Αμυνα

Η κλεψύδρα του χρόνου για την απόφαση σχετικά με την προμήθεια των νέων φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού αδειάζει σιγά-σιγά. Μέσα στις προσεχείς ημέρες αναμένεται στην Αθήνα άλλη μια αποστολή των Αμερικανών, στην οποία, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, ίσως να περιλαμβάνεται και στέλεχος του υπουργείου Αμυνας (που ασχολείται με το Πολεμικό Ναυτικό) για συζητήσεις με έλληνες αξιωματούχους. Υστερα και από αυτή θα αρχίσει ο «τετραγωνισμός του κύκλου», σύμφωνα με όσα εκτιμούν οι γνώστες του παρασκηνίου.

Η επιλογή των φρεγατών έχει πολλές παραμέτρους και για ένα τόσο μεγάλο πρόγραμμα, που φτάνει σε ύψος περίπου τα πέντε δισεκατομμύρια ευρώ, ο τελικός λόγος ανήκει στον Πρωθυπουργό. Είναι προφανές ότι η Ελλάδα δεν θα αγοράσει απλώς φρεγάτες, αλλά και ένα γεωπολιτικό συγκριτικό πλεονέκτημα που θα ενισχύσει το ευρύτερο οπλοστάσιό της. Ιδεατά, η Ελλάδα χρειάζεται τέσσερα καλά σκάφη και τον εκσυγχρονισμό τεσσάρων παλαιότερων φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ. Στο πακέτο όμως υπάρχουν και άλλα στοιχεία που περιπλέκουν την κατάσταση: η ενδιάμεση λύση, που θα καλύψει τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού ενώ θα κατασκευάζονται τα νέα πλοία και θα επισκευάζονται τα παλαιότερα, αλλά και η ελληνική βιομηχανική συμμετοχή.

Η υπόθεση της ενδιάμεσης λύσης δεν αφορά τις εταιρείες που ενδιαφέρονται να πουλήσουν τα προϊόντα τους, αλλά τις κυβερνήσεις των χωρών τους. Με μάλλον μια εξαίρεση, ουδεμία από τις ενδιάμεσες λύσεις χαροποιεί ιδιαίτερα τους επιτελείς του Πολεμικού Ναυτικού. Αυτοί ενδιαφέρονται να αποκτήσουν, το ταχύτερο δυνατό, τα καλύτερα δυνατά πλοία ώστε ο ελληνικός Στόλος να ασκεί τον ρόλο που πρέπει και ο οποίος, όπως αποδείχθηκε το καλοκαίρι του 2020, δεν είναι διόλου εύκολος.

Το στοιχείο της βιομηχανικής συμμετοχής συνδέεται με την υπόθεση των Ναυπηγείων Ελευσίνας και Σκαραμαγκά. Σε όλες τις προτάσεις αναμένεται να υπάρχει η πρόβλεψη για κατασκευή κάποιου αριθμού εκ των τεσσάρων νέων φρεγατών στην Ελλάδα. Ας μη γελιόμαστε όμως. Και τα δύο ναυπηγεία βρίσκονται σε άθλια κατάσταση – ιδιαίτερα αυτό της Ελευσίνας, όπου η προηγούμενη διοίκηση έκανε ό,τι μπορούσε για να τα απαξιώσει και παράλληλα εγκλώβισε για χρόνια την ελληνική πολιτεία στην υπόθεση των επτά τορπιλακάτων με απίστευτες καθυστερήσεις στις παραδόσεις (η έβδομη ακόμη δεν έχει δοθεί στο Ναυτικό). Ο δε Σκαραμαγκάς απαιτεί επίσης κοστοβόρες αναβαθμίσεις, ενώ υπάρχουν σοβαρά νομικά και ιδιοκτησιακά προβλήματα με συνορεύουσες ζώνες που απαιτούν επίλυση. Απαιτούνται ταχείες και έξυπνες λύσεις για να βρεθεί διέξοδος.

Αυτό που σε πρώτη φάση έχει σημασία είναι να αφεθεί το Πολεμικό Ναυτικό, που έχει συστήσει ειδική ομάδα εργασίας για το θέμα των φρεγατών, να κάνει την καλύτερη δυνατή αξιολόγηση των προτεινόμενων λύσεων. Αναμφίβολα, δεν συνδυάζουν όλες οι προτάσεις την ποιότητα με το ζητούμενο ειδικό γεωπολιτικό βάρος. Ωστόσο, η θυσία της πρώτης προς όφελος του δεύτερου πρέπει να ζυγιστεί πολύ. Η γειτονιά μας είναι πολύ ασταθής και, όπως όντως έδειξε το περασμένο θέρος, χωρίς ποιοτική στρατιωτική ισχύ δεν μπορείς στη συνέχεια να καθίσεις στο διπλωματικό τραπέζι.