Σημείο μηδέν

Η πρώτη ιδέα ήταν η επιβολή υποχρεωτικών ποσοστώσεων στην κατανομή των προσφύγων στις ευρωπαϊκές χώρες. Την είχε ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, που νόμιζε μάλιστα ότι θα μπορούσε να παρακάμψει τις απόψεις των αρχηγών κρατών. Τελικά το μόνο που πέτυχε ήταν να γεμίσουν οι δρόμοι της Βουδαπέστης με αφίσες του ίδιου και του Σόρος, οι οποίοι – σύμφωνα με δηλώσεις του Βίκτορ Ορμπαν – απειλούσαν την ασφάλεια της Ουγγαρίας.

Οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις αντικαταστάθηκαν έτσι από τις εθελοντικές. Με βάση τη Συμφωνία της Μάλτας, που υπεγράφη τον Σεπτέμβριο του 2019, ένας περιορισμένος αριθμός χωρών θα δεχόταν έναν περιορισμένο αριθμό προσφύγων. Ούτε αυτό όμως λειτούργησε: ποιος ηγέτης θα βάλει τον ανθρωπισμό πάνω από την κοινή του γνώμη;

Και τότε ήρθε ο Μάριο Ντράγκι. Σύμφωνα με τη Repubblica, ο ιταλός πρωθυπουργός είχε μια ιδέα: αντί να τσακωνόμαστε για το ποιος θα πάρει αυτούς τους κακομοίρηδες, γιατί να μην αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του; Αν πληρώνουμε τόσα χρόνια την Τουρκία για να σταματάει τις προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα, γιατί να μην κάνουμε το ίδιο και με τη Λιβύη, που έχει στείλει από τις αρχές του χρόνου στη Λαμπεντούζα κάπου 13.000 ανθρώπους;

Ο Ντράγκι προετοίμασε το έδαφος όταν, στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Τρίπολη, ευχαρίστησε την κυβέρνηση της χώρας για τη συμβολή της στη σωτηρία των μεταναστών. «Σοβαρά μιλάτε;» αντέδρασε οργισμένα ο συγγραφέας Ρομπέρτο Σαβιάνο. «Η Λιβύη δεν έχει σώσει ούτε έναν μετανάστη! Αντιθέτως, τους στοιβάζει σε δύο ειδών στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στα επίσημα, όπου βασιλεύει η καταναγκαστική εργασία, οι μετανάστες αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες και σκλάβοι. Στα ανεπίσημα, που αποτελούν πραγματικούς τόπους βασανιστηρίων, οι μετανάστες κακοποιούνται, βιάζονται, πουλιούνται ή δολοφονούνται».

Αυτά βέβαια τα λένε οι αφελείς ανθρωπιστές ή, όπως τους λένε τελευταία στην Ελλάδα, οι «δικαιωματιστές». Αλλοι είναι οι λόγοι που ο ιταλός πρωθυπουργός δεν θα προτείνει στην επόμενη σύνοδο κορυφής να ανακηρυχθεί και η Λιβύη, μετά την Τουρκία, «ασφαλής χώρα για τους μετανάστες» – χθες το απόγευμα διέψευσε και το σχετικό δημοσίευμα. Πρώτον, είτε ο πρωθυπουργός της Λιβύης είναι «δικτάτορας» είτε όχι, το σίγουρο είναι ότι δεν αποτελεί τον ορισμό της αξιοπιστίας. Δεύτερον, το φέρνουμε από δω, το φέρνουμε από κει, πάλι η Τουρκία μπλέκεται στα πόδια μας. Η μισή Λιβύη ελέγχεται από την Αγκυρα. Το λιμάνι της Μιζουράτα, απ’ όπου φεύγουν τον τελευταίο καιρό οι βάρκες με τους μετανάστες, έχει παραχωρηθεί για 99 χρόνια στις τουρκικές αρχές…

Κι έτσι επιστρέφουμε πάλι στο σημείο μηδέν. Συνειδητοποιούμε ότι οι πρόσφυγες και μετανάστες δεν μπορούν ούτε να μοιραστούν ούτε να εξαφανιστούν. Πρέπει με κάποιον τρόπο να περιοριστούν. Κι επειδή όσοι και να πνιγούν πάλι πολλοί θα είναι, πρέπει να δοθούν κίνητρα στις χώρες τους να τους προσφέρουν ασφάλεια και δουλειά. Κάτι τέτοιο υπαινίχθηκε χθες ο Ντράγκι. Μακάρι να το πετύχει.