Έχει μπάρμπα στην Κορώνη – Πώς βγήκε η έκφραση και γιατί ταυτίστηκε με το ρουσφέτι

«Έχει μπάρμπα στην Κορώνη», ή αλλιώς έχει διασυνδέσεις, γνωριμίες, «βύσμα». Ποιος είναι στην πραγματικότητα ο λόγος, που ένας θείος, από την γραφική κωμόπολη της Μεσσηνίας, έγινε συνώνυμο των μεγάλων μέσων στην ελληνική αργκό;

Η προέλευση της έκφρασης μέχρι σήμερα διχάζει. Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για το πώς βγήκε. Οι περισσότερες συμφωνούν στην εποχή – 19ος αιώνας – και στο προφίλ του πρωταγωνιστή – ένας ισχυρός άνδρας από την Κορώνη.

Ο θείος δήμαρχος

Μία από τις επικρατέστερες θεωρίες υποστηρίζει ότι ο μπάρμπας από την Κορώνη ήταν ένας πρώην δήμαρχος, ονόματι Γεώργιος Μπάστας. Όταν τη δεκαετία του 1840 εξελέγη πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση της Αθήνας, έπρεπε να παραιτηθεί από τα διοικητικά του αξιώματα στη Μεσσηνία. Ήθελε όμως να επιλέξει ο ίδιος τον διάδοχό του, ο οποίος δεν ήταν άλλος από τον ανιψιό του, Κώστα Δαρειώτη.

Προκειμένου να στηρίξει τον Δαρειώτη, έστειλε στο λιμάνι της Κορώνης ένα πολεμικό πλοίο για να φοβίσει τους κατοίκους. Ακόμα, εικάζεται ότι νόθευσε τους εκλογικούς καταλόγους, προσθέτοντας ονόματα από μωρά και πεθαμένους, για να κερδίσει ψήφους και να σιγουρέψει το αποτέλεσμα. Εν τέλει, τα τεχνάσματα δούλεψαν και ο ανιψιός εξελέγη δήμαρχος. Ήταν ο πρώτος που μπορούσε να περηφανεύεται ότι είχε μπάρμπα στην Κορώνη που τον «βόλεψε».

Οι Κορωναίοι ανέκαθεν εξέφραζαν τις αντιρρήσεις τους για την αντικειμενικότητα της έκφρασης. (Απόσπασμα εφημερίδας του 1975)

Ο ρόλος του μπέη

Μία εξίσου διαδεδομένη εκδοχή, όπως αναπτύσσεται στο βιβλίο «Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις» του Τάκη Νατσούλη, αναφέρει ότι τον καιρό της Τουρκοκρατίας, διοριζόταν μπέης της Κορώνης «σύμφωνα με απαράβατο έθιμο, ένας στενός συγγενής του σουλτάνου». Ο μπέης αυτός ήταν πανίσχυρος και συχνά ασκούσε επιρροή ή ακόμα και επισκίαζε τον θεωρητικά ανώτερό του πασά της Τριπολιτσάς. Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι όσοι συγγένευαν με προύχοντες της Κορώνης, μπορούσαν να πετύχουν μεγάλα ρουσφέτια, αφού μεσολαβούσε για χάρη τους ο μπέης.

Μία παραπλήσια εκδοχή αναφέρει ότι ένας από τους πασάδες της Τριπολιτσάς ήταν ανιψιός του μπέη της Κορώνης. Ήταν λοιπόν σύνηθες φαινόμενο, διάφορες υποθέσεις Κορωναίων που έφθαναν στον πασά να τακτοποιούνται αμέσως, αν συνοδεύονταν από συστατικά γράμματα του ανιψιού του.

Από την άλλη, ορισμένες ιστορικές πηγές υποστηρίζουν ότι επί Τουρκοκρατίας η Κορώνη δεν είχε μπέη, παρά μόνο καδή. Οπότε, το μυστήριο της προέλευσης της παροιμίας εξακολουθεί να πλανάται.

Πηγή: Μηχανή του Χρόνου