Κοροναϊός: Μυστηριώδη «ύπουλα» αντισώματα ίσως ευθύνονται για την βαριά νόσο

Τα αντισώματα αποτελούν βασικό όπλο του οργανισμού έναντι στη λοίμωξη από τον πανδημικό κοροναϊό, όπως φαίνεται όμως υπάρχει και μια ομάδα αντισωμάτων που μάλλον επιδεινώνουν την κατάσταση.

Ιαπωνική μελέτη που δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Cell εντοπίζει για πρώτη φορά αντισώματα που δείχνουν να διευκολύνουν την είσοδο του SARS-CoV-2 στα ανθρώπινα κύτταρα.

Η ανακάλυψη θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην ανάπτυξη νέων εμβολίων, λένε οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Οσάκα.

Πρωτεΐνη-ακίδα

Τα αντισώματα είναι πρωτεΐνες του ανοσοποιητικού συστήματος που αναγνωρίζουν παθογόνους παράγοντες και προσελκύουν αμυντικά κύτταρα για την εξουδετέρωση του εισβολέα.

Όλα τα σημερινά εμβόλια έχουν σχεδιαστεί να προκαλούν την παραγωγή αντισωμάτων που συνδέονται στην λεγόμενη πρωτεΐνη-ακίδα του κοροναϊού, την οποία χρησιμοποιεί ο ιός για να αναγνωρίσει τα ανθρώπινα κύτταρα και να εισβάλει στο εσωτερικό τους. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η ακίδα συνδέεται στον υποδοχέα ACE2 που υπάρχει στην επιφάνεια των κυττάρων του αναπνευστικού συστήματος και άλλων οργάνων.

Τα εξουδετερωτικά αντισώματα που  εμποδίζουν τη λοίμωξη συνδέονται στην περιοχή της πρωτεΐνης-ακίδας που αναγνωρίζει τον υποδοχέα ACE2. H νέα μελέτη αποκαλύπτει την ύπαρξη αντισωμάτων που συνδέονται όχι στην περιοχή πρόσδεσης αλλά στην άκρη της πρωτεΐνης-ακίδας.

Αλλαγή σχήματος

Τέτοια αντισώματα που απομονώθηκαν από ασθενείς με Covid-19 διαπιστώθηκε ότι αλλάζουν το σχήμα της πρωτεΐνης-ακίδας με τρόπο που διευκολύνει την πρόσδεσή της στον ανθρώπινο υποδοχέα ACE2.

«Διαπιστώσαμε πως, όταν τα αντισώματα που ενισχύουν τη λοίμωξη συνδέονται σε μια συγκεκριμένη περιοχή της πρωτεΐνης-ακίδας του SARS-CoV-2, προκαλούν άμεσα μια αναδιαμόρφωση της πρωτεΐνης, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η μολυσματικότητα του ιού» λέει ο καθηγητής Χισάσι Αράσε, επικεφαλής της μελέτης.

«Επιπλέον, η παραγωγή αντισωμάτων που ενισχύουν τη λοίμωξη περιόρισε την ικανότητα των εξουδετερωτικών αντισωμάτων να προλαμβάνουν τη λοίμωξη» επισημαίνει.

Ορισμένοι άνθρωποι φαίνεται ότι παράγουν τέτοια αντισώματα σε χαμηλά επίπεδα ακόμα και χωρίς να έχουν εκτεθεί στον κοροναϊό, όπως έδειξαν εργαστηριακές εξετάσεις σε υγιείς εθελοντές.

Ωστόσο, πολύ υψηλότερα επίπεδα των «ύπουλων» αντισωμάτων βρέθηκαν σε ασθενείς με σοβαρή Covid-19, οδηγώντας τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι τα αντισώματα αυτά είναι πιθανό να επιδεινώνουν σημαντικά τα συμπτώματα.

Η ερευνητική ομάδα αναγνωρίζει πάντως πως «παρόλο που η παραγωγή αντισωμάτων που ενισχύουν τη λοίμωξη ενδέχεται να εμπλέκεται στην εκδήλωση σοβαρής νόσου, περαιτέρω αναλύσεις απαιτούνται για να εξακριβωθεί αν πράγματι παίζουν ρόλο στην επιδείνωση της λοίμωξης».

Εφόσον μια τέτοια σχέση επιβεβαιωθεί, εργαστηριακές εξετάσεις για τη μέτρηση των εν λόγω αντισωμάτων θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αναγνώριση των ανθρώπων που κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν βαριά Covid-19, λένε οι ερευνητές.

Επισημαίνουν, τέλος, ότι η ανακάλυψη θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων εμβολίων που δεν προκαλούν παραγωγή ενισχυτικών αντισωμάτων, εφόσον βέβαια η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί.