Η ελληνική Πομπηία: Το μυστήριο γύρω από την προϊστορική πόλη στη Σαντορίνη

Η καταστροφή της Πομπηίας από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ καταγράφηκε από τον Πλίνιο τον Νεότερο που υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας. Η μαρτυρία του διασώθηκε σε δύο επιστολές του. Τα σπουδαία ευρήματα στην Πομπηία και οι γραπτές αναφορές έχουν κάνει αυτή την πόλη, έναν από τους μεγαλύτερους αρχαιολογικούς χώρους του κόσμου. Η περίπτωση της Πομπηίας, όχι μόνο δεν είναι η μοναδική, αλλά είναι και πολύ μεταγενέστερη από τον προϊστορικό οικισμό στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης που καταστράφηκε από ηφαιστειακή έκρηξη. Η αρχαιολογική σημασία των ευρημάτων είναι μεγαλύτερη, αλλά σε αντίθεση με την Πομπηία για το Ακρωτήρι δεν υπάρχουν ιστορικές καταγραφές. Το Ακρωτήρι ήταν ένας οικισμός της εποχής του χαλκού στα νοτιοδυτικά του νησιού της Σαντορίνης. Ο οικισμός αυτός σχετίζεται με τον Μινωικό πολιτισμό, καθώς και στους δυο ανακαλύφθηκαν ευρήματα γραμμικής γραφής Α, αλλά και ομοιότητες σε χειροτεχνίες και τοιχογραφίες. Η πρώτη κατοίκηση του νησιού χρονολογείται το 5000 π. Χ και αρχικά οι κάτοικοι ασχολούνταν με την αλιεία και την καλλιέργεια.

—————————————

«ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Μίλητος

παρουσιάζουν

Ακρωτήρι

Η Πομπηία του Αιγαίου

Μία μοναδική ξενάγηση σε έναν από τους σπουδαιότερους πολιτισμούς του προϊστορικού Αιγαίου.

Η θαμμένη πόλη, ο άριστα διατηρημένος οικισμός που καταποντίστηκε μετά την έκρηξη του ηφαιστείου στη Σαντορίνη.

Το ηφαίστειο και ο μύθος της Ατλαντίδας.

Το χρονικό της ανασκαφής που αποκάλυψε την αρχαία πόλη με τις οικίες, τα κτίσματα, τις εκπληκτικές τοιχογραφίες και τους ανεκτίμητης αξίας θησαυρούς.

Μέσα από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, αναλυτικές πληροφορίες και άγνωστα στοιχεία.

—————————————————————–

Ο οικισμός αυτός σημείωσε μεγάλη άνθηση γύρω στο 3000 π. Χ. Αιτία αυτής της ανάπτυξης ήταν οι εμπορικές σχέσεις των κατοίκων του οικισμού με άλλες περιοχές στο Αιγαίο αφού βρέθηκαν δείγματα αγγειοπλαστικής τέχνης άλλων περιοχών. Σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη του οικισμού έπαιξε και η γεωγραφική θέση ανάμεσα στην Κύπρο και την Κρήτη, στον εμπορικό δρόμο του χαλκού. Αυτό επιβεβαιώνεται από τα ευρήματα των δοχείων για την τήξη μετάλλων και καλουπιών.

Η άνθηση της περιοχής κράτησε για άλλα 500 χρόνια. Πλακόστρωτοι δρόμοι, εκτεταμένο σύστημα αποχέτευσης, εξειδίκευση στην κατασκευή χειροτεχνημάτων, όλα καταδεικνύουν τη μεγάλη ευημερία που γνώρισε η περιοχή. Όλα αυτά τέλειωσαν αιφνιδίως στα μέσα της δεύτερης χιλιετίας π.Χ με την έκρηξη του ηφαιστείου. Αν και η ισχυρή έκρηξη κατέστρεψε το Ακρωτήρι, το μεγαλύτερο μέρος της πόλης διατηρήθηκε, όπως ακριβώς συνέβη αργότερα και με τον Βεζούβιο στην Πομπηία. Η ηφαιστειακή τέφρα διατήρησε πολλές από τις τοιχογραφίες που βρίσκονται στο εσωτερικό όλων των σπιτιών που βρέθηκαν στο Ακρωτήρι. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι δεν είχανε μόνο οι προνομιούχοι τέτοιου είδους έργα τέχνης. Οι τοιχογραφίες έχουν μεγάλη ποικιλία θεμάτων συμπεριλαμβανομένων θρησκευτικών τελετών, καθημερινής ζωής, αποτύπωση σκηνών από την φύση, ακόμα και εξωτικών ζώων.

Χάρη στην ηφαιστειακή τέφρα διατηρήθηκαν και ίχνη άλλων ξύλινων αντικειμένων, όπως τραπέζια κρεβάτια και καρέκλες. Οι αρχαιολόγοι τα αξιοποίησαν και δημιούργησαν γύψινα καλούπια ρίχνοντας ειδικό υλικό στις οπές που είχαν αφήσει αυτά τα αντικείμενα. Μια εντυπωσιακή διαφορά ανάμεσα στην Πομπηία και το Ακρωτήρι είναι ότι στη Σαντορίνη δεν βρέθηκαν αποτεφρωμένα πτώματα. Φαίνεται ότι οι κάτοικοι του Ακρωτηρίου ήταν πιο προνοητικοί, αφού κατάφεραν να εκκενώσουν γρήγορα την περιοχή προτού η ηφαιστειακή τέφρα καλύψει τα πάντα. Αντίθετα στο Ακρωτήρι δεν βρέθηκαν ανάλογα ευρήματα γεγονός που αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι είχαν αρκετό χρόνο να εκκενώσουν την περιοχή. Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης επηρέασε και άλλους πολιτισμούς , όπως τον Μινωικό, ο οποίος παρήκμασε μετά την ηφαιστειακή έκρηξη. Αυτό το γεγονός δεν έχει αποδειχθεί, καθώς υπάρχουν εικασίες ότι η κρίση προήλθε από άλλες φυσικές καταστροφές που συνέβησαν πριν από την έκρηξη του ηφαιστείου στη Σαντορίνη.

Η κλιματική αλλαγή που προέκυψε μετά την έκρηξη του ηφαιστείου φαίνεται να επηρέασε και τον αρχαίο πολιτισμό της Αιγύπτου. Η έλλειψη καταγραφής αυτού του σπουδαίου γεγονότος από τα αιγυπτιακά αρχεία ίσως αποδίδεται στη γενική αναρχία στην Αίγυπτο κατά τη δεύτερη ενδιάμεση περίοδο.

Υπάρχουν καταγραφές για ασυνήθιστες βροχοπτώσεις οι οποίες όμως μπορεί να ερμηνεύονται και μεταφορικά ως το χάος που έπρεπε να καταστείλει ο Φαραώ. Κάποιοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι η ηφαιστειακή έκρηξη έγινε αισθητή έως και στην Κίνα. Αυτό βασίζεται σε αρχεία που αφορούν την κατάρρευση της δυναστείας Xia στα τέλη του 17ου αιώνα π.Χ και τα μετεωρολογικά φαινόμενα που ακολούθησαν. Τέλος ο αρχαίος μύθος της Τιτανομαχίας στην θεογονία του Ησίοδου, ίσως βασίστηκε στην ηφαιστειακή έκρηξη, ενώ εικάζεται ότι η περιοχή του Ακρωτηρίου ήταν η βάση για τον μύθο της Ατλαντίδας του Πλάτωνα. Το Ακρωτήρι και η έκρηξη του ηφαιστείου στη Σαντορίνη αποτελούν απόδειξη ότι μια καταστροφή σε μια γωνία του κόσμου μπορεί να έχει επιπτώσεις παγκοσμίου κλίμακας κάτι που είναι πιο εμφανές στο σημερινό κόσμο….

Πηγή: Μηχανή του Χρόνου