Την άμεση κατάργηση των SMS ζητάει ο ΣΥΡΙΖΑ με παρέμβαση στη βουλή όπου κάνει λόγο για προπαγανδιστική εργαλειοποίηση του μέτρου από την κυβέρνηση που παραβιάζει τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών.

Παράλογο, άχρηστο και απαξιωμένο

Οι 54 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που υπογράφουν την σχετική ερώτηση χαρακτηρίζουν τις βεβαιώσεις μετακίνησης και την αποστολή SMS ως μέτρο παράλογο, άχρηστο και απαξιωμένο ενώ παράλληλα ζητούν την κατάθεση όλων των εγγράφων που σχετίζονται με την σύμβαση υλοποίησης του ψηφιακού συστήματος αποστολής μηνυμάτων στο 13033 και 13032 και την σύμβαση επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων.

Η ερώτηση που κατατέθηκε με πρωτοβουλία των Μάριου Κάτση, τομεάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Χρήστου Σπίρτζη, υπεύθυνου τομέα Προστασίας του Πολίτη και Νατάσας Γκαρά αναπληρώτριας τομεάρχη Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει ως εξής:

«ΕΡΩΤΗΣΗ και ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ

»Προς: Τον Υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ. Κ. Πιερρακάκη &  τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, κ. Μ. Χρυσοχοϊδη

Άμεση κατάργηση

»ΘΕΜΑ: «Άμεση κατάργηση βεβαιώσεων κίνησης και SMS στο 13033″

»Σχεδόν από την έναρξη της πανδημίας στη χώρα μας, ένας εκ των κυριότερων κυβερνητικών μέτρων για την αποφυγή διασποράς του κορωνοϊού είναι ο περιορισμός της κυκλοφορίας των πολιτών, με τη μετακίνησή τους να επιτρέπεται μόνο εφόσον υφίστανται συγκεκριμένοι λόγοι και προϋποθέσεις, για την εξυπηρέτηση ζωτικών, προσωπικών ή επαγγελματικών αναγκών.

»Μεταξύ αυτών, επιτρέπεται η κατ’ εξαίρεση μετακίνηση με βεβαίωση κίνησης (Τύπου Β) που υπογράφεται από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο, με προσωπική του ευθύνη, για λόγους υγείας, παροχής βοήθειας σε ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη, σωματικής άσκησης σε εξωτερικό χώρο, κίνησης με κατοικίδιο ζώο ή μετάβασης σε εν λειτουργία κατάστημα/επιχείρηση, τράπεζες και χώρους λατρείας.

»Η μορφή της βεβαίωσης κίνησης, εκτός από έντυπη, δύναται να είναι και ηλεκτρονική μέσω της ατελούς αποστολής SMS στον αριθμό 13033 (ή 13032 ειδικά για το λιανεμπόριο).

»Ωστόσο, από τους πρώτους μήνες χρήσης του μέτρου, η χρησιμότητά του έχει αμφισβητηθεί ευρέως από τους πολίτες, προκαλώντας συχνά θυμηδία, ενώ πλέον έχει απαξιωθεί πλήρως στην πράξη ως παράλογο ή γραφικό.

Σοβαρά ερωτήματα

»Σοβαρά ερωτήματα, όμως, όσον αφορά την ουσία του μέτρου και το πώς το αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση που το επέβαλε, προκαλούν οι πρόσφατες (29/4/2021) δηλώσεις του Υπουργού Επικρατείας κ. Γ. Γεραπετρίτη ότι τα SMS στο 13033 είναι ένα μέτρο υψηλού συμβολισμού με παιδαγωγικό χαρακτήρα για τους πολίτες (βλ. σχετ. https://www.youtube.com/watch?v=r0kHXNuckUo&t=799s).

»Μάλιστα, οι δηλώσεις αυτές, ούτε είναι μεμονωμένες, ούτε σχετίζονται με κάποια πολιτική ομαλής μετάβασης σε κατάσταση άρσης απαγορεύσεων, καθώς έρχονται σε συνέχεια σχετικής δήλωσης του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Κ. Πιερρακάκη, ο οποίος σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε σχεδόν ένα μήνα νωρίτερα (27/3/2021), αποκάλυψε ότι:

»»Το SMS θεωρήσαμε ότι μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο αυτορρύθμισης, γιατί όταν στέλνεις ένα μήνυμα εσύ ο ίδιος έχεις μια πειθαρχία, ότι έστειλα ένα ή δύο ή τρία μηνύματα» και ότι: «Σχεδιάστηκε αποκλειστικά με τη λογική των λεγόμενων οικονομικών της συμπεριφοράς, των behavioral economics».

»Σε ερώτηση του δημοσιογράφου αν ο πολίτης μέσω του SMS στο 13033 υποβάλλεται σε μια συνθήκη με ψυχολογικούς όρους, απάντησε καταφατικά, λέγοντας ότι ο πολίτης υποβάλλει τον εαυτό του στη συνθήκη αυτή (βλ. σχετ. https://www.andro.gr/apopsi/kyriakos-pierrakakis-interview-frangakis).

Ψυχολογική και συνειδησιακή επιβολή καθεστώτος απαγόρευσης

»Οι παραπάνω δηλώσεις αποτελούν κυβερνητική παραδοχή ότι η μοναδική χρησιμότητα της βεβαίωσης κίνησης Τύπου Β και των SMS στο 13033 ήταν η ψυχολογική, συνειδησιακή επιβολή καθεστώτος απαγόρευσης στους πολίτες, προκειμένου να τους «διαπαιδαγωγήσει» στην ατομική ευθύνη, γεγονός που αποδεικνύει ότι τους θεωρεί εκ των προτέρων ανεύθυνους.

»Η κυβέρνηση που έχει αποποιηθεί οποιαδήποτε δική της ευθύνη για την αποτυχημένη αντιμετώπιση της πανδημίας μεταφέροντας μονίμως την ευθύνη στους πολίτες, παραδέχεται ότι τους χειραγώγησε ώστε να ενσωματώσουν ψυχολογικά την κατάσταση περιορισμού της ελευθερίας μετακίνησης, παραπλανώντας τους ταυτόχρονα σχετικά με τη χρησιμότητα των SMS και υποτιμώντας τη νοημοσύνη τους.

»Ζητήματα σχετικά με το 13033 είχαν τεθεί και κατά την έναρξη του δεύτερου lockdown, όταν στις 9/11/2021, ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Σ. Πέτσας είχε δηλώσει ότι πάνω από 1 εκατομμύριο SMS με τον κωδικό 6 για σωματική άσκηση, εστάλησαν μετά τις 9 το προηγούμενο βράδυ.

Κατά προσέγγιση

»Το προφανές συμπέρασμα της δήλωσης ότι καταγράφονται τα SMS και οι κωδικοί μετακίνησης, ερχόταν σε αντίθεση με προηγούμενους ισχυρισμούς του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Κ. Πιερρακάκη ότι τα SMS στο 13033 και τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών δεν καταγράφονται, αλλά διαγράφονται από το σύστημα αμέσως μόλις διεκπεραιωθεί η εντολή μετακίνησης.

»Μάλιστα, την αμέσως επόμενη μέρα, στις 10/11/2021, ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης έσπευσε να δηλώσει πως το σύστημα του 13033 δεν είναι σχεδιασμένο να καταγράφει τις κατηγορίες κωδικών που στέλνουν οι πολίτες για να μετακινηθούν και ως εκ τούτου οι δηλώσεις του κ. Πέτσα ήταν «κατά προσέγγιση».

Αντικρουόμενες δηλώσεις

»Αυτές οι αντικρουόμενες δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών αποδεικνύουν ότι, είτε η κυβέρνηση, μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου, εργαλειοποίησε το 13033 προπαγανδιστικά προκειμένου να επιβληθεί έπειτα από 2 ημέρες το μέτρο της απαγόρευσης κυκλοφορίας κατά τις νυχτερινές ώρες, είτε κρατά αρχείο και επεξεργάζεται τα SMS που στέλνουν οι πολίτες στο 13033, κάτι που παραβιάζει κατάφορα κάθε κανονισμό περί προσωπικών δεδομένων και συνιστά υπόθεση παρακολούθησης των πολιτών εκ μέρους των Αρχών.

»Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι το σύστημα με τα SMS στο 13033 παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση σαν πρωτοπόρα ψηφιακή καινοτομία που απέκτησε διεθνή φήμη, εμπνεύσεως του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Κ. Πιερρακάκη.

Ερωτήματα για συμβάσεις και εταιρείες κινητής τηλεφωνίας

»Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί κάποια επίσημη απάντηση σε μια σειρά από ερωτήματα, όπως ποιος υλοποίησε το σύστημα αυτό που λειτουργεί μέσω της κινητής τηλεφωνίας, με βάση ποιες συμβάσεις και διαδικασίες, αν έχει επιβαρυνθεί οικονομικά το ελληνικό Δημόσιο και αν η κυβέρνηση ή/και οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας καταγράφουν και αποθηκεύουν τα SMS, τον αποστολέα, την ώρα και τον κωδικό μετακίνησης.

»-Επειδή η διατήρηση των βεβαιώσεων κατ’ εξαίρεση μετακίνησης και των SMS στα 13033/13032 είναι ένα παράλογο μέτρο που έχει απαξιωθεί πλήρως στα μάτια των πολιτών

»-Επειδή η σαφής παραδοχή κυβερνητικών στελεχών ότι τα SMS στο 13033 ήταν ένα μέτρο χειραγώγησης και ψυχολογικής επιβολής στους πολίτες για την ενσωμάτωση της κατάστασης περιορισμού της ελευθερίας μετακίνησης, προσβάλλει το δημοκρατικό αίσθημα των πολιτών και υποτιμά τη νοημοσύνη τους

»-Επειδή μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί σαφής επίσημη απάντηση για το αν τελικά υφίσταται καταγραφή, αποθήκευση και επεξεργασία των SMS στο 13033, γεγονός που συνιστά υπόθεση αντιδημοκρατικών πρακτικών παρακολούθησης των πολιτών και παράνομης παραβίασης των προσωπικών τους δεδομένων

»-Επειδή δεν έχει γίνει επίσημα γνωστή η διαδικασία υλοποίησης του συστήματος του 13033/13032 και κατά πόσο η υλοποίησή του κόστισε στο ελληνικό Δημόσιο και τους φορολογούμενους πολίτες

»-Επειδή τις προηγούμενες ημέρες, ενόψει του ανοίγματος της εστίασης και του τουρισμού, κυβερνητικά στελέχη για μια ακόμα φορά επιδόθηκαν σε αντιφατικές μεταξύ τους δηλώσεις όσον αφορά την κατάργηση ή μη του SMS στα 13033/13032, προκαλώντας σύγχυση στους πολίτες

Υφίσταται καταγραφή, αποθήκευση και επεξεργασία;

»Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

»1.Θα καταργηθεί άμεσα το μέτρο του περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών μέσω των βεβαιώσεων κίνησης και των SMS στα 13033 και 13032;

»2.Υφίσταται καταγραφή, αποθήκευση και επεξεργασία των SMS στα 13033 και 13032, όσον αφορά προσωπικά δεδομένα των πολιτών, όπως ο αποστολέας, η ώρα και ο κωδικός μετακίνησης. Πού στέλνονται και πού φυλάσσονται έστω «προσωρινά» τα προαναφερόμενα προσωπικά δεδομένα;

»Ποιες υπηρεσίες και ποιοι υπηρεσιακοί παράγοντες είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση της σύμβασης, για την παραλαβή του συστήματος, για την λειτουργία του συστήματος, τις διαδικασίες και την διαγραφή των προσωπικών δεδομένων;

»Ποιες εταιρείες και ποια στελέχη τους εμπλέκονται στην υλοποίηση του συστήματος, στην διαδικασία λειτουργίας και ποιοι έχουν πρόσβαση έστω και στα προσωρινά φυλασσόμενα προσωπικά δεδομένα;

»3.Ποιος φορέας υλοποίησε το σύστημα του 13033/13032, σύμφωνα με ποια διαδικασία ανάθεσης και ποιες συμβάσεις υπογράφηκαν; Υπήρξε οικονομική επιβάρυνση για το ελληνικό Δημόσιο και τι ύψους;

»ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ

»Στο πλαίσιο όλων των παραπάνω, παρακαλούνται οι κ.κ. Υπουργοί να καταθέσουν στο Σώμα, εντός της προθεσμίας που ορίζει ο κανονισμός της Βουλής:

»1.Τις συμβάσεις για την υλοποίηση του συστήματος αποστολής SMS στους αριθμούς 13033 και 13032 για τις ανάγκες της κατ’ εξαίρεση μετακίνησης των πολιτών, καθώς και κάθε έγγραφο που αφορά τη διαδικασία ανάθεσης του έργου και τις εντολές πληρωμών.

»2.Τις αποφάσεις ορισμών των αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων για την παρακολούθηση της σύμβασης, για την παραλαβή του συστήματος, για την λειτουργία του συστήματος, τις διαδικασίες και την διαγραφή των προσωπικών δεδομένων.

»3.Τις επιστολές ορισμού των υπεύθυνων από τις εταιρείες που εμπλέκονται στην υλοποίηση του συστήματος, στη διαδικασία λειτουργίας και στην προσβασιμότητα έστω των προσωρινά φυλασσόμενων προσωπικών δεδομένων.

»4.Τα έγγραφα, που αποδέχονται από κοινού το ελληνικό Δημόσιο και οι εμπλεκόμενες εταιρείες τους όρους και τις προδιαγραφές, για την τήρηση της νομοθεσίας προστασίας προσωπικών δεδομένων, την δέσμευση διαγραφής τους και την μη κοινοποίηση σε οποιονδήποτε και για οποιοδήποτε λόγο.

»5.Κάθε έγγραφο για την αδειοδότηση και την αδειοδότηση της συνολικής διαδικασίας υλοποίησης και λειτουργίας του συστήματος από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ)».

Headlines