ακαδημαϊκούς κύκλους εξαιτίας της ιστορικής σημασίας της περιοχής, τα κοινωνικά δίκτυα και η έκρηξη στις φωτογραφίες που οι άνθρωποι μοιράζονται και καταναλώνουν έφεραν το μυστήριο στο παγκόσμιο προσκήνιο. Παρατηρητικοί τουρίστες έχουν σχολιάσει τους παραλληλισμούς μεταξύ του διαγράμματος στο Ανουραντχαπούρα και άλλων αρχαιολογικών χώρων σε άλλες χώρες που ορισμένοι πιστεύουν ότι αποτελούν… αστρικές πύλες, δηλαδή αρχαίους διαδρόμους μέσω των οποίων οι άνθρωποι περνούσαν στο σύμπαν. Η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι το διάγραμμα κρύβει τον μυστικό κωδικό που ξεκλειδώνει την πύλη.

Οι συνωμοσιολόγοι τονίζουν ότι η… αστρική πύλη της Σρι Λάνκα έχει σχεδόν τα ίδια σχέδια και σύμβολα με εκείνα που έχουν εντοπιστεί στο Αμπού Γκουράμπ της Αιγύπτου και τη Λα Πουέρτα ντε Χάγιου Μάρκα στο Περού.

Λένε μάλιστα ότι η πιο εντυπωσιακή ομοιότητα αφορά την εγγύτητα των τοποθεσιών προς το νερό. Το ταμιευτήριο νερού Τίσα Γουέβα, που οικοδομήθηκε εκεί το 300 π.Χ., παρουσιάζεται ως καταληκτική απόδειξη καθώς και οι άλλες δυο τοποθεσίες είναι χτισμένες κοντά σε νερό, που σύμφωνα με την τρελή θεωρία των αστρικών πυλών επέτρεπε στα εξωγήινα όντα να παράγουν χρυσό.

Η θεωρία αυτή τροφοδοτήθηκε περαιτέρω από την εγγύτητα του διαγράμματος στο όρος Ντανιγκάλα, που είναι γνωστό και ως Όρος των Εξωγήινων, στην κοντινή ιερή πόλη Πολοναρούγουα. Το Ντανιγκάλα, που βρίσκεται βαθιά μέσα στη ζούγκλα και είναι δημοφιλές στους πεζοπόρους χαρακτηρίζεται από ένα μοναδικό κυκλικό σχήμα και μια απολύτως επίπεδη κορυφή. Το γεγονός αυτό οδήγησε, φυσικά, ορισμένους χρήστες του Internet στο συμπέρασμα ότι κάποτε ήταν… αεροδρόμιο για UFO. Το παράξενο είναι, σύμφωνα με τον Σρι Αμπεϊγουικράμα, έναν ξεναγό που μίλησε στο BBC, ότι «οι χωρικοί που ζουν εδώ πιστεύουν πράγματι ότι το Όρος των Εξωγήινων προσελκύει περισσότερα πεφταστέρια και κεραυνούς σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο σημείο στην περιοχή».

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Σομαντέβα, «Δεν υπάρχουν αρκετές αρχαιολογικές ενδείξεις που να παραπέμπουν σε αστρική πύλη».

Αντιθέτως, όπως εξηγεί στο BBC, ο ίδιος πιστεύει ότι το πιο λογικό συμπέρασμα είναι πως το διάγραμμα είναι ένας πρώιμος παγκόσμιος χάρτης, όπως υποστήριζε και ο Μπελ, καθώς η συγκεκριμένη εξήγηση ταιριάζει στο θρησκευτικό και κοσμολογικό συγκείμενο και βγάζει νόημα δεδομένης της περιόδου και της τοποθεσίας.

«Τουλάχιστον από το 250 π.Χ. οι κάτοικοι της Σρι Λάνκα είχαν σαφή εικόνα για τα αντικείμενα στον ουρανό και το διάστημα. Στις πρώτες βραχμάνικες επιγραφές που εντοπίζονται στη Σρι Λάνκα, υπάρχουν πολλαπλές ονομασίες που αναφέρονται σε συγκεκριμένα άστρα και αστρονομικές έννοιες. Μια από τις επιγραφές στην Κιρίντα, έναν θρησκευτικό και ιστορικό χώρο στις νότιες ακτές της Σρι Λάνκα, περιλαμβάνει μια φράση που μεταφράζεται ως «το άπειρο σύμπαν». Φαίνεται, λοιπόν, ότι το πρόσωπο που την χάραξε είχε πολύ βαθιά κατανόηση για τη φύση του σύμπαντος εντός του οποίου ζούμε».

Σύμφωνα με άλλους ειδικούς, το διάγραμμα είναι πράγματι ένας χάρτης – αλλά πολύ πιο πεζός: Ουσιαστικά ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο για την ανέγερση κι άλλων ναών και μνημείων κοντά στην ήδη υπάρχουσα ιερή πόλη.

Σε κάθε περίπτωση, όσο μυστηριώδης ή όχι κι αν ήταν ο σκοπός που επιτελούσε το διάγραμμα, είναι απολύτως βέβαιο ότι ήταν αν μη τι άλλο υπαρκτός. Ωστόσο, δεν αποκλείεται εξαιτίας της απουσίας κειμένων που να αναφέρονται σε αυτόν, να μείνει για πάντα χαμένος στα βάθη της ιστορίας.