Η Ανταρκτική εκπέμπει SOS

Μπορεί τα βλέμματα να στρέφονται αυτές τις ημέρες στην Αρκτική και στην υπουργική σύνοδο του Αρκτικού Συμβουλίου, στην Ισλανδία.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, μία τεράστια απειλή έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στον νότιο πόλο του πλανήτη.

Νέες έρευνες καταδεικνύουν τις τεράστιες προκλήσεις, για ολόκληρο τον κόσμο, από το λιώσιμο του πάγου στην Ανταρκτική και πώς ένα τα πιο παρθένα και ανέγγιχτα σημεία του πλανήτη επηρεάζεται ήδη δραματικά από το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις εκπομπές ρυπογόνων αερίου των ανεπτυγμένων χωρών.

Το σημείο χωρίς επιστροφή

Δεκαπλάσιο από αυτό της Γροιλανδίας, το στρώμα πάγου στην επιφάνεια της Ανταρκτικής αρκεί για να αυξήσει, σε περίπτωση πλήρους τήξης, την στάθμη της θάλασσας κατά 60 μέτρα παγκοσμίως, εκτιμούν ειδικοί.

Η διαδικασία αυτή βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

Και όπως προειδοποιεί ομάδα επιστημόνων σε μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο περιοδικό Nature, 
εάν συνεχιστούν με τους σημερινούς ρυθμούς οι εκπομπές CO2 και δεν τηρηθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού (συγκράτηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε επίπεδα κάτω από τους 2 έως και 1,5 βαθμούς Κελσίου), τότε μέχρι το 2060 η κατάσταση του στρώματος του πάγου της Ανταρκτικής θα έχει φτάσει σε κρίσιμη καμπή, με μη αναστρέψιμες συνέπειες για όλους.

Οποιαδήποτε μείωση των εκπομπών CO2 από εκείνο το σημείο και μετά δεν θα έχει καμία επίδραση, επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης.

Το λιώσιμο του πάγου θα συνεχιστεί. Και η πρόβλεψη είναι ότι, σε μία τέτοια περίπτωση, μέχρι το 2100 η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα γίνεται με έως και δέκα φορές ταχύτερους ρυθμούς, απ’ ότι τώρα.

Βάσει του μοντέλου υπολογισμού που χρησιμοποιείται στη μελέτη, σε 40 χρόνια από τώρα η μέση ετήσια άνοδο της στάθμης της θάλασσας θα είναι 0,18 εκατοστά, παγκοσμίως.

Αλυσιδωτές αντιδράσεις

Η δεύτερη επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στη μηνιαία επιθεώρηση Nature Geoscience  περιγράφει μία κατάσταση σχεδόν… αυτοεκπληρούμενης προφητείας.

Όσο η Γη συνεχίζει να θερμαίνεται, με συνέπεια το λιώσιμο των πάγων, αναφέρουν, τόσο θα εκτίθεται περισσότερο έδαφος στην επιφάνεια της Ανταρκτικής.

Το αποτέλεσμα θα είναι να αντανακλάται λιγότερη θερμότητα, προκαλώντας την αύξησή της στον πλανήτη και, τελικά, επιφέροντας αλλαγή των καιρικών φαινομένων στην περιοχή.

Η αλλαγή των θερμοκρασιών στην παγωμένη ήπειρο θα αλλάξει τη φορά των ανέμων, τονίζουν οι επιστήμονες, προκαλώντας ακόμη και μουσώνες, εντείνοντας έτσι τις βροχοπτώσεις στην Ανταρκτική. Κι αυτές, με τη σειρά τους, θα επιταχύνουν το λιώσιμο των πάγων.

Το γλυκό νερό, δε, που θα πέσει στους ωκεανούς, δεν θα αναμιχθεί -ως πιο πυκνό από το αλμυρό- με το θαλασσινό, σχηματίζοντας πρακτικά μία στρώση, κρατώντας πιο ζεστή την επιφάνεια και επιδεινώνοντας το πρόβλημα της θέρμανσης των ωκεανών.

Ώρα για δράση

Αν και η πλειονότητα των χωρών -συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης- έχουν δεσμευτεί για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, οι εκτιμήσεις βάσει των έως τώρα δεδομένων είναι ότι οι σημερινές πολιτικές, παγκοσμίως, θα οδηγήσουν σε μείωση της μέσης θερμοκρασίας μόλις κατά 1% έως το 2030.

Πρόδηλα, λοιπόν, ο πήχης των προσδοκιών για τη Διάσκεψης COP26 του ΟΗΕ για το κλίμα, τον Νοέμβριο, έχει ανέβει.

Μπροστά στην περιβαλλοντική, ανθρωπιστική, αλλά και οικονομική απειλή, οι κυβερνήσεις οφείλουν να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων.