«Αναπνοή από τον πρωκτό» όταν δεν υπάρχει διαθέσιμος αναπνευστήρας

Βαθιές ανάσες, όχι όμως από το στόμα.

Όταν οι συσκευές μηχανικής αναπνοής εξαντλούνται, όπως συνέβη σε αρκετά νοσοκομεία στη διάρκεια της πανδημίας, οι ασθενείς με αναπνευστική ανεπάρκεια θα μπορούσαν να σωθούν με αερισμό από τον πρωκτό, υποστηρίζουν ερευνητές που δοκίμασαν την ανορθόδοξη μέθοδο σε πειραματόζωα.

Ο Τακανόρι Τεκέμπε, γαστρεντερολόγος του Ιατρικού Πανεπιστημίου του Τόκιο, ήθελε να εξετάσει αν τα θηλαστικά μπορούν να απορροφούν οξυγόνο από το έντερο, όπως μπορούν κάποια υδρόβια είδη, σαν τα γατόψαρα και τα θαλάσσια αγγούρια, σε συνθήκες χαμηλού οξυγόνου

Το ανθρώπινο έντερο είναι γεμάτο αιμοφόρρα αγγεία που απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων, ακόμα και φάρμακα που χορηγούνται σε μορφή υπόθετου. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν γνώριζε αν το ίδιο ισχύει και για διαλυτά αέρια όπως το οξυγόνο.

Κλύσμα οξυγόνου

Για να φτάσουν στην απάντηση, ο Τακέμπε και οι συνεργάτες του πειραματίστηκαν αρχικά με ποντίκια χρησιμοποιώντας μια αυτοσχέδια συσκευή που διοχέτευε καθαρό οξυγόνο στον πρωκτό.

Τα ποντίκια που αερίζονταν από το έντερο επιβίωσαν 50 λεπτά σε συνθήκες χαμηλού οξυγόνου που κανονικά θα προκαλούσαν θάνατο. Συγκριτικά, τα ποντίκια της ομάδας ελέγχου, τα οποία εκτέθηκαν σε περιβάλλον χαμηλού οξυγόνου αλλά χωρίς πρόσθετο αερισμό από τον πρωκτό, επιζούσαν το πολύ για 18 λεπτά, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στο Med, μια επιθεώρηση των εκδόσεων Cell.

Το πρόβλημα είναι ότι το έντερο των τρωκτικών απορροφούσε οξυγόνο μόνο αν είχε υποστεί πρώτα μια ελαφρά απόξεση του επιθηλίου, μια διαδικασία που θα ήταν υπερβολικά επικίνδυνη για να εφαρμοστεί σε ασθενείς.

Τη λύση έδωσε η χρήση οξυγωνωμένων υπερφθορανθράκων, υγρών που ενίοτε χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο του αίματος στη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων για τη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς του σώματος.

Τα πειράματα έδειξαν ότι η προσέγγιση αυτή είναι αποτελεσματική όχι μόνο σε ποντίκια αλλά και σε γουρούνια, των οποίων η φυσιολογία μοιάζει περισσότερο με την ανθρώπινη. Η χορήγηση των οξυγονωμένων υγρών αύξησε κατά 15% τον κορεσμό οξυγόνου, αύξηση επαρκής για να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα υποξίας. Μέσα σε λίγα λεπτά, τα πειραματόζωα είχαν ανακτήσει το κόκκινο χρώμα τους και ήταν ξανά ζεστά στην αφή.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι η αναπνοή από το έντερο είναι εφικτή στον άνθρωπο και θα μπορούσε να προσφέρει εναλλακτική λύση όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμοι αναπνευστήρες μηχανικής αναπνοής, εκτιμούν οι ερευνητές.

Αυτό βέβαια μένει να διαπιστωθεί σε κλινικές μελέτες, κατά τις οποίες θα εξεταστεί αρχικά αν η μέθοδος είναι ασφαλής.

«Η πανδημία ανέδειξε την ανάγκη για επέκταση των διαθέσιμων εναλλακτικών λύσεων για αερισμό και οξυγόνωση» γράφει σε συνοδευτικό άρθρο σχολιασμού ο Κέιλεμπ Κέλι της Ιατρικής Σχολής του Γέιλ.

Εφόσον η μέθοδος αποδειχθεί ασφαλής και αποτελεσματική, η μελέτη που την περιγράφει «θα καταχωρηθεί από τους ιστορικούς ως σημαντική επιστημονική συνεισφορά».