Πολιτική απόφαση η υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών

Θα ξεκινήσω από την επισήμανση, για να προλάβω αρνητικές κρίσεις, ότι δεν είμαι οπαδός του αντιεμβολιαστικού κινήματος. Το αντίθετο, ακολουθώ πιστά τις οδηγίες της επιστήμης. Δεν αρνούμαι το εμβόλιο και τις επόμενες ώρες θα εμβολιαστώ και εγώ, καθώς αυτό είναι προσωπική μου επιλογή. Δεν μπορώ να υποχρεώσω κάποιον να το κάνει, αλλά θα προσπαθήσω να τον πείσω να εμβολιαστεί.

Τις τελευταίες ημέρες άνοιξε με ένταση η συζήτηση για την υποχρεωτικότητα ή όχι του εμβολιασμού. Μάλιστα τίθεται το θέμα για συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων και ήδη φαίνεται ότι είμαστε στο δρόμο για να ληφθεί η απόφαση για εμβολιασμό υποχρεωτικό. Επ’ αυτού ήδη τοποθετούνται και Συνταγματολόγοι, όπως π.χ. ο κ. Αντώνης Μανιτάκης που σημείωσαν πως δεν είναι αντισυνταγματικός ο υποχρεωτικός εμβολιασμός.

Εδώ όμως τίθεται και θέμα για την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου που διαχρονικά έχει πολύ μεγάλη σημασία, ειδικά σε μια εποχή που γίνονται συζητήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο για τον περιορισμό ή όχι των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.

Αναμφίβολα η ζωή του καθενός και της καθεμιάς είναι η υπαρξιακή βάση όλων των βιοτικών συμφερόντων του ανθρώπου που προστατεύονται από το Δίκαιο, ενώ υπάρχει η μεγάλη ομπρέλα του Συντάγματος. Πότε κλείνει αυτή; Οι απόψεις είναι αντικρουόμενες. Αλλά, ας πάρουμε ως δεδομένη την παραδοχή ότι το δικαίωμα στην ζωή έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Ως εκ τούτου, οι όποιες κρατικές παρεμβάσεις στα ατομικά δικαιώματα του καθενός ή της καθεμιάς είναι εξ’ αρχής ανεπίτρεπτες.

Σίγουρα όμως υπάρχει ιδιαιτερότητα λόγω της πανδημίας που σαρώνει τα πάντα στο διάβα της και τίθεται το ερώτημα εάν μπορεί κανείς εργαζόμενος που είναι σε ευαίσθητη μονάδα (π.χ. νοσοκομεία) να διακινδυνεύσει δια της άρνησής του να εμβολιαστεί την ζωή ενός συνανθρώπου του που βρίσκεται σε μια υγειονομική μονάδα.

Εδώ κάλλιστα μπορεί κανείς να θέσει το ερώτημα σε ποιο ακριβώς σημείο δύναται να τεθεί όριο μεταξύ των ατομικών ελευθεριών, της ατομικής βούλησης και του ατομικού δικαιώματος και από την άλλη του δικαιώματος στην ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου, της δημόσιας υγείας.

Από την άλλη πλευρά δύναται να τεθεί το επιχείρημα ότι η αρχή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και άρα και του ατομικού δικαιώματος συνιστά μια σημαντική αξία, για άλλους απόλυτη.

Με δεδομένη την συζήτηση για την υποχρεωτικότητα ή όχι του εμβολιασμού πως μπορεί να γίνει η στάθμιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων; Ποιο δικαίωμα παραβιάζεται και ποιο όχι και πως προστατεύεται η καταπατείται η έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που είναι στην κορυφή των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Μην λησμονούμε ότι το δικαίωμα στην ζωή έχει την ύψιστη σημασία τόσο για τους εμβολιασθέντες όσο και για τους μη εμβολιασθέντες. Το ζήτημα είναι κατά πός μπορεί να γίνει ιεράρχηση των δικαιωμάτων που συγκρούονται μεταξύ αυτών των δυο ομάδων.

Υπάρχει ένα κλασσικό αξίωμα που ορίζει ότι η ώρα της κατάστασης ανάγκης είναι η ώρα της εκτελεστικής εξουσίας. Αντιπαρέρχομαι τις πιο φιλοσοφικές αναζητήσεις περί της ηθικής και της ανηθικότητας.

Η απόφαση είναι δύσκολη, αλλά είναι πρωτίστως πολιτική, όπως επικίνδυνη είναι και η συζήτηση που άνοιξε για τα προνόμια που οδηγούν σε κοινωνία πολλών ταχυτήτων και διακρίσεων, εξόχως αντισυνταγματική.

Το Σύνταγμα όμως είναι παρών σε αυτή την συζήτηση και θέτει ως βάση της συζήτησης για την λήψη της πολιτικής απόφασης την αρχή της αναλογικότητας.

Δύσκολη εξίσωση που δεν πρέπει να αφεθεί στους Συνταγματολόγους, αλλά στους πολιτικούς.