Μεσανατολικό: «Δάκτυλος» Ερντογάν στη Μέση Ανατολή – Ο εναγκαλισμός του «σουλτάνου» με τη Χαμάς

Το συνδετικό κρίκο μεταξύ της Τουρκίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της παλαιστινιακής οργάνωσης της Χαμάς, η οποία συνεχίζει να εξαπολύει επιθέσεις με ρουκέτες κατά του Ισραήλ σε απάντηση τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, εξηγεί σε ανάλυσή της η ιταλική εφημερίδα La Repubblica.

Η Χαμάς ιδρύθηκε πριν από 34 χρόνια, το 1987, ως τοπικό παρακλάδι των Αδελφών Μουσουλμάνων και εναλλακτική, ισλαμιστική, επιλογή στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) του Γιάσερ Αραφάτ ενώ δηλωμένος στόχος της είναι η διάλυση του κράτους του Ισραήλ και η δημιουργία ενός ισλαμικού κράτους στη θέση του.

Παρά κάποιες μεγαλόστομες διακηρύξεις, η Χαμάς δεν επιδιώκει ένα παγκόσμιο τζιχάντ, όπως η Αλ Κάιντα και το ISIS, τρομοκρατικές οργανώσεις από τις οποίες η παλαιστινιακή οργάνωση διαφοροποιείται και ιδεολογικά.

Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι η Χαμάς είναι μία αποκλειστικά τοπικιστική οργάνωση, «αντιθέτως, αποτελεί όργανο ενός εκ των δύο αξόνων που διχάζουν σήμερα τη Μέση Ανατολή, ένα πιόνι – κλειδί της συμμαχίας μεταξύ Τουρκίας, Κατάρ και Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην οποία εντάσσεται, παρά τις αμφίσημες, ενίοτε, σχέσεις, και το Ιράν» εξηγεί σε κείμενό του -το οποίο αναδημοσιεύει η ιστοσελίδα protagon.gr– ο Λορέντσο Βιντίνο, επικεφαλής του προγράμματος για τον εξτρεμισμό στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον.

Πρόκειται για μια ισλαμιστική παράταξη που υπερβαίνει το χάσμα που χωρίζει τους σουνίτες από τους σιίτες και αντιτίθεται στον άξονα Σαουδικής Αραβίας, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Αιγύπτου, χωρών που διάκεινται εχθρικά προς το Ιράν και έχουν καλές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ.

Υποστήριξη από την Τουρκία και το Κατάρ

Λαμβάνοντας υπόψη τη βαρύτητα -«κυρίως σε συναισθηματικό και προπαγανδιστικό επίπεδο» επισημαίνει ο ιταλός ειδικός- που έχει στον μουσουλμανικό κόσμο το παλαιστινιακό ζήτημα, δεν προκαλεί εντύπωση που η Χαμάς λαμβάνει από όλους όσοι την υποστηρίζουν τους απαραίτητους πόρους, όχι μόνον για να διοικεί τη Λωρίδα της Γάζας και τους δύο εκατομμύρια κατοίκους της, αλλά και για να διατηρεί μία αξιόμαχη στρατιωτική δύναμη που φέρνει σε δύσκολη θέση το πανίσχυρο και άτεγκτο Ισραήλ. Φυσικά οι σύμμαχοι της Χαμάς της προσφέρουν επίσης υλικοτεχνική, πολιτική και διπλωματική υποστήριξη.

Το Κατάρ παρέχει κυρίως οικονομική βοήθεια. Στην αρχή του έτους αύξησε στα τριάντα εκατομμύρια δολάρια τη μηνιαία εισφορά του στη Χαμάς αλλά συνδράμει την οργάνωση και με πιο έμμεσους τρόπους, διενεργώντας προπαγάνδα, για παράδειγμα, μέσω του Al Jazeera ή φιλοξενώντας στη Ντόχα ηγετικά στελέχη της, παρότι καταζητούνται από την Ιντερπόλ.

Οσον αφορά την Τουρκία -όπως αναφέρει η ίδια πηγή- «παρόλο που είχε ανέκαθεν διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, η ισλαμιστική μετατόπιση του Ερντογάν κατέστησε τη χώρα έναν από τους κύριους προστάτες της Χαμάς» γράφει ο Βιντίνο.

Η Αγκυρα προσφέρει στην παλαιστινιακή οργάνωση χρήματα και την στηρίζει πολιτικά σε διπλωματικούς κύκλους ενώ εκδίδει διαβατήρια σε ηγετικά στελέχη της οργάνωσης Ταξιαρχίες Ιζεντίν Αλ Κασσάμ, της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, τα οποία, σύμφωνα με την Ιερουσαλήμ, χρησιμοποιούν την Κωνσταντινούπολη ως βάση τους για την κατάστρωση σχεδίων επίθεσης κατά του Ισραήλ.

Η Τουρκία συνδράμει την Χαμάς και μέσω μίας σειράς φορέων οι οποίοι, παρότι επίσημα είναι ανεξάρτητοι, ουσιαστικά συνδέονται στενά με το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ταγίπ Ερντογάν. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η IHH, μια συντηρητική ΜΚΟ που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη αλλά δραστηριοποιείται σε περισσότερες από εκατό χώρες (στη Γερμανία έχει κηρυχθεί παράνομη) και συγκεντρώνει πόρους για τη Χαμάς ενώ στο παρελθόν είχε οργανώσει τη νηοπομπή που αποπειράθηκε να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας από τους Ισραηλινούς τον Μάιο του 2010.

Χάρη στη στήριξη κυρίως του Κατάρ και της Τουρκίας λειτουργεί και το παγκόσμιο δίκτυο των Αδελφών Μουσουλμάνων, για τους οποίος το παλαιστινιακό ζήτημα, σε συνδυασμό με  την υποστήριξη του τοπικού παραρτήματός τους, δηλαδή της Χαμάς, αποτελούσε ανέκαθεν ύψιστη προτεραιότητα. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα όχι μόνον διενεργεί προπαγάνδα υπέρ της οργάνωσης και διοργανώνει διαδηλώσεις σε πλατείες αραβικών και ευρωπαϊκών χωρών, αλλά συγκεντρώνει και πόρους για τη Χαμάς μέσω ενός δικτύου φιλανθρωπικών οργανώσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο οι ΗΠΑ και η Ευρώπη ανέκαθεν επιδίωκαν τη διάλυση αυτού του διευρυμένου δικτύου υποστήριξης μιας οργάνωσης που θεωρείται τρομοκρατική και στην ΕΕ και στην Αμερική, τα αποτελέσματα, ωστόσο δεν ήταν τα επιθυμητά.