Ρομάν Προτάσεβιτς: Ποιος είναι ο δημοσιογράφος που εξόργισε τον Λουκασένκο – Γιατί βρισκόταν στην Αθήνα

O Ρομάν Προτάσεβιτς ταξίδευε από την Αθήνα στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας, την Βίλνιους, όταν το αεροσκάφος στο οποίο επέβαινε υποχρεώθηκε να προσγειωθεί στο Μινσκ, όπου και συνελήφθη, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ζωή του.

Ο ακτιβιστής ήταν μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της Λευκορωσικής Αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, η οποία είχε συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών. Ο 26χρονος δημοσιογράφος θεωρεί ότι θα δολοφονηθεί επειδή εξέφρασε δημοσίως την αντίθεσή του στον Λουκασένκο.

Διαβάστε ακόμη: Λευκορωσία: Η στιγμή που ο Προτάσεβιτς κατάλαβε ότι όλα έχουν τελειώσει: Τα τελευταία λόγια και η θανατική ποινή

Μέχρι την σύλληψή του ο Προτάσεβιτς ήταν αρχισυντάκτης ενός λευκορωσικού πολιτικού μέσου που φιλοξενείται στην εφαρμογή επικοινωνίας για κινητά Telegram. Το Belamova έχει περίπου 250.000 συνδρομητές.

Ο 26χρονος εργαζόταν προηγουμένως για την υπηρεσία ειδήσεων, NEXTA, με έδρα την Πολωνία, που πέρυσι μετέδιδε εικόνες από τις διαμαρτυρίες κατά του προέδρου της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο. Βρίσκεται στην εφαρμογή Telegram και διαθέτει πάνω από ένα εκατομμύριο συνδρομητές.

Το κανάλι είναι ανοιχτά εχθρικό προς τον Λουκασένκο, οι αντίπαλοι του οποίου έχουν στο παρελθόν απαχθεί και δολοφονηθεί. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη μετάδοση των τεράστιων διαδηλώσεων διαμαρτυρίας κατά του Λουκασένκο το 2020, μια περίοδο που ήταν δύσκολο για τα ξένα μέσα ενημέρωσης να το πράξουν.

Οι διαδηλώσεις αυτές είχαν προκληθεί από την οργή για το νοθευμένο εκλογικό αποτέλεσμα των προεδρικών, όπως καταγγέλλει η αντιπολίτευση, κάτι το οποίο αρνείται ο Λουκασένκο.

Τα σοκαριστικά πλάνα που μετέδιδε έδειχναν την βαρβαρότητα της αστυνομίας στις επιχειρήσεις καταστολής των διαδηλώσεων έπειτα από τις αμφισβητούμενες εκλογές της 9ης Αυγούστου του 2020. Όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν βγει στους δρόμους για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο απολυταρχικό αυτό καθεστώς, το κράτος είχε απαντήσει με χρήση υπερβολικής βίας.

Οι δυνάμεις ασφαλείας της Λευκορωσίας είχαν συλλάβει αυθαιρέτως χιλιάδες ανθρώπους και είχαν υποβάλει εκατοντάδες σε βασανιστήρια και κακοποίηση, όπως καταγγέλλει η ΜΚΟ Human Rights Watch. Τα θύματα περιγράφουν ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ, βασανιστήρια και τουλάχιστον σε μια περίπτωση βιασμό. Υπέστησαν σοβαρούς τραυματισμούς: σπασμένα οστά, σπασμένα δόντια, πληγές στο δέρμα, εγκαύματα, ελαφρές εγκεφαλικές κακώσεις και σε κάποιες περιπτώσεις ζημιές στα νεφρά, σύμφωνα με τις καταγγελίες της οργάνωσης.

Έχει συλληφθεί πολλές φορές

Όπως μετέδωσε το Euro Radio, στις αρχές του 2010 ο Προτάσεβιτς ήταν ένας νεαρός ακτιβιστής. Έχει συλληφθεί πολλές φορές, μια από αυτές το 2011 στις «σιωπηλές διαδηλώσεις». Έχει επίσης διωχθεί από το τμήμα Δημοσιογραφίας του Κρατικού Πανεπιστημίου Λευκορωσίας.

Το Νοέμβριο του 2020 ο Προτάσεβιτς δημοσίευσε στο Twitter ένα αντίγραφο του επίσημου καταλόγου των λευκορωσικών αρχών με τους τρομοκράτες, στον οποίο περιλαμβανόταν και το όνομά του.

Στον κατάλογο αυτόν αναφερόταν ότι ο Προτάσεβιτς κατηγορείται για διοργάνωση μαζικών διαδηλώσεων την περίοδο που εργαζόταν στην Nexta.

Ο Προτάσεβιτς κατηγορείται επίσης για διατάραξη της δημόσιας τάξης και υποκίνηση μίσους. Ο ίδιος θεωρεί τις κατηγορίες, οι οποίες μπορεί να τον οδηγήσουν στη φυλακή για τουλάχιστον 15 χρόνια, αδικαιολόγητη πολιτική καταστολή.

Τον Ιανουάριο του 2020 ζήτησε άσυλο στην Πολωνία έπειτα από πιέσεις που δεχόταν από τις δυνάμεις ασφαλείας. Όπως έλεγε τότε, «δεν μπορούσαν να τον αγνοήσουν οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου καθώς μιλούσε ενεργά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

Θεωρούσε ότι παρακολουθούνταν το κινητό του τηλέφωνο όσο βρισκόταν στη Λευκορωσία, αλλά παρακολουθούνταν και ο ίδιος. «Αντιλήφθηκα ότι το πιθανότερο είναι απλώς τώρα να περιμένουν κάτι και έπειτα υπάρχει κάθε ευκαιρία να φυλακιστώ», έλεγε.

Αφού εγκαταστάθηκε ο ίδιος στην Πολωνία το 2019 λόγω της πίεσης που δεχόταν από τις αρχές, έστειλε αργότερα και τους γονείς του εκεί καθώς στη Λευκορωσία παρακολουθούνταν και εκείνοι, όπως είχε γράψει ο ίδιος στο Twitter.

Αργότερα όμως εγκαταστάθηκε στο Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, όπου έχει καταφύγει και η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια.

Γιατί βρισκόταν στην Αθήνα

Όπως ανακοίνωσε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, ο Προτάσεβιτς βρισκόταν στην Αθήνα ως μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόσφκαγια, η οποία είχε συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών πρόσφατα.

Η Τιχανόφσκαγια ήταν υποψήφια στις προεδρικές εκλογές στη Λευκορωσία πέρυσι και έχει ανακηρυχθεί ως «ηγέτιδα της χώρας εν εξορία», κατηγορώντας τον Λουκασένκο για εκτεταμένη νοθεία κατά τις περσινές εκλογές.

Ο δημοσιογράφος επέλεξε να μείνει στη χώρα μας μερικές μέρες παραπάνω για να κάνει διακοπές. Είχε αναφέρει στους φίλους του πως είχε αντιληφθεί ότι τον παρακολουθούσαν στην Αθήνα.

Λίγο πριν επιβιβαστεί στη μοιραία πτήση, ανέφερε ότι ένας Ρώσος συνεπιβάτης του προσπάθησε για κάποιο λόγο να φωτογραφίσει τα χαρτιά του, την ώρα που τα έδειχνε στον έλεγχο στο «Ελ. Βενιζέλος».

BREAKING! The regime landed @Ryanair plane, which was flying from Athens to Vilnius,in order to arrest the famous Belarusian journalist Roman Protasevich. In Belarus, he faces the death penalty. Belarus has seized a plane,put passengers in danger, in order to repress an opponent pic.twitter.com/TEv22to5XM

— Franak Viačorka (@franakviacorka) May 23, 2021

Οι αρχές της Λευκορωσίας ισχυρίζονται ότι είδαν μια φωτογραφία του Ρομάν Προτασέβιτς στο Μινσκ σε ανάρτηση ενός άλλου μπλόγκερ και η αστυνομία κινητοποιήθηκε για να τον συλλάβει , μετέδωσε η κρατική τηλεόραση της χώρας.

Σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση, ένας φίλος του Προτασέβιτς τον τράβηξε φωτογραφία ενώ βρισκόταν στο αεροδρόμιο του Μινσκ και την έστειλε στον Αντόν Μοτόλκο. Εκείνος την ανάρτησε και έτσι ενημερώθηκε η αστυνομία. Ο Μοτόλκο έχει χαρακτηριστεί και αυτός από τις λευκορωσικές αρχές ως άτομο που εμπλέκεται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες.

Ο Προτασέβιτς ήταν καταζητούμενος στη Λευκορωσία με την κατηγορία ότι οργάνωνε μαζικές κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας. Κινδυνεύει να καταδικαστεί σε κάθειρξη έως και 15 ετών.

Έτρεμε από τον φόβο του και ήταν βέβαιος ότι θα τον εκτελέσουν

Σύμφωνα με το λιθουανικό Delfi.lt, κάποιοι από τους επιβάτες παραξενεύτηκαν από την απότομη μανούβρα του αεροπλάνου, τη στιγμή δηλαδή που έστριψε για να κατευθυνθεί προς το Μινσκ. Τότε ήταν που ο Προτάσεβιτς κατάλαβε τι συμβαίνει: έπιασε το κεφάλι του και έδειξε να πανικοβάλλεται. Όπως αναφέρει πάντα το λιθουανικό μέσο, κάποιοι επιβάτες τον ρώτησαν τι συμβαίνει.

Τότε, αυτός τους είπε ποιος είναι και πρόσθεσε σε ήρεμο τόνο, αλλά με τρεμάμενη φωνή: «Εδώ με περιμένει η θανατική τιμή».

Πηγή: Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ