Εμβόλιο Covid-19: Η G20 δεν στηρίζει την άρση πατεντών

Οι ηγέτες των 20 ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη στηρίζουν την «εθελοντική» παραχώρηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για την ταχύτερη ανάπτυξη εμβολίων, αποφεύγουν όμως να κάνουν λόγο για άρση πατεντών στο κοινό ανακοινωθέν της Διάσκεψης για την Παγκόσμια Υγεία που πραγματοποιείται στη Ρώμη.

Το προσχέδιο της ανακοίνωσης περιήλθε την Τρίτη στην κατοχή του Reuters, το οποίο κάνει λόγο για αποδυνάμωση της πρότασης του Τζο Μπάιντεν για προσωρινή άρση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, με στόχο να επιταχυνθεί η παραγωγή εμβολίων και να αντιμετωπιστούν οι ανισότητες ανάμεσα σε πλούσιες και φτωχές χώρες.

Η φρασεολογία του κειμένου καθιστά σαφές πως πρόκειται για προϊόν συμβιβασμού ανάμεσα στις χώρες της G20 που παραμένουν διχασμένες για το θέμα, σχολιάζει το πρακτορείο.

Η Ινδία, η Νότια Αφρική και άλλες ανεπτυγμένες χώρες είχαν δηλώσει πως στηρίζουν την πρόταση Μπάιντεν, ωστόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες με ισχυρή φαρμακοβιομηχανία εξέφρασαν επιφυλάξεις.

Σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, η παραγωγή θα μπορούσε να αυξηθεί ταχύτερα και οι ανισότητες να αντιμετωπιστούν καλύτερα αν οι ΗΠΑ άρουν τους περιορισμούς στις εξαγωγές πρώτων υλών για εμβόλια και ενθαρρύνουν την ανταλλαγή τεχνογνωσίας ανάμεσα σε διαφορετικές εταιρείες εμβολίων.

Σύμφωνα με το προσχέδιο, οι ηγέτες της G20 προσφέρουν τη στήριξή τους στην ιδέα των «δεξαμενών» για πατέντες, ένα λιγότερο δραστικό μέτρο που παρόλα αυτά θεωρείται «μη φιλικό» για τις φαρμακοβιομηχανίες. Η ιδέα είναι ότι οι παρασκευάστριες εταιρείες θα ενθαρρύνονται να μοιράζονται τα δικαιώματα εμπορικής εκμετάλλευσης για τη διάθεση των προϊόντων τους στις φτωχότερες χώρες –ένα μοντέλο που έχει ήδη εφαρμοστεί στην περίπτωση των φαρμάκων για τον HIV στην Αφρική.

Όπως αναφέρει το προσχέδιο, οι ηγέτες της G20 δεσμεύονται να ενθαρρύνουν «την εθελοντική αδειοδότηση, τη μεταφορά τεχνολογίας και γνώσης και τις δεξαμενές πατεντών».

Πλήγμα για τον ΠΟΥ;

Σύμφωνα με το προσχέδιο οι χώρες της G20 επιβεβαιώνουν τη στήριξή τους στον μηχανισμό ACT Accelerator που δημιούργησε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για να επιταχύνει τη διάθεση εμβολίων, φαρμάκων και διαγνωστικών εξετάσεων για την Covid-19. Όμως, παρόλο που οι ηγέτες «τονίζουν την ανάγκη να κλείσει το χρηματοδοτικό κενό με δίκαιη κατανομή των βαρών», αποφεύγουν να δεσμευτούν ξεκάθαρα στη χρηματοδότηση του προγράμματος.

Πρόκειται για μια σαφή υπαναχώρηση σε σχέση με προηγούμενη βερσιόν του κειμένου, η οποία έκανε λόγο για «δίκαιη και πλήρη χρηματοδότηση» του σχεδίου.

Το ACT Accelerator εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο του 2020, συνεχίζει όμως να υποχρηματοδοτείται: Από τα 34 δισ. δολάρια που ζητούσε για τη διανομή εμβολίων Covid-19, του λείπουν ακόμα 19 δισ.

Ακόμα, η αρχική βερσιόν του κειμένου έκανε λόγο για ανάγκη για έναν «πλήρως χρηματοδοτούμενο, ανεξάρτητο και αποτελεσματικό ΠΟΥ», ενώ το νέο προσχέδιο περιορίζεται σε μια αναφορά για «κατάλληλη, βιώσιμη και προβλέψιμη» χρηματοδότηση.