Οι καρχαρίες βρίσκουν το δρόμο τους με «μαγνητικό χάρτη»

Οι καρχαρίες έχουν το δικό τους GPS για να χαράζουν τη διαδρομή τους: σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο Current Biology, οι καρχαρίες χρησιμοποιούν το μαγνητικό πεδίο της Γης για να φτιάξουν έναν «χάρτη» που τους βοηθά να προσανατολιστούν στον ωκεανό.

Μεγάλες αποστάσεις

Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι μερικά είδη καρχαριών ταξιδεύουν πολλά χιλιόμετρα κι έπειτα επιστρέφουν στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησαν. Επιπλέον, έρευνες είχαν καταδείξει στο παρελθόν ότι οι καρχαρίες είναι ευαίσθητοι στα μαγνητικά πεδία. Ωστόσο, καμία έρευνα δεν είχε υποδείξει μέχρι πρότινος ότι τα συγκεκριμένα ψάρια χρησιμοποιούν πράγματι τον μαγνητισμό για χαράξουν την πορεία τους. Αμερικανοί ερευνητές μελέτησαν την επίδραση του μαγνητισμού στον προσανατολισμό νεαρών καρχαριών του είδους Sphyrna tiburo (εικόνα), του οποίου τα μέλη διανύουν μεγάλες αποστάσεις στη θάλασσα αλλά μετά επιστρέφουν στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησαν.

Μαγνητικό πεδίο ως GPS

Για να διαπιστώσουν εάν οι καρχαρίες αυτοί χρησιμοποιούν τον μαγνητισμό για τον προσανατολισμό τους, εξέθεσαν 20 καρχαρίες του συγκεκριμένου είδους σε γεωμαγνητικές συνθήκες οι οποίες επικρατούν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σημείο όπου βρίσκονταν οι καρχαρίες κατά τη διάρκεια των πειραμάτων. Μέσω αυτού του πειράματος, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν οι καρχαρίες βρίσκονταν εκτεθειμένοι σε μαγνητικά πεδία του Βορρά ή του Νότου, έτειναν να κατευθύνονται προς τις αντίστοιχες κατευθύνσεις. Αντίθετα, όταν τα γεωμαγνητικά πεδία που είχαν δημιουργήσει οι ερευνητές ήταν αντιπροσωπευτικά της περιοχής όπου βρίσκονταν ήδη οι καρχαρίες, αυτοί δεν έδειχναν κάποια προτίμηση στον προσανατολισμό τους.

«Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι ένας καρχαρίας μπορεί να κάνει μια διαδρομή 20.000 χιλιομέτρων σε έναν τρισδιάστατο ωκεανό κι έπειτα να επιστρέψει στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε», σημείωσε σε σχετικές δηλώσεις του ο πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης Μπράιαν Κέλλερ, συμπληρώνοντας ότι «σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το GPS για να προσανατολιστούν σχεδόν παντού, η ικανότητα αυτή των καρχαριών είναι αξιοσημείωτη».

Τα επόμενα βήματα της έρευνας

Όπως σημειώνουν οι συγγραφείς της δημοσίευσης, ο μαγνητισμός ενδέχεται να βοηθάει τους καρχαρίες όχι μόνο στον προσανατολισμό τους αλλά και στη σύσταση των κοινοτήτων των καρχαριών. Οι ερευνητές σκοπεύουν τώρα να ερευνήσουν εάν και με ποιον τρόπο οι ανθρωπογενείς πηγές μαγνητισμού, όπως παραδείγματος χάριν τα υποθαλάσσια καλώδια, επηρεάζουν τους καρχαρίες.