Η εορτή της Ζωοδόχου Πηγής ανήκει στις λεγόμενες θεομητορικές εορτές, τελείται δε κάθε χρόνο την Παρασκευή της Διακαινησίμου (την Παρασκευή πριν από την Κυριακή του Θωμά).

Πρόκειται για μια από τις νεότερες εορτές της ορθόδοξης χριστιανοσύνης, η οποία καθιερώθηκε το 19ο αιώνα, ως επέτειος των εγκαινίων του νέου ιερού ναού και του παρεκκλησίου προς τιμήν της Παναγίας της Ζωοδόχου Πηγής στο Βαλουκλή ή Μπαλουκλή της Κωνσταντινούπολης.

Την ημέρα αυτή γιορτάζουν ο Ζώης, η Ζωή, ο Ζήσης, ο Ζήσιμος και η Πηγή.

Σύμφωνα με την παράδοση, υπήρχε μια θαυματουργή πηγή έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης προς την πύλη της Σηλυβρίας (νυν Μπαλουκλή, από τα ψαράκια που υπήρχαν στην πηγή, καθώς μπαλούκ σημαίνει ψάρι στα τουρκικά).

Το 474 ο βυζαντινός αυτοκράτορας Λέων ο Θραξ ανήγειρε προς τιμήν της Παναγίας περικαλλή ναό πλησίον της πηγής, το ιαματικό νερό της οποίας είχε θεραπεύσει πολλούς ασθενείς, κυρίως από αποστήματα, δυσουρίες και αιμορραγίες.

Θρυλείται ότι μεταξύ των αποθεραπευθέντων ασθενών ήταν και ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός, ο οποίος έπασχε από δυσουρία, και για να τιμήσει την Παναγία έχτισε την εκεί μονή της Ζωοδόχου Πηγής από τα οικοδομικά υλικά που περίσσεψαν από την ανέγερση της Αγίας Σοφίας.

Τα μετέπειτα χρόνια τα κτίσματα του ναού και της μονής της Ζωοδόχου Πηγής υπέστησαν μεγάλες φθορές από εχθρικές επιδρομές και σεισμούς.

Τις μεγαλύτερες καταστροφές υπέστησαν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν κατεδαφίστηκαν και τα οικοδομικά υλικά τους χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του τεμένους του σουλτάνου Βαγιαζήτ.

Οι χριστιανοί της Κωνσταντινούπολης δεν έπαυαν να επισκέπτονται τα ερείπια του ναού της Ζωοδόχου Πηγής, να τελούν λειτουργίες, κυρίως κατά την Παρασκευή της Διακαινησίμου, και να αποζητούν το θαυματουργό ιαματικό νερό.

Το 1833 ο πατριάρχης Κωνστάντιος Α’ πέτυχε να λάβει άδεια ανοικοδομήσεως του ναού από το σουλτάνο Μαχμούτ Β’.

Τα εγκαίνια του νέου ναού έγιναν στις 2 Φεβρουαρίου 1835 από τον πατριάρχη Κωνστάντιο Β’.

Τα επόμενα χρόνια ιδρύθηκαν σε πολλές πόλεις της ορθόδοξης χριστιανοσύνης ναοί αφιερωμένοι στη Ζωοδόχο Πηγή, με πιο γνωστό αυτόν της Αθήνας, που βρίσκεται στην οδό Ακαδημίας.

(Πηγή πληροφοριών: sansimera.gr)

Headlines