Αγαπημένη εθνική μας συνήθεια, σε κάθε διεθνές περιστατικό απολυταρχικότητας, είναι πρώτα να εξετάζουμε τα πολιτικά βιογραφικά των πρωταγωνιστών και ύστερα να κρίνουμε αν η παραβίαση μιας σειράς από ανθρώπινα δικαιώματα είναι δικαιολογημένη ή όχι.

Στην «κρατική αεροπειρατεία» του αεροσκάφους της Ryanair, οι πρωταγωνιστές είναι δύο: Ο «αιώνιος» πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο και ο 26χρονος αντιφρονών δημοσιογράφος, Ρομάν Προτάσεβιτς.

Η ιστορία είναι πλέον γνωστή: ο Προτάσεβιτς βρέθηκε στην Αθήνα για να καλύψει δημοσιογραφικά τη συμμετοχή της αυτοεξόριστης ηγέτιδας της Λευκορωσικής Αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, στο Φόρουμ των Δελφών.

Ο Προτάσεβιτς επιβιβάστηκε με την φίλη του Σοφία Αντρέεβνα Σαπέγκα στην πτήση της Ryanair Αθήνα – Βίλνιους, όμως λίγο πριν την προσγειώση στο Μινσκ, οι λευκορωσικές αρχές, με τον ψευδή ισχυρισμό περί ύπαρξης εκρηκτικού μηχανισμού στο αεροσκάφος,  υποχρέωσαν τον πιλότο σε αλλαγή πορείας και αναγκαστική προσγείωση στο Μίνσκ, όπου και ο Προτάσεβιτς και η Σαπέγκα συνελλήφθησαν.

Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο είναι ο πρώτος και μοναδικός ως σήμερα πρόεδρος της Λευκορωσίας, καθώς από τις πρώτες μετασοβιετικές εκλογές του 1994 δεν έχει ηττηθεί ποτέ. Βέβαια, διεθνείς οργανισμοί και η λευκορωσική αντιπολίτευση διαμαρτύρονται έντονα για παρατυπίες στις εκλογικές διαδικασίες, χωρίς όμως αυτό να είναι κάτι που τον πτοεί.

Ο Προτάσεβιτς, πολέμιος τους Λουκασένκο και υποστηρικτής της αντιπολίτευσης, κάλυψε τις πολυπληθείς διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του Λουκασένκο μετά τις εκλογές του 2020, ενώ έχει κατηγορήσει ανοιχτά τις λευκορωσικές αρχές για βία και κατάχρηση εξουσίας.

Ο Προτάσεβιτς και η Σαπέγκα βρίσκονται υπό κράτηση και ανακρίνονται. Σε ξεχωριστά βίντεο που έδωσαν οι λευκορωσικές αρχές στη δημοσιότητα, και οι δύο κρατούμενοι, μιλώντας σαν ρομπότ, «ομολογούν» ότι έχουν ενεργήσει κατά της χώρας τους. Το περιβάλλον τους και οι υποστηρικτές τους εκφράζουν μάλιστα έντονη ανησυχία ακόμα και για τη ζωή των δύο κρατουμένων.

Εδώ και λίγες ώρες κυκλοφορεί στα διεθνή δίκτυα η πρώτη επίσημη αντίδραση του Λουκασένκο, ο οποίος δεν δίστασε να υπονοήσει ότι το αεροπλάνo της Ryanair, με πάνω από 170 επιβαίνοντες, θα μπορούσε να έχει καταρριφθεί από τις Λευκορωσικές αρχές:

«Έδρασα νομότυπα, προστάτευα τον λαό μου, έδρασα με βάση τους διεθνείς νόμους. Το αεροσκάφος εξετράπη κοντά στο πυρηνικό εργοστάσιο ενέργειας της Λευκορωσίας (NPP). Τι θα γινόταν εάν το σύστημα ελέγχου του NPP ετίθετο σε πλήρη συναγερμό;»

Τι άλλο χρειάζεται κανείς για να καταδικάσει τα πεπραγμένα και λεχθέντα του Λουκασένκο στην υπόθεση της κρατικής αεροπειρατείας της Ryanair;

Υπό κανονικές συνθήκες; Τίποτε άλλο.

Υπό κομματικά και ιδεολογικά στεγανοποιημένες συνθήκες, όμως, πρώτα εξετάζουμε με ποιους είναι ο καθένας από τους πρωταγωνιστές και μετά στεκόμαστε στο πλευρό εκείνου που είναι με αυτούς που είμαστε και εμείς.

Ο Λουκασένκο, άλλοτε διευθυντής αγροτικού παραγωγικού συνεταιρισμού στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση (κολχόζ), και σθεναρά υποστηριζόμενος από το κομμουνιστικό κόμμα της Λευκορωσίας δεν έχει κρύψει τη νοσταλγία του για τα χρόνια της κραταιάς Σοβιετικής Ένωσης.

Έτσι για αρκετούς από τους απανταχού φιλοσοβιετικούς, ο τρόπος που ο Λουκασένκο και οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας του παραβίασαν μια σειρά από ανθρώπινα δικαιώματα, δεν είναι αρκετός για να τους πείσει ότι όσα συμβαίνουν είναι ενάντια στις δημοκρατικές αρχές και αξίες.

Αρκετοί λοιπόν είναι αυτοί που ξεκινούν μια ανάλυση για το τι έχει κάνει στο παρελθόν και τι δεν έχει κάνει ο Προτάσεβιτς, αποδεχόμενοι ουσιαστικά ότι η η ανάγκη για προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι καθολική και υπεράνω οτιδήποτε άλλου, αλλά ότι υπόκειται και σε εξαιρέσεις.

Αντίστοιχη φυσικά στάση κρατούν και πολύ φιλοδυτικοί, που σε τρανταχτές και αδιαμφισβήτητες περιπτώσεις καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων από κατά τ’ άλλα δημοκρατικές κυβερνήσεις και οργανισμούς (πχ απαγωγές και παράνομες φυλακίσεις υπόπτων για διεθνή τρομοκρατία) δικαιολόγησαν τη δικτατορική αυτή στάση αυτή ,ως τη μόνη λύση για την διαφύλαξη λχ της ειρήνης και της ασφάλειας στον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών.

Καταλήγουμε έτσι, στο να έχει ο καθένας μας από έναν αγαπημένο «δικτάτορα» που καλώς έκανε ό,τι έκανε γιατί τα θύματά του δεν άξιζαν καλύτερης μεταχείρισης και τύχης.

Αν όμως παγιωθεί αυτή η κατά περίπτωση προσέγγιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα είναι σαν να στήνουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εκτελεστικό απόσπασμα και το αποτέλεσμα θα είναι για την ανθρωπότητα καταστροφικό.

Headlines