17,5 δις ευρώ για από την Ευρώπη για την μετάβαση στην πράσινη οικονομία

Δίνοντας έμφαση στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, στις απόκεντρες περιοχές και στα νησιά η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του Το Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης θα βοηθήσει τα κράτη μέλη της να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της μετάβασής τους σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία.

Το πακέτο χρηματοδότησης είναι συνολικού ύψους 17,5 δις ευρώ και προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση είναι η δέσμευση για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 ενώ δεν θα υπάρξει καμία χρηματοδότηση για επενδύσεις στους τομείς της καύσης απορριμμάτων και των ορυκτών καυσίμων.

Ειδικότερα ο «Μηχανισμός οικολογικής επιβράβευσης» για τις χώρες που θα επιτύχουν ταχύτερα τους στόχους περιλαμβάνει πακέτο χρηματοδότησης 7,5 δισ. ευρώ από τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 και επιπλέον 10 δισ. ευρώ από το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ. Για να μπορεί να χρηματοδοτηθεί ένα πρόγραμμα, θα πρέπει είτε να στοχεύει στην ενίσχυση της οικονομικής ποικιλομορφίας, στον οικονομικό αναπροσανατολισμό ή στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, είτε να συμβάλλει στη μετάβαση σε μια βιώσιμη, κλιματικά ουδέτερη και κυκλική ευρωπαϊκή οικονομία.

Στόχος η ενίσχυση της βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας

Όπως ανακοινώθηκε από την ΕΕ ο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα χρηματοδοτήσει την παροχή βοήθειας για την αναζήτηση εργασίας, την αναβάθμιση και την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, καθώς και την ενεργή ένταξη των εργαζομένων και όσων αναζητούν εργασία στη διαδικασία μετάβασης της ευρωπαϊκής οικονομίας προς την κλιματική ουδετερότητα. Θα στηρίξει επίσης τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τα εκκολαπτήρια επιχειρήσεων, τα πανεπιστήμια και τα δημόσια ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και τις επενδύσεις σε νέες ενεργειακές τεχνολογίες, στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη βιώσιμη τοπική κινητικότητα.

Στα σχέδια που θα καταρτίσουν τα κράτη μέλη για τη δίκαιη μετάβαση των οικονομιών τους, θα πρέπει να προσδιορίσουν τις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο από την ενεργειακή μετάβαση και να κατευθύνουν σε αυτές το μεγαλύτερο μέρος των πόρων που θα λάβουν από το Ταμείο με ιδιαίτερη προσοχή στις ιδιομορφίες των νησιών, των νησιωτικών περιοχών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών.

Μηχανισμός οικολογικής επιβράβευσης

Μάλιστα με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο πλαίσιο του Ταμείου θα συσταθεί και ένας «μηχανισμός οικολογικής επιβράβευσης», αν αποφασιστεί να αυξηθούν οι πόροι του ταμείου μετά την 31η Δεκεμβρίου 2024. Οι πρόσθετοι αυτοί πόροι θα κατανεμηθούν στα κράτη μέλη ανάλογα με το βαθμό στον οποίο θα καταφέρουν να μειώσουν τις βιομηχανικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τους. Όσο μεγαλύτερη είναι η μείωση, τόσο περισσότερα θα είναι τα χρήματα που θα εκταμιεύονται για κάθε κράτος μέλος.

Η πρόσβαση των κρατών μελών θα εξαρτάται από το κατά πόσο έχουν εγκρίνει στόχους σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να καταστούν κλιματικά ουδέτερα έως το 2050. Πριν από την έγκριση αυτών των στόχων, κάθε κράτος μέλος θα δικαιούται το 50% της προβλεπόμενης για αυτό χρηματοδότησης. Επίσης οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες θα μπορούν να λαμβάνουν στήριξη σύμφωνα με τους προσωρινούς κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων που θεσπίστηκαν με στόχο την αντιμετώπιση έκτακτων περιστάσεων ενώ προβλέπεται επίσης η δυνατότητα προαιρετικής μεταφοράς πόρων από άλλα ταμεία συνοχής.

Στο 85% το ποσοστό συγχρηματοδότησης από την ΕΕ

Το ποσοστό συμμετοχής της ΕΕ στις επενδύσεις το ποσοστό συγχρηματοδότησης) έχει οριστεί σε 85% το ανώτερο για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές, σε 70% για τις περιοχές που βρίσκονται σε διαδικασία μετάβασης και σε 50% για τις πιο ανεπτυγμένες περιοχές. Η πρόταση εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χθες Τρίτη με 615 ψήφους υπέρ, 35 κατά και 46 αποχές και όπως δήλωσε ο εισηγητής Μανώλης Κεφαλογιάννης δήλωσε: «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στέλνει ισχυρό πολιτικό σήμα: οι κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ενεργειακής μετάβασης στις περιοχές που πλήττονται περισσότερο θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Κινούμαστε προς μια νέα, πράσινη εποχή για την Ευρώπη χωρίς να αφήσουμε κανέναν πίσω».

Στα επόμενα βήματα και μόλις το Συμβούλιο εγκρίνει επίσημα τη συμφωνία, ο κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.