Αγροτικό εισόδημα και επιδοτήσεις: Τι έδειξε έρευνα

Σχεδόν οι μισοί αγρότες θα σταματούσαν κάθε δραστηριότητα στην περίπτωση που κόβονταν οι επιδοτήσεις, ενώ σχεδόν 3 στους 4 αγρότες νεότερων ηλικιών βασίζονται αποκλειστικά στο εισόδημα από την αγροτική δραστηριότητα. «Αγκάθι» για πάνω από τους 8 στους 10 αποτελούν οι χαμηλές τιμές πώλησης των αγροτικών προϊόντων και ακολουθούν το αυξανόμενο κόστος των τιμών των φυτοφαρμάκων και αγροτικών εφοδίων καθώς και τα κόστη που προκύπτουν λόγω των ζημιών που προκαλούν τα ακραία φαινόμενα.

Αυτά είναι μερικά από τα βασικά ευρήματα πανελλαδικής τηλεφωνικής έρευνας, που πραγματοποίησε το Εθνικό Αγροτικό Δίκτυο με θέμα «Θέσεις, απόψεις και προτάσεις του αγροτικού κόσμου για τη νέα ΚΑΠ και το μέλλον των αγροτικών περιοχών». Η έρευνα, που έγινε στο πλαίσιο της ευρείας διαβούλευσης για την ΚΑΠ 2021 -2027 για τη διαμόρφωση του νέα στρατηγικού σχεδίου, πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.400 αγροτών – κτηνοτρόφων και δικαιούχων αγροτικών επιδοτήσεων, στη βάση αναλυτικού ερωτηματολογίου σχετικά με τις αλλαγές και τις προκλήσεις της νέας ΚΑΠ.

Συγκεκριμένα, στο ερώτημα για το αν θα συνέχιζαν οι συμμετέχοντες την γεωργική/κτηνοτροφική δραστηριότητα σε περίπτωση που δεν υπήρχαν επιδοτήσεις τα ποσοστά του εξεταζόμενου πληθυσμού μοιράζονται, αφού το 49,6% απαντά πως σίγουρα και μάλλον σίγουρα θα συνέχιζε, έναντι 49,4% που θα διέκοπτε την αγροτική δραστηριότητα.

Επίσης, περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα παραγωγούς, ποσοστό 43,1% δηλώνουν ότι διαθέτουν και κάποιο άλλο εισόδημα πέραν του αγροτικού. Το μεγαλύτερο ποσοστό τους, βέβαια, 86,3% προέρχεται από τους ετεροαπασχολούμενους και  όχι τους κατ’ επάγγελμα αγρότες οι οποίοι εμφανίζονται με εισόδημα πέραν του αγροτικού σε ποσοστό 28,9%.

Επιπλέον, οι νεότερες ηλικίες στηρίζονται σε ποσοστό 71,3% μόνο στο αγροτικό εισόδημα σε αντίθεση με τους άνω των 65, οι οποίοι σε ποσοστό 60,7% δηλώνουν εισοδήματα πέραν του αγροτικού.

Ως μεγαλύτερη δυσκολία της παραγωγικής δραστηριότητας αναφέρεται σε ποσοστό 83,4% οι χαμηλές τιμές πώλησης των αγροτικών προϊόντων.

Ακολουθούν το αυξανόμενο κόστος των τιμών των φυτοφαρμάκων και αγροτικών εφοδίων με 41,4% και τα κόστη που προκύπτουν λόγω των ζημιών που προκαλούν τα ακραία φαινόμενα με 35,6%. Το 25% του δείγματος αναδεικνύει το ζήτημα της υψηλής φορολόγησης, ενώ το 23,4% εμφανίζεται να δυσκολεύεται στην εξεύρεση αγοραστικού κοινού για την διάθεση των προϊόντων του.

Παρά τις όποιες οικονομικές δυσκολίες, ένας στους τέσσερις παραγωγούς (25,1%) δηλώνει ότι επενδύει σε μηχανήματα και εξοπλισμό κάθε χρόνο, με τους νεότερους να ανανεώνουν τον εξοπλισμό τους ετησίως σε ποσοστό 32,8%, το οποίο βαίνει μειούμενο όσο αυξάνει η ηλικία. Το 27,6% επενδύει σε νέα μηχανήματα κάθε τρία περίπου χρόνια, ενώ ένας στους πέντε (21,8%) εμφανίζεται να μην επενδύει ποτέ σε μηχανολογικό εξοπλισμό. Πρόκειται κυρίως για παραγωγούς άνω των 65 ετών με χαμηλά εισοδήματα που κυρίως απασχολούνται στη ζωική παραγωγή (32,8). Ο λόγος για την ομάδα του δείγματος που επενδύει κάθε δέκα χρόνια ή ποτέ εδράζεται στην έλλειψη ίδιων πόρων σε ποσοστό 64,9%.

Το 67,4% απαντά πως το αγροτικό του εισόδημα έχει μειωθεί σε σχέση με πέντε χρόνια πριν, έναντι 19,8% που δηλώνει ότι έχει παραμείνει σταθερό και 11,6% που έχει αυξήσει τις απολαβές του από την αγροτική παραγωγή. Ο ηλικιακός παράγοντας συσχετίζεται με τις απαντήσεις, αφού οι νεότερες ηλικίες βλέπουν το εισόδημά τους να ανεβαίνει, έναντι των μεγαλύτερων που σε ποσοστό 71% εμφανίζονται με μειωμένο αγροτικό εισόδημα.

Σχετική διαφοροποίηση στο εισόδημα εμφανίζεται ανάμεσα στα είδη αγροτικής ενασχόλησης, αφού αύξηση του εισοδήματος σε ποσοστό 17% κατέγραψαν οι απασχολούμενοι στις μεικτές καλλιέργειες, έναντι 11,6% στη φυτική και 4,7% στη ζωική παραγωγή.

Το 70,6% του δείγματος θεωρεί πλεονέκτημα τη συμμετοχή σε συνεταιριστικά σχήματα και ομάδες παραγωγών, έναντι 24,9% που εκφράζει αντίθετη άποψη.

Πιο ένθερμοι υποστηρικτές του «συνεταιρίζεσθε» εμφανίζονται οι ηλικίες έως 54 ετών και οι έχοντες υψηλά εισοδήματα.

Η γεωργική εκμετάλλευση είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που οι Έλληνες αγρότες δύσκολα αποχωρίζονται, αφού με την συνταξιοδότησή τους το 34,4% θα την μεταβιβάσει στα παιδιά του, ενώ το 26,4% δηλώνει πρόθυμο να συνεχίσει την καλλιέργεια και μετά την συνταξιοδότησή του. Μόλις 5,2% σχεδιάζει να νοικιάσει την γεωργική του εκμετάλλευση, ενώ ακόμη μικρότερο ποσοστό 3% σκέφτεται να την πουλήσει.

Περιγραφή αγροτικής ενασχόλησης

Η μεγάλη πλειοψηφία του δείγματος σε ποσοστό 86,1% δήλωσε ότι η κύρια αγροτική του ενασχόληση αφορά την φυτική παραγωγή.

Το 63,1% των απασχολούμενων στην φυτική παραγωγή διαθέτουν γεωργική εκμετάλλευση έως 50 στρέμματα, το 20,2% του δείγματος 51-100 στρέμματα και το 15,8% πάνω από 100 στρέμματα.

Με τη ζωική παραγωγή δήλωσε ότι ασχολείται ως κύρια δραστηριότητα το 5,7%, με την μεγάλη πλειοψηφία να διαθέτει στην εκμετάλλευσή του αιγοπρόβατα, ενώ ένα ποσοστό της τάξης του 7,8% εμφανίζεται με μεικτή παραγωγική δραστηριότητα.