Eurovision: Το τρικ, το ανύπαρκτο μπάτζετ και οι θεωρίες συνωμοσίας περί σαμποτάζ

7 Μαΐου 1977. Το «Μάθημα Σολφέζ» γίνεται η πρώτη ελληνική συμμετοχή που τερματίζει στην πεντάδα της Eurovision. Χρειάστηκε να περάσουν 27 χρόνια για να σπάσει αυτό το ρεκόρ.

Λένε ότι η μουσική είναι η παγκόσμια γλώσσα. Γι’ αυτό και ο συνθέτης του «Μαθήματος Σολφέζ» αποφάσισε να μιλήσει στους Ευρωπαίους με νότες.
Την εποχή εκείνη, οι όροι του μουσικού διαγωνισμού επέβαλλαν στην κάθε χώρα να εκπροσωπείται από τραγούδια αποκλειστικά στη γλώσσα της. Αυτό αυτομάτως έθετε τα ελληνικά τραγούδια σε μειονεκτική θέση.

Αυτοί ήταν οι συλλογισμοί του Γιώργου Χατζηνάσιου όταν η γυναίκα του τού πρότεινε να στείλει μία μελωδία που είχε γράψει στον διαγωνισμό. Στην αρχή ήταν διστακτικός. Άλλωστε, όσοι συμμετείχαν την εποχή εκείνη στο «πανηγυράκι» της Eurovision κέρδιζαν τον χαρακτηρισμό του «ασόβαρου» και του «πανηγυρτζή». Τότε, ο Χατζηνάσιος σκέφτηκε κάτι πρωτοποριακό.

Έτσι, οι νότες μετατράπηκαν σε λέξεις και μπήκαν πάνω στη μελωδία. Για τα κουπλέ, ήρθε σε επαφή με την στιχουργό Σέβη Τηλιακού. Οι στίχοι που έγραψε ταίριαξαν πλήρως με την αθωότητα και την ανεμελιά που απέπνεε το κομμάτι.

Η δεύτερη καινοτομία ήταν η επιλογή των ερμηνευτών. Παρότι στην αρχή το «Μάθημα Σολφέζ» ανατέθηκε στον Πασχάλη, τελικά επιστρατεύτηκαν τρεις ακόμη καλλιτέχνες. Ήταν η πρώτη φορά που τέσσερα ιδιαίτερα δημοφιλή σόλο ονόματα συνεργάζονταν πάνω στην σκηνή της Eurovision για την εκπροσώπηση της χώρας τους.
Στον απόηχο των ABBA, η συνταγή έδειχνε να έχει τις προδιαγραφές να πετύχει…

«Είμαστε παιδιά σαν μια συντροφιά»

Στις 7 Μαΐου του 1977, ο Πασχάλης, ο Ρόμπερτ Ουίλιαμς, η Μαριάννα Τόλη και η Μπέσσυ Αργυράκη ανέβηκαν στην σκηνή του Γουέμπλεϊ στο Λονδίνο.

Τα διεθνή προγνωστικά ήταν ελπιδοφόρα. Ωστόσο, ο ελληνικός τύπος στην πλειονότητά του ήταν αρνητικά προδιατεθειμένος προς το τραγούδι.
«Εύκολη μουσική, ανύπαρκτος σχεδόν στίχος. Το Μάθημα Σολφέζ είναι στην πραγματικότητα… τραγουδάκι!», σχολίαζε ένας αρθρογράφος του «Βήματος» πριν τον τελικό.

Επιπλέον, η οικονομική στήριξη της ΕΡΤ ήταν πενιχρή. Οι τέσσερις καλλιτέχνες είχαν στην διάθεσή τους 20.000 δραχμές για να επιμεληθούν το ντύσιμό τους και το στήσιμο της σκηνικής τους παρουσίας.

Οι δυσκολίες και οι κριτικές δεν τους πτόησαν. Όλοι οι συντελεστές του «Μαθήματος Σολφέζ» πίστευαν πολύ στο κομμάτι. Σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου κατά την καθιερωμένη συνέντευξη τύπου, ο Πασχάλης δήλωσε ότι πήγαιναν για την πρωτιά. Η Μαριάννα Τόλη ανέλαβε εξ ολοκλήρου την επιμέλεια του styling και της χορογραφίας. Οι συγχρονισμένες κινήσεις των χεριών, τα μωβ φορέματα των κοριτσιών και τα στενά παντελόνια των αντρών, ήταν δική της έμπνευση.

Τελικά, η συνταγή πέτυχε. Το ευρωπαϊκό κοινό λάτρεψε το «Μάθημα Σολφέζ». Με 92 πόντους, κατετάγη 5ο ανάμεσα σε 18 χώρες, κατακτώντας την υψηλότερη θέση των μέχρι τότε ελληνικών συμμετοχών. Το τραγούδι μετατράπηκε σε χιτ σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Οι Έλληνες σταρ κλήθηκαν μάλιστα να το διασκευάσουν σε αρκετές γλώσσες.

Οι θεωρίες περί Σαμποτάζ…

Παρά την ιστορική επιτυχία, δεν έλειψαν τα σκάνδαλα περί σαμποτάζ.

Λίγο πριν οι Έλληνες καλλιτέχνες βγουν στην σκηνή, παρατήρησαν ότι το μικρόφωνο του Ρόμπερτ Ουίλιαμς δεν ήταν τοποθετημένο παράλληλα με τα υπόλοιπα. Εκτός αυτού, και ο ήχος του παρουσίαζε πρόβλημα. Οι Λονδρέζοι υπεύθυνοι άκουσαν το παράπονο και τους διαβεβαίωσαν ότι θα το διόρθωναν. Για άγνωστους λόγους, αυτό δεν συνέβη ποτέ.
Αποτέλεσμα ήταν ο Ουίλιαμς να ακούγεται χαμηλότερα από τους υπόλοιπους και να στέκεται ελαφρώς πιο απόμερα.

Το δεύτερο αξιοπερίεργο ήταν ένα «αυτοσαμποτάζ». Την εποχή εκείνη, ο νικητής δεν έβγαινε από την ψηφοφορία του κοινού. Κάθε χώρα όριζε μία επιτροπή ειδικών, η οποία αναλάμβανε τον διαμοιρασμό των πόντων. Στην προκειμένη περίπτωση, η ελληνική επιτροπή αποφάσισε να δώσει το «12αρι» στο Μονακό. Χάρη στους 12 αυτούς πόντους, το τραγούδι του Μονακό συγκέντρωσε 96 δηλ. 4 περισσότερους από την Ελλάδα και έτσι κατετάγη 4ο.