Για την παρασκευή του εμβολίου της, έχει πει η Pfizer, χρειάζονται 280 συστατικά από 86 προμηθευτές σε 19 χώρες. Προτάσσω τα στοιχεία αυτά, γιατί μας δίνουν το μέτρο της δυσκολίας στη μαζική παραγωγή του εμβολίου. Μας βοηθούν, δηλαδή, να εκτιμήσουμε σε ρεαλιστική βάση την πρωτοβουλία του προέδρου Μπάιντεν υπέρ της άρσης των πνευματικών δικαιωμάτων των εμβολίων για τον Covid-19.

Η πρωτοβουλία του αμερικανού προέδρου είναι, χωρίς αμφιβολία, μία εντυπωσιακή επίδειξη «ήπιας ισχύος» για τις ΗΠΑ. Καλοδεχούμενη πρωτοβουλία, φαντάζομαι, από όσους παραπονούμασταν για την απροθυμία των ΗΠΑ να ασκήσουν τον ηγετικό ρόλο τους επί προεδρίας Τραμπ. Αν μάλιστα η άρση της πατέντας στα εμβόλια οδηγεί βραχυπρόθεσμα στην ταχύτερη, μεγαλύτερη και φθηνότερη παραγωγή εμβολίων για όλες τις χώρες του πλανήτη (κάτι που δεν είναι καθόλου βέβαιο), η πρωτοβουλία του είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Σε καμία περίπτωση, όμως, η θέση του Μπάιντεν στο ζήτημα δεν είναι η πτώση των Χειμερινών Ανακτόρων του καπιταλισμού, όπως ίσως φαντάζονται όσοι νομίζουν ότι τα προβλήματα της ανισότητας λύνονται με μια γιούργια στον παροιμιώδη ταβλά με τα κουλούρια. Χωρίς μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, χωρίς τη μεθοδική συνεργασία των πλουσίων με τους φτωχούς, όσες πατέντες και να απελευθερωθούν επιτάχυνση της παραγωγής δεν πρόκειται να έχουμε.

Επιπλέον, υπάρχει και η γραφειοκρατική διάσταση της υπόθεσης. Η διαπραγμάτευση στον WTO (Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου) θα είναι μακρά και το νωρίτερο που θα μπορούσε να ξεκινήσει είναι στις αρχές Δεκεμβρίου, στην υπουργική σύνοδο του οργανισμού. Οι δε αποφάσεις που θα ληφθούν εκεί θα πρέπει να είναι με ομοφωνία, επειδή αυτό απαιτείται για αλλαγές στους κανόνες του WTO που αφορούν πνευματική ιδιοκτησία. Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι οι ΗΠΑ παίρνουν θέση σαφώς υπέρ της άρσης της πατέντας για τα εμβόλια του Covid-19 ενισχύει τη δυναμική της τάσης αυτής – το είδαμε εξάλλου στην αστραπιαία μεταβολή της ευρωπαϊκής στάσης στο θέμα.

Η πολιτική βούληση είναι απαραίτητη, αλλά δεν αρκεί για να δώσει τη λύση. Χρειάζεται και η συνεργασία της φαρμακοβιομηχανίας. Διότι το ζητούμενο σε αυτή την υπόθεση δεν είναι αν είναι δίκαιο να θησαυρίζουν οι εταιρείες, αλλά να βρεθεί ο τρόπος για τη γρήγορη αύξηση της παραγωγής, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες όλου του κόσμου. Και σε αυτό το πρόβλημα η λύση είναι κάτι πολύ περισσότερο από το «πάρε κόσμε πατέντες»…

ΣΤΑ ΚΑΘ’ ΗΜΑΣ

Η μεταστροφή των ΗΠΑ στο ζήτημα των πατεντών είχε την αντανάκλασή της και εδώ, με τον ΣΥΡΙΖΑ να πανηγυρίζει για την υποτιθέμενη δικαίωσή του. Αναρωτιέμαι πού τη βλέπουν. Διότι τη συγκεκριμένη πρόταση έκανε πρώτος ο Μόσιαλος και την προσυπέγραψε αμέσως ο Μητσοτάκης, όταν ο Τσίπρας ακόμη αμφισβητούσε την ύπαρξη εμβολίων.

Επειτα, η πρόταση του Τσίπρα, όπως τη διετύπωσε στη Βουλή προ μηνών, δεν είχε σχέση με διεθνή προσπάθεια για την άσκηση πίεσης στον πρόεδρο Μπάιντεν. Ο Τσίπρας ουσιαστικά ζητούσε από την κυβέρνηση να συγκρουσθεί με την Ευρώπη για το συγκεκριμένο ζήτημα. Ζητούσε από την κυβέρνηση «να αναλάβει ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την άρση της πατέντας»! Σαν να λέμε, δηλαδή, ότι πηγαίνει κάποιος στο αστυνομικό τμήμα και τους ζητάει τώρα αμέσως να πάνε να απελευθερώσουν την Πόλη και την Αγια-Σοφιά…