Χρέος

Απώλειες

Το παρόν διαρκώς

κατακτά τον Χρόνο,

θρυμματίζοντάς τον

σε μνήμες ανθρώπινες

ωθούμενες προς τη λήθη.

Όπου, αμήχανες,

περιμένουν (χρόνια ίσως)

να τις καλέση ένα Αύριο.

Που για τις περισσότερες

δεν θάρθη. Ή κι αν έρθη

κάποτε να τις ζητήση

δεν θα τις βρη.

«Λησμόνησα», λέμε τότε.

Στο ανωτέρω ποίημα ο Άθως Δημουλάς (1921-1985), πολιτικός μηχανικός και βραβευμένος ποιητής, σύζυγος της Κικής Δημουλά (Βασιλικής Ράδου) από το 1952 έως το τέλος του βίου του, αναφέρεται στον αενάως επελαύνοντα χρόνο, στις μνήμες που αναπόδραστα ξεθωριάζουν, στη λήθη και τη λησμονιά.

Χρέος μας –χρέος βαρύ και ιερό– απέναντι στους προγόνους μας και στην πατρίδα μας είναι να διαφυλάξουμε και να διαιωνίσουμε το αληθές, αυτό δηλαδή που δεν αφήνει τη λήθη να κυριαρχήσει, σε ό,τι αφορά ιστορικά γεγονότα που συνδέονται άρρηκτα με την εθνική μας ταυτότητα και υπόσταση.

Γενοκτονίες, όπως εκείνη των Ελλήνων του Πόντου, και εθνικές τραγωδίες, όπως η Καταστροφή του ’22, τα Σεπτεμβριανά του ’55 και ο Αττίλας του ’74, συνιστούν αναπόσπαστα στοιχεία της ιστορικής διαδρομής του νεότερου ελληνισμού, που πάνω τους η μνήμη καίει άκαυτη βάτος, όπως γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης.

Βεβαίως, η διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης δεν εξαντλεί τη δυναμική της στο παρελθόν, αλλά λειτουργεί συμβολικά και αποτρεπτικά για το μέλλον, όπως εύστοχα επισήμανε στο σημερινό μήνυμά της αναφορικά με τη γενοκτονία των Ποντίων η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Υπ’ αυτήν την έννοια, τα προαναφερθέντα περί της μνήμης του λαού μας δεν αφορούν μόνο τους ζώντες και τους απελθόντες από την παρούσα ζωή.

Αφορούν και τους επιγενομένους, τις γενιές που έρχονται, τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας, που θα έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν πολύτιμα διδάγματα για το τι πρέπει να πράξουν αλλά και για το τι πρέπει να αποφύγουν, ώστε να γίνει επιτέλους πραγματικότητα η πολυπόθητη ειρηνική συνύπαρξη των λαών.