Ενας κόσμος που αλλάζει

Από όσα καταιγιστικά συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στη Μέση Ανατολή, το πιο εντυπωσιακό ίσως είναι κάτι που, ίσως για πρώτη φορά στα χρονικά, δεν συμβαίνει: η αντίδραση της Ρωσίας. «Να σταματήσει η στρατιωτική αντιπαράθεση και η διεθνής κοινότητα να αντιδράσει σοβαρά για να προτείνει μια λύση προς μία δίκαιη ειρήνη»: αυτή ήταν η πρώτη αντίδραση της Μόσχας στα γεγονότα, δια στόματος του υπουργού Εξωτερικών Λαβρόφ.

Και, μάλιστα, σε κοινή του δήλωση με τον αιγύπτιο ομόλογό του, Σούκρι. Η ρωσική αμηχανία είναι εντυπωσιακή, καθώς εδώ μιλάμε για ένα μέγα διεθνές ζήτημα, από το οποίο η Μόσχα ουδέποτε θέλησε να δώσει την εντύπωση ότι ήταν απούσα. Αντίθετα, σε παλαιότερες εποχές, όπως στον πόλεμο του 1973, έστελνε ακόμα και βαλλιστικά όπλα στη Συρία προκειμένου να δείξει ότι έχει ρόλο και λόγο στην κρίση. Ενας ακόμα λόγος που αυτή η εντελώς παγερή στάση έχει ενδιαφέρον, είναι και η όψιμη συμμαχία της Ρωσίας με την Τουρκία. Μπορεί ο Λαβρόφ να είναι λαλίστατος όταν οι Αμερικανοί λένε στην Τουρκία να εγκαταλείψει τους ρωσικούς πυραύλους S400, αλλά εδώ, που ο Ερντογάν έχει ήδη υπερεκτεθεί εναντίον του Ισραήλ (ο μόνος που το έχει κάνει διεθνώς) η Ρωσία σιωπά. Η Μόσχα δείχνει καθαρά ότι δεν υπολογίζει, ούτε αυτή, την Αγκυρα στον ρόλο που η τελευταία θέλει να πείσει τους πάντες ότι μπορεί να διαδραματίσει. Αλλά χωρίς να μπορεί να πείσει κανέναν.

Στον αντίποδα της ρωσικής σιωπής, που στην ουσία λειτουργεί υπέρ του Ισραήλ, η Τουρκία κραυγάζει διαρκώς. Ο Ερντογάν βρίζει και απειλεί το Ισραήλ, τραγουδάει, ο ίδιος, αντισημιτικά τραγούδια, αναρτά εικόνες οθωμανικής κατοχής των Ιεροσολύμων, αφήνει υπόνοιες ότι θα κάνει… ΑΟΖ με τη Χαμάς αλλά και ότι θα… επέμβει στρατιωτικά στη Γάζα και, κυρίως, επιτίθεται πλέον χωρίς όρια στον αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν τον οποίο κατηγορεί ότι έχει «αίμα στα χέρια του». Ομως, ακριβώς σαν τον μύθο του Αισώπου με τον λύκο και τα πρόβατα, ουδείς τον υπολογίζει πια.

Η υπερέκθεση αυτών των κραυγών του έχει στερήσει ήδη κάθε αξιοπιστία στη σχέση λόγων – πράξεων. Αντίθετα, κάθε μέρα που περνάει, γίνεται όλο και πιο περίγελος, φωνάζοντας διαρκώς χωρίς αντίκρισμα. Και αυτό δεν το έχει υπολογίσει. Ιδίως στη σχέση του με εκείνους που δήθεν επιχειρεί να «προστατεύσει», που επίσης δεν φαίνεται να του δίνουν πια σημασία. Αλλωστε, στη Χαμάς δεν είναι ανόητοι. Ξέρουν ότι απλώς προσπαθεί να τους χρησιμοποιήσει, χωρίς μάλιστα να είναι σε θέση να το κάνει ούτε και αυτό. Η θρασυδειλία και η υποκρισία του έχουν χτυπήσει κόκκινο, καθώς, την ίδια ώρα που λέει αυτά που λέει για το Ισραήλ, ανακοινώνει περιχαρής ότι σκότωσε τον Σοφί Νουρετίν, συροκούρδο αξιωματούχο του PKK, ως… τρομοκράτη! Τον σκότωσαν οι τουρκικές δυνάμεις σε επίθεση στο βόρειο Ιράκ.

Η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας απέναντι στα γεγονότα της Μέσης Ανατολής είναι πλέον πολύ διαφορετική από ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν. Και αυτή είναι μια πολύ μεγάλη διαφορά. Οι ρουκέτες με τις οποίες έπληξε η Χαμάς το Ισραήλ ούτε έγιναν αποδεκτές, ούτε και βοήθησαν το στερεοτυπικό μοντέλο του διπόλου «ο κακός ισχυρός και ο καλός ανίσχυρος», που κυριαρχούσε επί δεκαετίες στη διεθνή στάση στο Μεσανατολικό.

Και αυτή είναι η δεύτερη ανατροπή: η πρώτη είχε έρθει όταν ο προηγούμενος αμερικανός πρόεδρος Τραμπ έλαβε την απόφαση να μεταφέρει την πρεσβεία της χώρας του στα Ιεροσόλυμα. Κάτι τέτοιο επί πολλά χρόνια θεωρούνταν διεθνώς ως η σπίθα που θα άναβε μεγάλη φωτιά. Τελικά, δεν συνέβη απολύτως τίποτα. Επίσης, η απόφασή του δεν αμφισβητήθηκε ούτε τότε, ούτε τώρα, από τον νυν πρόεδρο Μπάιντεν. Και μαζί με την Αίγυπτο υπήρξαν συνδυαστικά εκείνοι που «μέτρησαν» και πέτυχαν την εκεχειρία, σε αντίθεση ακόμα και προς τη Ρωσία. Κάτι που επίσης δείχνει ότι τα στερεότυπα έχουν καταρρεύσει. Δεν μετράνε πια. Και αυτό δείχνει έναν κόσμο που αλλάζει.