Πώς ένας Δούκας έσβησε την πρώτη του σύζυγο από… την ιστορία της τέχνης

Όταν η σύζυγός του, Γιολάντ του Ανζού, πέθανε το 1440, ο Φραγκίσκος Α’ της Βρετάνης βυθίστηκε στο πένθος. Λίγο αργότερα, όμως, την αντικατέστησε. Τόσο στην καρδιά του, όσο και στο βιβλίο των προσευχών του. Η εικόνα της και το έμβλημά της, αντικαταστάθηκαν από εκείνα της επόμενης συζύγου του.

Κάποτε ήταν η Γιολάντ που εμφανιζόταν να γονατίζει μπροστά στην Παναγία, όμως δυο χρόνια μετά, όταν ο Φραγκίσκος παντρεύτηκε την Ισαβέλλα Στιούαρτ της Σκωτίας – και πιθανότατα πριν καν συμβεί αυτό σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Μουσείου Fitzwillian του Κέιμπριτζ, οι τεχνίτες του είχαν εξαφανίσει την πρώτη του σύζυγο από τις σελίδες του βιβλίου.

Το βιβλίο, που αποτελεί πραγματικό κομψοτέχνημα, ήταν παραγγελία της μητέρας της Γιολάντ, που χρηματοδοτούσε πολλούς καλλιτέχνες της εποχής. Το πιθανότερο είναι ότι το είχε χαρίσει στην κόρη της για τον γάμο της με τον Φραγκίσκο το 1431.

Οι επιστήμονες του Fitzwilliam χρησιμοποίησαν υπέρυθρη ακτινοβολία και διαπίστωσαν βάσει των διαφορετικών χρωμάτων που είχαν χρησιμοποιηθεί, ότι λίγο μετά τον θάνατό της, ο Φραγκίσκος… φρόντισε να κάνει χώρο στο βιβλίο για να υποδεχτεί την επόμενη σύζυγό του.

Το πρόσωπο της Ισαβέλλας και ο σμαραγδένιος μανδύας της με τον στολισμό από γούνα ερμίνας ζωγραφίστηκαν απάνω από την Γιολάντ, ενώ αργότερα αντικαταστάθηκε και το διάδημά της, όταν ο Φραγκίσκος χρίστηκε Δούκας της Βρετάνης.

Μετά τον θάνατο του Φραγκίσκου, έγινε και άλλη μια αλλαγή στο χειρόγραφο, αυτή τη φορά για την κόρη του με την Ισαβέλλα, τη Μαργαρίτα, με την προσθήκη μιας σελίδας που την απεικόνιζε να προσεύχεται μπροστά στην Παρθένο.

Όπως όλα δείχνουν, λοιπόν, οι άνθρωποι πάντα προσπαθούσαν να «διαγράψουν» το παρελθόν για να προχωρήσουν. Ακόμη κι όταν δεν αρκούσε απλώς ένα… delete.