Δεκάδες εκατομμύρια αιτούντες άσυλο, μετανάστες, πρόσφυγες και εσωτερικά εκτοπισμένοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν αποκλειστεί από τα επιμέρους εθνικά προγράμματα εμβολιασμού, σύμφωνα με έρευνα του ΠΟΥ, που έχει τεθεί στη διάθεση του Guardian.

Τα κενά αυτά συνεπάγονται ότι μια διασκορπισμένη ομάδα ανθρώπων, που υπολογίζονται τουλάχιστον στα 46 εκατ. – ένας πληθυσμός που ισούται, δηλαδή, περίπου με εκείνον της Ισπανίας – ενδέχεται να αντιμετωπίσει τεράστιες δυσκολίες στην προσπάθειά του να εμβολιαστεί, ακόμη και αν αντιμετωπιστούν οι παγκόσμιες ελλείψεις εμβολίων.

Μεταξύ των αποκλεισμένων συγκαταλέγονται και 5,6 εκατ. εσωτερικά εκτοπισμένων από τις έξι δεκαετίες του εμφυλίου πολέμου της Κολομβίας, εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στην Κένυα και τη Συρία και σχεδόν πέντε εκατ. μετανάστες στην Ουκρανία.

Η Ινδία, η Νιγηρία και η Ινδονησία είναι μερικές από τις πολλές μεγάλες χώρες τα εμβολιαστικά προγράμματα των οποίων αποκλείουν τους εκτοπισμένους, σύμφωνα με την επισκόπηση του ΠΟΥ που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο. Άλλες, όπως το Πακιστάν, εμφανίζονται στη λίστα, έχουν όμως έκτοτε τροποποιήσει τα προγράμματά τους, κάνοντάς τα πιο συμπεριληπτικά.

Διεθνείς υγειονομικές οργανώσεις ασχολούνται με το πρόβλημα των αποκλεισμένων πληθυσμών εδώ και μήνες, ενώ οι οργανώσεις πίσω από το πρόγραμμα Covax, που έχει στόχο την ισότιμη διανομή των εμβολίων σε όλο τον κόσμο, ενέκριναν τον Μάρτιο τη δημιουργία ενός καναλιού δόσεων που θα διαφυλαχθούν ως τελευταία λύση για τα πιο ευάλωτα μέλη των κοινοτήτων που δεν έχουν άλλη πρόσβαση σε εμβόλια.

Το κανάλι αυτό, που ονομάζεται «ανθρωπιστική αποθήκη», θα συγκεντρώσει το 5% των δόσεων που προορίζονται μέσω του Covax για τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, προκειμένου να τις κατευθύνει στο πλέον ευάλωτο 20% των αποκλεισμένων κοινοτήτων, στις οποίες και θα χορηγηθούν από ΜΚΟ, όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα.

Ο Covax έχει υπολογίσει ότι περίπου 33 εκατ. άτομα θα δικαιούνται εμβόλια από τη συγκεκριμένη αποθήκη, καθώς θα συγκαταλέγονται στις ομάδες εντός των κοινοτήτων που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο – για παράδειγμα, επαγγελματίες υγείας, ηλικιωμένοι και άτομα με σοβαρές συννοσηρότητες. Δεν είναι βέβαιο το πότε – ή ακόμη και το αν – τα υπόλοιπα μέλη των αποκλεισμένων κοινοτήτων θα μπορέσουν να εμβολιαστούν, ούτε από ποια πηγή θα αντλήσουν το εμβόλιο.

Ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν αναφέρει ότι ακόμη και αν όλοι οι πρόσφυγες, οι μετανάστες και οι υπόλοιποι ευάλωτοι πληθυσμοί του πλανήτη είχαν συμπεριληφθεί στα εθνικά προγράμματα, περίπου 60 έως 80 εκατ. άνθρωποι που ζουν σε περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο ανταρτών σε όλο τον κόσμο θα έμεναν εκτός.

Η έρευνα του ΠΟΥ αναδεικνύει το μέγεθος των κενών στο εσωτερικό των επιμέρους εθνικών προγραμμάτων. Περισσότερο από το 70% των εμβολιαστικών προγραμμάτων που εξέτασε ο οργανισμός απέκλειαν τους μετανάστες, δηλαδή περισσότερα από 30 εκατ. άτομα σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων 4,9 εκατ. στην Ινδία και 2,6 εκατ. στην Ακτή Ελεφαντοστού.

Επιπλέον, η πλειοψηφία των προγραμμάτων δεν περιλαμβάνουν τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο, που αγγίζουν τα 5 εκατ. άτομα, συμπεριλαμβανομένων 1,8 εκατ. στην Κολομβία, 590.000 στη Συρία και 489.000 στην Κένυα.

Περίπου 11,8 εκατ. εσωτερικά εκτοπισμένοι σε όλο τον κόσμο αποκλείονται επίσης από τα περισσότερα προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων 2,7 εκατ. Νιγηριανών και περισσότερων από ένα εκατ. Ινδών, σύμφωνα πάντα με την έρευνα του ΠΟΥ, τα ευρήματα της οποίας δημοσιεύει ο Guardian.

Ειδικοί δημόσιας υγείας έχουν υποστηρίξει ότι οι αποκλεισμοί στα προγράμματα εμβολιασμού εντέλει σαμποτάρουν την ίδια την προσπάθεια, αφήνοντας απροστάτευτες μεγάλες ομάδες του πληθυσμού, που θα εξακολουθούν να είναι ευάλωτοι στην προσβολή και τη μετάδοση του ιού, συμπεριλαμβανομένων και των μεταλλάξεων που θα μπορούσαν εντέλει να παρακάμψουν την ανοσία της αγέλης που γίνονται προσπάθειες να οικοδομηθεί μέσω των εμβολιασμών.

«Όπως μάθαμε από την αρχή της πανδημίας της Covid-19 και όλων αυτών των περιορισμών που εισήχθησαν, τη διαθεσιμότητα των τεστ και την πρόσβαση σε περίθαλψη για τον κοροναϊό,. κανείς δεν είναι ασφαλείς μέχρι να είμαστε όλοι – και ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τα προγράμματα εμβολιασμού», τόνισε η Νάντια Χάρντμαν, ερευνήτρια για τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

«Αυτό που παρακολουθούμε αυτή τη στιγμή στην Ινδία, και είχαμε ήδη παρακολουθήσει στη Βρετανία, είναι η ανάπτυξη μεταλλάξεων που στηρίζονται και εξαρτώνται από την απουσία ανοσίας στην κοινότητα, αλλά και τον βαθμό στον οποίο η διανομή των εμβολίων σε όλη την επικράτεια είναι ζωτική για τον περιορισμό του ιού και των επικίνδυνων μεταλλάξεών του».

Η διανομή των εμβολίων τείνει να αποκαλύπτει τα τυφλά σημεία των κρατών, ακόμη και στην περίπτωση κυβερνήσεων που υποτίθεται ότι συμπεριέλαβαν μεν στα προγράμματά τους τους πρόσφυγες, όμως δεν κάνουν σχεδόν τίποτα προκειμένου εκείνοι όντως να εμβολιαστούν, τόνισε η Χάρντμαν στον Guardian.

Ως παράδειγμα έφερε τον Λίβανο που έχει μεν συμπεριλάβει το 1,5 εκατ. προσφύγων (που εκπροσωπούν το ένα τρίτο του πληθυσμού του) στο εθνικό του πρόγραμμα, «όμως αυτό που έχουμε δει μέχρι στιγμής είναι εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού και απροθυμία των αρχών να δώσουν τις υποσχέσεις και τις διαβεβαιώσεις και να εγκαταστήσουν τους μηχανισμούς που απαιτούνται, προκειμένου οι πρόσφυγες και οι ευάλωτοι πληθυσμοί να προσέλθουν πράγματι στα κέντρα εμβολιασμού».

Τα κράτη μπορούν να απευθυνθούν στην ανθρωπιστική αποθήκη του Covax και σε εξαιρετικές περιστάσεις, όπως η υποδοχή μεγάλων προσφυγικών κυμάτων.

Επιπλέον, υπάρχει και «πρόβλεψη έκτακτης ανάγκης», που επιτρέπει στα κράτη να υποβάλλουν αιτήσεις για άμεση παροχή επιπλέον δόσεων μέσω του Covax σε περίπτωση ραγδαίων εξάρσεων, όπως αυτή που σημειώνεται στην Ινδία στη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων.

Εκπρόσωπος του ΠΟΥ αρνήθηκε να σχολιάσει πόσες από τις χώρες που κατονομάζονται στην έρευνα έχουν εντωμεταξύ αντιμετωπίσει τα κενά των προγραμμάτων εμβολιασμού του, όμως τόνισε: «Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι παρά τις προσπάθειες που γίνονται, οι ευάλωτοι πληθυσμοί συχνά μένουν πίσω και κινδυνεύουν να παραμείνουν εκτός των κυβερνητικών εμβολιαστικών δραστηριοτήτων».

Headlines