Προστασία των μελισσών: Νέα μέθοδος για την εκτίμηση του κινδύνου

Ένα σημαντικό βήμα προόδου στις προσπάθειές της να βοηθήσει στην αντιστροφή της μείωσης όχι μόνο των μελισσών αλλά και όλων των επικονιαστών εντόμων στην Ευρώπη και να διατηρηθούν τα πλούσια οικοσυστήματα της, έχει σημειώσει η EFSA προτείνοντας μια νέα προσέγγιση στην εκτίμηση περιβαλλοντικών κινδύνων (ERA) των μελισσών.

Η νέα επιστημονική γνώμη, που ζητήθηκε από την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (ENVI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθορίζει ένα ολοκληρωμένο, ολιστικό πλαίσιο για την αξιολόγηση των συνδυασμένων επιπτώσεων των πολλαπλών στρεσογόνων παραγόντων στις μέλισσες, γνωστό ως MUST-B

Η γνωμοδότηση MUST ‐ B προτείνει μια προσέγγιση βασισμένη σε συστήματα που συνδυάζει μοντέλα και παρακολούθηση της εκτίμησης περιβαλλοντικών κινδύνων σε πολλαπλούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως παρασιτοκτόνα και άλλες χημικές ουσίες, ασθένειες, καθώς και παράγοντες όπως η διαθεσιμότητα τροφίμων, το κλίμα και οι πρακτικές διαχείρισης της μελισσοκομίας.

Μοντελοποίηση και δεδομένα

Το μοντέλο βασίζεται σε έναν προσομοιωτή αποικίας μελισσών, που ονομάζεται Apis RAM, ο οποίος αξιολογεί είτε μεμονωμένα είτε πολλαπλά φυτοφάρμακα σε αλληλεπίδραση με άλλους στρεσογόνους παράγοντες. Το Apis RAM βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, αλλά θα είναι έτοιμο για χρήση στην εκτίμηση κινδύνου φυτοφαρμάκων τα επόμενα δύο ή τρία χρόνια.

Το Apis RAM θα καταστήσει δυνατή την εκτίμηση των επιπτώσεων από την έκθεση σε πιο σύνθετα χημικά μείγματα, προχωρώντας πέρα από την προσέγγιση αξιολόγησης μεμονωμένων καλλιεργειών/μεμονωμένων φυτοφαρμάκων, ώστε να αντικατοπτρίζει την πολυπλοκότητα του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν οι μέλισσες. Θα είναι επίσης δυνατόν να εκτιμηθούν οι χρόνιες, θανατηφόρες επιδράσεις των πολλαπλών χημικών.

Το μοντέλο θα τροφοδοτηθεί στο μέλλον με τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο από κυψέλες μελισσών με αισθητήρα. Αρχικά, θα χρησιμοποιεί δεδομένα που συλλέγονται από έργα συλλογής πεδίων, που χρηματοδοτούνται από την EFSA στη Δανία και την Πορτογαλία – που αντιπροσωπεύουν τις κλιματικές ζώνες της Βόρειας και Νότιας Ευρώπης, αντίστοιχα – τα οποία θα είναι διαθέσιμα φέτος.

Οι ενδιαφερόμενοι θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη συλλογή και κοινή χρήση προσβάσιμων, αξιόπιστων και εναρμονισμένων δεδομένων, με επικεφαλής την EU Bee Partnership, η οποία τους επόμενους μήνες θα ξεκινήσει το πρωτότυπο της πλατφόρμας δεδομένων με βάση την έννοια «hub bee hub».

Η εταιρική σχέση περιλαμβάνει εκπροσώπους από την ΕΕ μελισσοκομία, κτηνιατρικούς και αγροτικούς συλλόγους, ακαδημαϊκούς, ΜΚΟ και βιομηχανία.

Εκτός από την ενσωμάτωση των απόψεων των ενδιαφερομένων μέσω της εταιρικής σχέσης της ΕΕ για τις μέλισσες, η γνωμοδότηση MUST-B λαμβάνει επίσης υπόψη το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο μέσω στοχοθετημένης έρευνας που διεξήχθη με μελισσοκόμους σε επιλεγμένες χώρες της ΕΕ.