Δεν υπάρχει καμία περίπτωση, παρά τα όσα κατά καιρούς επιπόλαια γράφονται, να εμπλακούν σε έστω και έμμεση πολεμική σύγκρουση οι ΗΠΑ και η Ρωσία. Οι δύο αυτές μεγάλες, υπερβολικά μεγάλες δυνάμεις (οι ΗΠΑ εκτείνονται από τον Ατλαντικό έως τον Ειρηνικό Ωκεανό και η Ρωσία από τη Βαλτική Θάλασσα μέχρι τον Βερίγγειο Πορθμό) γνωρίζουν ότι νίκη της μιας επί της άλλης είναι αδύνατη. Εξάλλου, ούτε και επιθυμούν μία τέτοια σύγκρουση. Η οποία δεν επήλθε ούτε καν όταν στον Ψυχρό Πόλεμο, επί τρεις δεκαετίες, οι δύο χώρες βρέθηκαν απέναντι. Τέλος, ας μην υποτιμάται το γεγονός ότι σε δύο παγκοσμίους πολέμους ΗΠΑ και Ρωσία συμπολέμησαν εναντίον του γερμανικού μιλιταρισμού. Αυτό καλό θα ήταν να μην το ξεχνά και η Γερμανία, που ισορροπεί στο τεντωμένο σχοινί Ουάσιγκτον – Μόσχα.

Η υπόθεση της Ουκρανίας, όπως και η υπόθεση της Κριμαίας, έδειξε ότι οι ΗΠΑ δεν σκοπεύουν να προκαλέσουν παγκόσμιο πόλεμο για μία διένεξη εντός της ρωσικής σφαίρας επιρροής. Η Ουκρανία ανήκει στη λεγόμενη «υγειονομική ζώνη» της Ρωσίας, η οποία υφίσταται από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου, ανανεώθηκε από τον Στάλιν, αποτυπώθηκε στο δόγμα περιορισμένης κυριαρχίας των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης του Μπρέζνιεφ και ανασυγκροτήθηκε πλήρως από τον Πούτιν, ο οποίος επεξέτεινε την «υγειονομική ζώνη» μέχρι τον Καύκασο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ταυτόχρονα, η υπόθεση της Ουκρανίας έδειξε τα όρια των ιμπεριαλιστικών και νεο-οθωμανικών αυτοσχεδιασμών της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Η Τουρκία αρχικά προσέγγισε τη ρωσική πλευρά, αλλά στην ουκρανική κρίση έθεσε ζήτημα Τατάρων της Κριμαίας, προσφερόμενη με αυτόν τον τρόπο να προσεγγίσει τις ΗΠΑ. Η εκτόνωση της κρίσης κατέστησε την Τουρκία εκτεθειμένη έναντι της Ρωσίας, αλλά και την τουρκική «προσφορά» αχρείαστη στις ΗΠΑ. Το χειρότερο για τη μετέωρη πλέον Τουρκία είναι ότι ακολουθεί η αποβολή της από το αμερικανικό εξοπλιστικό πρόγραμμα των F-35 και ο κόλαφος της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τις ΗΠΑ.

Η Ελλάδα ορθώς δεν αμφισβητεί τη γεωπολιτική της θέση στο δυτικό στρατόπεδο (διατηρώντας ταυτόχρονα και μία φιλική σχέση με τη Ρωσία). Το στοίχημα για την ελληνική εξωτερική πολιτική είναι να λειτουργήσει ως σταθερός πυλώνας του δυτικού συστήματος ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο, στο άνυσμα Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι η παράδοση της Κύπρου σε μία διζωνική ομοσπονδία ή μία συνομοσπονδία με εναλλασσόμενο τούρκο πρόεδρο θα τινάξει στον αέρα αυτή την αναγκαία για την ασφάλεια του δυτικού κόσμου προοπτική.

Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης. Από τις εκδόσεις Καπόν κυκλοφορεί το βιβλίο του «Παναγιώτης Κανελλόπουλος: ο πολιτικός, ο διανοούμενος και η εποχή του»

Headlines