Κυπριακό: Επιστολή Τατάρ σε ΟΗΕ και ΕΕ για το «όραμα» των δύο κρατών – Συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις

Περιεκτική επιστολή στον ΓΓ του ΟΗΕ έστειλε την περασμένη εβδομάδα ο τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ, εξηγώντας τη θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς και πώς βλέπει τη διαδικασία ενώπιόν μας. Την επιστολή, πρόσθεσε, την έστειλε και στις χώρες μέλη της ΕΕ και σύντομα θα τη δημοσιοποιήσει.

Συνεχίζονται οι επαφές

Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο πότε θα γίνει δεύτερη άτυπη συνάντηση, οι επαφές συνεχίζονται καθώς και η αναζήτηση κοινού εδάφους.

Σε συνέντευξή του στο τουρκοκυπριακό «πρακτορείο ειδήσεων», ο κ. Τατάρ είπε ότι στη Γενεύη τα ΗΕ έθεσαν νέα προσέγγιση «bottom-up». Με άλλα λόγια, συνέχισε, εισήχθη η προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω», και αυτό περιελάμβανε πρώτα τη συζήτηση για τις ξεχωριστές αρχές των μερών.

Το ότι σε αυτήν την προσέγγιση μπορεί να έπαιξε ρόλο η Βρετανία, αυτό ενόχλησε την ελληνοκυπριακή πλευρά, υποστήριξε ο κ. Τατάρ.

«Ποτέ πριν δεν χρησιμοποιήθηκαν τέτοιες εκφράσεις. Και αυτό το ‘από κάτω προς τα πάνω’ περιλάμβανε και τις ‘κυρίαρχες κοινότητες’. Οταν είπαμε ‘εμείς δεν είμαστε κοινότητα, είμαστε λαός’, η ιστορία έφτασε μέχρι και το σημείο των ‘κυρίαρχων λαών’.

»Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι σε αυτό συνέβαλλε η Βρετανία. Γιατί μέσα στην προσέγγιση των Βρετανών υπήρχαν αυτές οι προτάσεις. Γι’ αυτό, από τη βάση της ομοσπονδίας και την πολιτική ισότητα που δεν έχει πετύχει μέχρι τώρα, έγινε μια κίνηση» είπε ο τουρκοκύπριος ηγέτης.

Το «bottom up»

Κατά τον κ. Τατάρ, η δική του πρόταση για κυριαρχική ισότητα, μια υποδομή δύο κυρίαρχων κρατών που θα ζουν δίπλα-δίπλα, περιλαμβάνει δύο κυρίαρχους «λαούς» και αυτό που αναφέρεται ως “bottom up”, δηλαδή μια κοινή δομή και από κάτω άλλες αρμοδιότητες όπως οι εξωτερικές σχέσεις κ.τ.λπ.

«Βεβαίως δεν μας ικανοποιεί το κυρίαρχοι λαοί. Εμείς επιμένουμε σε κυρίαρχα κράτη. Εάν αφήσετε την κυριαρχία να την πάρει το κέντρο, θα παρακαλάτε το κέντρο να σας δώσει κυριαρχία και αυτό είναι ‘από πάνω προς τα κάτω’ και όχι ‘από κάτω προς τα πάνω’. Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Πιστεύω ότι αυτό το φορμάτ, η προσέγγιση ‘από κάτω προς τα πάνω’ είναι μια πρόοδος υπέρ μας» τόνισε.

Ανέφερε επίσης ότι μετά τη Γενεύη συνεχίζει ο ίδιος τις επαφές του, η Ειδική Απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ την ερχόμενη εβδομάδα θα επισκεφθεί την Αγκυρα και την Αθήνα, τώρα βρίσκεται στο νησί αξιωματούχος του βρετανικού υπΕξ, αλλά πότε θα γίνει η δεύτερη άτυπη συνάντηση δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα.

Κυπριακό και Γενεύη

Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο τουρκοκύπριος ηγέτης είπε ότι μια συμφωνία πρέπει να είναι βιώσιμη, μόνιμη, περιεκτική και δίκαιη. «Το κλειδί που τα πετυχαίνει όλα αυτά είναι κατ’ εμάς η κυριαρχία μας. Δύο ίσα, κυρίαρχα κράτη που θα μπορούν να ζήσουν δίπλα δίπλα. Εάν μπορέσουμε να το πετύχουμε αυτό, θα είναι το καλύτερο και για τους Τουρκοκύπριους και για τους Ελληνοκύπριους» σημείωσε.

Πλέον, συνέχισε, οι συνθήκες έχουν αλλάξει και οι ευκαιρίες αναλώθηκαν και στο σχέδιο Ανάν και στο Κραν Μοντάνα. «Εμείς δεν θέλουμε να περιμένουμε άλλα 500 χρόνια», πρόσθεσε.

Επαναλαμβάνοντας την πρότασή του για συνεργασία δύο κρατών που θα ζούνε δίπλα δίπλα στη βάση της κυριαρχικής ισότητας, ο κ. Τατάρ είπε ότι «θέλω να υπογραμμίσω, όταν λέμε συνεργασία, εννοούμε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε σε όλα τα θέματα, από τη χρήση ενεργειακών πόρων έως εξωτερικές σχέσεις, περιβαλλοντικές και υδάτινες πολιτικές, εγκληματικά γεγονότα».

Μέχρι σήμερα, πρόσθεσε, στο τραπέζι έχουν έρθει 15 σχέδια λύσης, από την εποχή του Ντενκτάς η τουρκοκυπριακή πλευρά προσέγγιζε τη λύση, αλλά ήταν η «ελληνοκυπριακή διοίκηση» που έφευγε από το τραπέζι των συνομιλιών διότι – συνέχισε – στο μυαλό τους, «αυτό που βλέπουμε χωρίς δισταγμό, οι προτεραιότητες της Τουρκίας θα αλλάξουν όταν έρθει η ώρα, θα τα παρατήσει και θα επιβάλουν μια λύση, που λόγω της ένταξής τους στην ΕΕ θα επιτύχουν την Ενωση.

»Αυτό ήταν και το όνειρό τους και με τις συμφωνίες του 1960. Υπάρχουν τα λόγια του Μακάριου ότι ‘αυτό είναι ένα εφαλτήριο’. Αυτό το λέμε στις επαφές μας με ξένους και πιστέψτε με, δεν το γνωρίζουν. Είναι σημαντικό να τα επισημαίνεις αυτά. Ο ΓΓ του ΟΗΕ εδώ και 4 χρόνια προσπαθεί, οι προηγούμενοι δεν ήξεραν. Πριν από την κ. Λουτ δεν ήξεραν».

Ισορροπία στην ανατολική Μεσόγειο

Ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι είναι σημαντικό να προστατευθεί η ισορροπία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, αλλά και Ελλάδας και Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και έκανε λόγο σε νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε με την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ.

«Φέρνουμε τη διάσταση της κυριαρχικής ισότητας, το κράτος έχει συνομιλητή του κράτος. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Γιατί μέχρι να θέσουμε εμείς το όραμά μας, κάθε φορά που το τραπέζι των συνομιλιών ανατρέπονταν, αυτοί (οι Ελληνοκύπριοι) συνέχιζαν ως ‘Κυπριακή Δημοκρατία’ και εμείς ως μια κοινότητα που δεν αναγνωρίζει κανείς. Αυτή είναι μια προσέγγιση ανισόρροπη. Κατά τη δική μας εκτίμηση, δεν μπορούμε να έχουμε ένα τελικό αποτέλεσμα με αυτό τον τρόπο, στο τραπέζι των συνομιλιών» ανέφερε.

Αυτοί, συνέχισε, εννοώντας τους Ελληνοκύπριους, εντός της ΕΕ και οι Τουρκοκύπριοι ως μειονότητα σε ένα ενιαίο κράτος και χωρίς να είναι η Τουρκία στην ΕΕ, με την αποχώρηση της Τουρκίας από την Κύπρο (ΣΣ: εννοεί τα κατοχικά στρατεύματα) «να υπάρξει μια εντελώς διαφορετική ισορροπία εδώ. Οπως από το 1960 μέχρι σήμερα, στην ανατολική Μεσόγειο πρέπει να ληφθεί υπόψιν η ισορροπία Τουρκίας – Ελλάδας».

Εάν είμαστε κυρίαρχοι, τότε ακόμα κι αν είμαστε στην ΕΕ μετά από συμφωνία, μπορούμε να διατηρήσουμε τις συμφωνίες μας και τις σχέσεις μας με την Τουρκία με τον ίδιο τρόπο, είπε ο τουρκοκύπριος ηγέτης.

Πιο ουδέτερη η Βρετανία

«Ως εκ τούτου, η κυρίαρχη ισότητα, από μια άποψη, πέρα από την ισορροπία μεταξύ των δύο λαών της Κύπρου, επιβλέπει επίσης την τουρκο-ελληνική ισορροπία. Λυπούμαστε, αλλά κανείς δεν πρέπει να πιστεύει ότι αυτό το μέρος θα ενταχθεί πλήρως στην ΕΕ και, ως εκ τούτου, η Τουρκία θα αποκλειστεί από εδώ. Δεν θα το δεχθούμε ποτέ» εξήγησε.

Ο κ. Τατάρ είπε ότι με την αποχώρησή της από την ΕΕ, η Βρετανία είναι πιο ουδέτερη και αυτή τη στιγμή υπάρχει μια ισορροπία στο τραπέζι των συνομιλιών αφού από τη μια είναι η Ελλάδα και οι Ελληνοκύπριοι, από την άλλη οι Τουρκοκύπριοι και η Τουρκία και η Βρετανία που έχει τώρα πιο ουδέτερη στάση.

Σε αντίθετη περίπτωση, υπογράμμισε, εάν θα έπαιζε αυτό το χαρτί (της κυριαρχικής ισότητας) θα γινόταν προσπάθεια με την επίκληση της ΕΕ αυτή η ισορροπία να χαλάσει γι’ αυτό και είναι ζωτικής σημασίας γι’ αυτόν, όπως είπε, να συνεχιστεί αυτή η στάση.

Επανέλαβε ότι η Τουρκία στηρίζει το όραμά του και υποστήριξε ότι αφού η Κυπριακή Δημοκρατία έχει μετατραπεί σε ένα ελληνοκυπριακό κράτος στον νότο – κατά την έκφρασή του – και οι ίδιοι οι Τουρκοκύπριοι έχουν φυσικό δικαίωμα να έχουν το δικό τους κράτος.

Νέα διαδικασία

«Οσο κυρίαρχοι είναι αυτοί, είμαστε κι εμείς. Αυτήν τη στιγμή όπου το εξηγούμε αυτό, ακόμα κι αν δεν παίρνουμε τις απαντήσεις που θα θέλαμε, δείχνουν σεβασμό. Γι’ αυτό πρέπει να διατηρήσουμε αυτήν τη στάση και να διαχειριστούμε ανάλογα τη μελλοντική διαδικασία» είπε.

Ο τουρκοκύπριος ηγέτης μίλησε για νέα διαδικασία στο Κυπριακό και είπε ότι μαζί με την Τουρκία θα υπερασπιστούν τα δικαιώματα του τουρκοκυπριακού «λαού» στην ανατολική Μεσόγειο και τη Γαλάζια Πατρίδα, με τον καλύτερο τρόπο.

Μετά την άτυπη συνάντηση στη Γενεύη, πρόσθεσε, οι επαφές συνεχίζονται και με την προσδοκία να κρατηθεί η διαδικασία ζωντανή κάποιοι θα πηγαίνουν και θα έρχονται. «Δεν αποφεύγουμε καμία συνάντηση. Αλλά για να αρχίσουν επίσης διαπραγματεύσεις έχουμε θέσει την προϋπόθεση των έξι σημείων. Σε άτυπες συναντήσεις μπορούμε να πάμε» ξεκαθάρισε.

Σημείωσε, ωστόσο, ότι μια συμφωνία που θα επιβληθεί με το ζόρι, αργότερα θα φέρει αντιπαραθέσεις κι αυτό δεν το θέλει κανείς.

Διελεύσεις

Αναφερόμενος στο θέμα των διελεύσεων, ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι με την πτώση των κρουσμάτων στη «νότια» Κύπρο – κατά την έκφρασή του – πλέον ήρθε η ώρα για να ανοίξουν τα οδοφράγματα.
Αυτό, ανέφερε, θέλουν και οι έμποροι και η αγορά. Εχουν θέσει τη βούλησή τους και η ΕΕ και τα ΗΕ, πρόσθεσε, με τους οποίους μιλάνε για το θέμα. Το ζήτημα, συνέχισε, αξιολογείται στην Τεχνική Επιτροπή για την Υγεία και από την επιδημιολογική ομάδα του «υπουργείου υγείας».

Η πληροφόρηση που ο ίδιος έχει, όπως είπε, είναι ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει θέσει τους όρους και δεν υπάρχει λόγος να μην ανοίξουν τα οδοφράγματα. «Η ελληνοκυπριακή πλευρά περιμένει τις εκλογές. Το παρακολουθούμε το θέμα».

Τα οδοφράγματα, συνέχισε, έκλεισαν με πρωτοβουλία της ελληνοκυπριακής πλευράς «κι επιπλέον εγώ πιστεύω έγινε για πολιτικούς λόγους. Για να σταματήσουν τη ροή της οικονομίας προς τα εδώ».

Εχουν γίνει πολλές προσπάθειες και οι διελεύσεις θα επαναρχίσουν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, κατέληξε.

Πηγή: philenews.com/ΚΥΠΕ