«You have to speak Greek»

Απόγευμα Δευτέρας, 10 Μαΐου 2021 σε κάποιο εμβολιαστικό κέντρο της Αθήνας.

Μια μαύρη γυναίκα, ηλικίας περίπου 40 ετών, πλησιάζει το γκισέ υποδοχής.

Εκεί βρίσκεται μια ευγενέστατη υπάλληλος, που λίγα λεπτά πριν είχε εξυπηρετήσει και εμένα.

Η επισκέπτρια ρωτάει κάτι την υπάλληλο, μιλώντας Αγγλικά, και εκείνη ελαφρώς ενοχλημένη της απαντά:

– Υου have to speak Greek. (Πρέπει να μιλάτε/μιλήσετε Ελληνικά)

– Do I have to speak Greek to help me? (Πρέπει να μιλάω/μιλήσω Ελληνικά για να με βοηθήσετε;), αναρωτήθηκε η επισκέπτρια.

– Υου have to speak Greek. επανέλαβε ακόμα πιο έντονα η υπάλληλος.

– Please, I will lose my appointment, (Σας παρακαλώ, θα χάσω το ραντεβού μου) απαντά η μαύρη γυναίκα

– Υου have to speak Greek, επέμεινε η υπάλληλος.

Η επαναλαμβανόμενη αυτή απάντηση της υπαλλήλου, που είχε αρχίσει να αποκτά τη μορφή εντολής, έκανε όσους βρίσκονταν στον χώρο να στρέψουν το βλέμμα τους προς τις δύο γυναίκες.

Πλησίασα το γκισέ και ρώτησα την υπάλληλο γιατί ζητούσε από την κυρία που είχε απέναντι της να μιλήσει ελληνικά.

Μου εξήγησε ότι η κυρία είχε ραντεβού με Ωτορινολαρυγγολόγο και πως πλέον, για την καλύτερη δυνατή επικοινωνία τους με τον γιατρό, οι αλλοδαποί ασθενείς απαιτείται να συνοδεύονται από μεταφραστή.

Ρώτησα την υπάλληλο, αν θα μπορούσα να συνοδεύσω εγώ την ασθενή ως μεταφραστής ή αν ο κανονισμός απαιτεί την παρουσία κάποιου με την επίσημη αυτή ιδιότητα.

«Αν δεν βαριέστε να μπείτε στον κόπο… Και έχετε χρόνο να διαθέσετε, τι να σας πω…Δεν υπάρχει πρόβλημα».

Έτσι κι έγινε. Ανεβήκαμε μαζί με την 40χρονη στον ΩΡΛ. Ο γιατρός την  εξέτασε χωρίς κανείς τους να χρειαστεί τη βοήθειά μου, καθώς συνεννοήθηκαν στα Αγγλικά μια χαρά.

Με ένα πολύ ζεστό «God bless you!»η 40χρονη με ευχαρίστησε και έφυγε .

Ύστερα από επικοινωνία που είχα με διαφορετικά Κέντρα Υγείας αλλά και με την τηλεφωνική γραμμή για ραντεβού στο Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (14900), από πουθενά δεν προέκυψε η υποχρέωση παρουσίας μεταφραστή για αλλοδαπούς ασθενείς.

Το ερώτημά μου περισσότερο ξαφνιασμό προκαλούσε με τους περισσότερους να καταλήγουν στο αόριστο συμπέρασμα πως το αν είναι αναγκαία ή όχι η παρουσία μεταφραστή εξαρτάται από το πόσο καλά αγγλικά γνωρίζει ο εκάστοτε ασθενής και γιατρός.

Τα Κέντρα Υγείας ως οι βασικότερες δομές της πρωτοβάθμιας υγείας στη χώρα μας δέχονται, όπως είναι φυσικό, πληθώρα αιτημάτων από αλλοδαπούς συμπολίτες μας.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο θα πρέπει να γίνει σαφές σε όλους, εργαζόμενους και ασθενείς, ποιοι είναι οι κανονισμοί που διέπουν την επικοινωνία γιατρών και αλλοδαπών ασθενών.

Όποιο πάντως και αν είναι το πλαίσιο, ακόμα και αν η 40χρονη μαύρη γυναίκα είχε την υποχρέωση να προσέλθει στο ραντεβού της, συνοδευόμενη από μεταφραστή, τίποτα δεν δικαιολογεί την αντιμετώπιση που είχε από την υπεύθυνη υποδοχής.

Το  «Πρέπει να μιλάς ελληνικά» έχει εντελώς διαφορετικό νόημα από το «Πρέπει να συνοδεύεσαι από μεταφραστή» και όσο αυτό επαναλαμβανόταν τόσο πρόδιδε μια έλλειψη ανεκτικότητας από την πλευρά της υπαλλήλου.

Η μη ανεκτικότητα στο διαφορετικό, η μη ανεκτικότητα στους ξένους, δεν εκδηλώνεται μόνο μέσα από τις βίαιες και ειδεχθείς πρακτικές της νεοναζιστικής ιδεολογίας.

Εκδηλώνεται πολλές φορές μέσα από πολύ πιο ήπιες συμπεριφορές, που δυστυχώς μπορεί να είναι και υποσυνείδητες. Και το να επαναλαμβάνεις σχεδόν μηχανικά «You have to speak Greek» σε έναν άνθρωπο που έχεις καταλάβει ότι δεν μιλάει τη γλώσσα σου, μην μπαίνοντας στον κόπο να του εξηγήσεις κάτι περισσότερο, είναι μία από αυτές.