Λευκορωσία: Τι συμβαίνει όταν πολεμικό αεροσκάφος παρεμβαίνει σε επιβατική πτήση

Η σκηνή ενός πολεμικού αεροσκάφους δίπλα σε ένα επιβατικό αεροπλάνο την ώρα της πτήσης δεν είναι καθόλου συνηθισμένη και εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Αυτό συνέβη την Κυριακή, στη Λευκορωσία, με την αεροπειρατεία της πτήσης της Ryanair που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Βίλνιους, με σκοπό να συλληφθεί ο λευκορώσος δημοσιογράφος, Ρομαν Προτάσεβιτς.

Τι πρέπει να κάνει ο πιλότος του επιβατικού αεροσκάφους που βλέπει δίπλα του ένα MiG-29;

«Αν σε προσεγγίσει στον αέρα ένα μαχητικό αεροσκάφος και σου δώσει εντολές, υπακούς» υποστηρίζει στο BBC βρετανός πιλότος, επισημαίνοντας ότι η ενέργεια των Λευκορώσων ήταν τρομερά ριψοκίνδυνη.

Σύμφωνα με την ανάλυση του βρετανικού δικτύου, όταν ένα αεροπλάνο βρίσκεται στον αέρα, θεωρείται ότι ανήκει στη χώρα όπου είναι εγγεγραμμένο. Στην περίπτωση αυτή, το αεροσκάφος της Ryanair είναι καταχωρισμένο στην Πολωνία, στην εταιρεία Ryanair Sun, θυγατρική της ιρλανδικής αεροπορικής. Αυτό σημαίνει ότι, οπουδήποτε και αν βρίσκεται, ανήκει στην Πολωνία.

Διπλωματικό επεισόδιο

«Αρα, η παρέμβαση άλλης χώρας στο αεροσκάφος θεωρείται διπλωματικό επεισόδιο με τη χώρα στην οποία ανήκει» σημειώνει αρμόδια. Πρόκειται για παραβίαση πολλών διεθνών συνθηκών, προσθέτει ένας πιλότος.

Η συνθήκη που επιτρέπει στα αεροπλάνα να πετούν πάνω από χώρες χωρίς να χρειάζεται να προσγειωθούν ονομάζεται η «Πρώτη Ελευθερία του Αέρα» και διασφαλίζει την απρόσκοπτη κυκλοφορία των αεροσκαφών από τη μία χώρα στην άλλη. Ο εξαναγκασμός του αεροσκάφους της Ryanair να προσγειωθεί στο Μινσκ αντί για το Βίλνιους παραβιάζει αυτή τη συνθήκη, γ’ αυτό και θεωρείται κρατική αεροπειρατεία.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η Λευκορωσία δεν έχει υπογράψει τη συμφωνία.

Πότε θεωρείται δικαιολογημένη η παρουσία μαχητικών αεροσκαφών;

Η συνοδεία πολεμικών αεροσκαφών προβλέπεται για λόγους ασφαλείας σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν οι επιβάτες βρίσκονται σε κίνδυνο ή ο πληθυσμός στο έδαφος.

Αν ο Πύργος Ελέγχου χάσει την επαφή μέσω ασυρμάτου με το αεροσκάφος και οι τεχνικοί δεν μπορούν να την ανακτήσουν, τότε μπορεί να σταλεί πολεμικό τζετ για να διαπιστώσει τι συμβαίνει. «Το μαχητικό αεροσκάφος έρχεται για να τραβήξει την προσοχή σου και να δηλώσεις τι συμβαίνει -για να σιγουρευτεί ότι δεν υπάρχει αεροπειρατεία και δεν πρόκειται να ρίξεις το αεροπλάνο σε κατοικημένο έδαφος.

Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, το προσωπικό του Πύργου Ελέγχου είναι πολύ ανήσυχο όταν χάνει την επικοινωνία με ένα αεροπλάνο» εξηγεί ένας πιλότος.

Ο πιλότος μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιους γνωστούς κωδικούς μέσω ασυρμάτου για να δηλώσει ότι βρίσκεται σε κίνδυνο και να ζητήσει την συνοδεία πολεμικού αεροσκάφους. Οι κωδικοί αυτοί υπάρχουν για να χρησιμοποιηθούν σε διάφορα σενάρια, όπως μηχανικό πρόβλημα ή παρουσία κάποιου κινδύνου στο αεροσκάφος.

Τι συμβαίνει κατά τη συνοδεία αεροπλάνου της Πολεμικής Αεροπορίας;

Τα πολεμικά παίρνουν θέση δίπλα στο πιλοτήριο του επιβατικού αεροσκάφους σε λογική απόσταση ασφαλείας. Αν είναι μόνο ένα, πετά δίπλα στην αριστερή πλευρά του πιλοτηρίου, όπου κάθεται πάντα ο πιλότος. Αν είναι δύο, το δεύτερο πετά στη δεξιά μεριά του πιλοτηρίου ή πίσω από το αεροπλάνο.

Ο πιλότος του μαχητικού αεροσκάφους θα προσπαθήσει να επικοινωνήσει με το επιβατικό μέσω της Διεθνούς Συχνότητας Εκτάκτου Ανάγκης. Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα λόγω βλάβης στα συστήματα επικοινωνιών, υπάρχουν προκαθορισμένα σινιάλα, δηλαδή μανούβρες, με τις οποίες δίνονται εντολές.

«Αν είναι νύχτα, αναβοσβήνουν τα φώτα. Αν είναι ημέρα, κουνούν τα φτερά, που σημαίνει “ακολούθησέ” με» εξηγεί ο πιλότος. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην υπακούσεις στο πολεμικό αεροσκάφος, προσθέτει. «Δεν έχεις επιλογή. Είναι σαν να σου λέει η αστυνομία στον δρόμο να σταματήσεις».

Κάθε πιλότος δίνει το σχέδιο πτήσης στην Eurocontrol με όλες τις λεπτομέρειες. Ομως, όταν παρέμβει πολεμικό αεροσκάφος, το σχέδιο μπορεί να ακυρωθεί. «Η παρουσία ενός μαχητικού αεροσκάφος προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους πιλότους. Δεν ξέρουν τι και γιατί συμβαίνει. Δεν ξέρουν πού κατευθύνονται, αν το αεροδρόμιο είναι ασφαλές, αν ο καιρός είναι καλός και πολλά άλλα» σημειώνει ο πιλότος.

Ετσι, ο κίνδυνος για όλους είναι μεγάλος. «Δεν έχεις πια τον έλεγχο του σχεδίου πτήσης και της ασφάλειας των επιβατών και του πληρώματος και οι πιθανότητες ασφαλούς προσγείωσης μειώνονται».