Iστορίες από το Αρχείο: Όταν η προεδρολογία παραγκώνισε την ένταξη στην ΕΟΚ

Σαράντα χρόνια συμπληρώνονται από την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ). Για να συμβεί αυτό όμως, το 1981, έπρεπε πρώτα να έρθει η υπογραφή  της Συνθήκης Προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, ακριβώς πριν από 42 χρόνια, στις 28 Μαΐου 1979.

Από την ημέρα εκείνη του 1979, ο Οικονομικός Ταχυδρόμος παρακολουθούσε στενά τα βήματα που έπρεπε να κάνει η χώρα μας μέχρι την επίσημη είσοδό της στην ΕΟΚ.

Το τεύχος της 29ης Μαΐου του 1980, έναν χρόνο ακριβώς μετά την ιστορική υπογραφή, επικεντρώνεται στις προετοιμασίες για την ένταξη.

Ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος» κάνει λόγο για αδράνεια στις προετοιμασίες αυτές και επιχειρεί να αναλύσει τις αιτίες.

Γράφει ο εκδότης και διευθυντής του Οικονομικού Ταχυδρόμου, Γιάννης Μαρίνος.

«Θα ήταν χρήσιμο να υπογραμμίσουμε και πάλι την άποψή μας ότι η αδράνεια και η φυγή απ’ ό,τι αφορά την προετοιμασία και προσαρμογή για την ένταξη στην ΕΟΚ οφείλεται στην λανθασμένη και επιδερμική ή ακριβέστερα συνθηματολογική καπηλεία του τεράστιου αυτού γεγονότος – που θα σφραγίσει την ιστορία του τόπου μας για το προβλεπτό μέλλον, ίσως και για πάντα. (…)

»Η ένταξη είχε κι έχει για την κυβέρνηση, και τις κοινωνικοοικονομικές δυνάμεις που εκφράζει, μεταφυσικές διαστάσεις, που δείχνουν να αγνοούν πώς τίποτα δεν γίνεται στην Ιστορία των λαών και των κοινωνικών δομών αυτόματα και χωρίς διεργασίες των οποίων τους προσανατολισμούς και τις επιπτώσεις διαμορφώνουν και επηρεάζουν οι ανθρώπινες ενέργειες ή παραλείψεις

»Έτσι, αφού επιτεύχθηκε η τυπική ολοκλήρωση του εγχειρήματος της εντάξεως, θεωρήθηκε ότι η δομική προσαρμογή και οι θετικές εξελίξεις θα ακολουθήσουν αυτόματα και αυτονόητα. Για μιαν ακόμα φορά οι ασύνετοι προπαγανδιστές έπεσαν θύματα της ίδιας τους της προπαγάνδας. Έτσι φθάνει ήδη ο νυμφίος και σαν τις μωρές παρθένους ουκ έχομεν ένδυμα ίνα εισέλθωμεν εις τον νυμφώνα.

»Δυστυχώς δεν υπήρξε εποικοδομητικότερη η στάση εκείνων, που έδωσαν τη μάχη για να μη γίνει η Ελλάδα μέλος της ΕΟΚ. Επικαλούμενοι τη συνθηματολογική καταστροφολογία δεν άφησαν περιθώρια προσδοκιών για ανώδυνη ευόδωση του εγχειρήματος της εντάξεως. Αφού η ένταξη οδηγεί αναπότρεπτα στην καταστροφή σε κάθε τομέα της οικονομίας και της κοινωνίας ποιος ο λόγος να κινήσουμε τα χέρια μας;

»Έτσι μετά την υπογραφή της συμφωνίας εντάξεως λησμονήθηκε το τι δέον γενέσθαι για να μπούμε ομαλά κι όσο γίνεται λιγότερο οδυνηρά στο νυμφώνα, και όλες οι πολιτικές δυνάμεις προσχώρησαν με ενθουσιασμό στο άκοπο κι αρκετά ανεύθυνο παιχνίδι της προεδρολογικής διελκυστίνδας»

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Τ. Σ. Κωνσταντίνου.

«Η ημέρα [της υπογραφής] χαρακτηρίσθηκε “ιστορική” για το μέλλον της Ελλάδας, η “ένταξη” σαν το σημαντικότερο γεγονός στη σύγχρονη πορεία της χώρας, γεγονός που θα υποβοηθούσε τη στερέωση της δημοκρατίας, την ενίσχυση της ανεξαρτησίας μας, την οικονομική μας ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό της διοίκησής μας,  τη βελτίωση του κοινωνικού μας συστήματος, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου του λαού.

(…)

»Ένας ολόκληρος χρόνος πέρασε από τότε. Ο κ. Καραμανλής έγινε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και ο κ. Ράλλης πρωθυπουργός. Τι έγιναν όμως οι υποσχέσεις για “διαρθρωτικές μεταβολές”, για “θεσμικούς εκσυγχρονισμούς”, για “πάνδημη κινητοποίηση”, για “διαρκή εγρήγορση”;

(…)

»Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι έχει κανένας την εντύπωση ότι το θέμα “Ένταξη” έπαψε να απασχολεί σοβαρά την κυβέρνηση (τουλάχιστον την κυβέρνηση που αποχώρησε από την εξουσία). Ότι πριν ακόμη μπούμε στην Κοινότητα κουραστήκαμε, ότι όλη η συζήτηση σταμάτησε με την υπογραφή της Πράξης Προσχώρησης, ότι λες “ως διά μαγείας” λύθηκαν όλα τα προβλήματα προσαρμογής, ότι ο λαός κάπως αυτόματα – με την επιφοίτηση του αγίου πνεύματος – ενημερώθηκε για “τα πλεονεκτήματα της εισόδου μας στην Κοινή Αγορά”

»Ο χρόνος κύλησε βασικά “χωρίς ΕΟΚ”. Η προεδρολογία κυριάρχησε. Μικροί και μεγάλοι, δεξιοί και αριστεροί, τύπος και τηλεόραση, καταλήφθηκαν από… άκρατη ανησυχία για το μέλλον της Προεδρίας και του κ. Καραμανλή και ξέχασαν το μέλλον του τόπου μέσα στην Κοινότητα»

Ρητά λοιπόν, όπως το «Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός» ή το «Όπως έστρωσες θα κοιμηθείς» ίσως να μην είναι και παντελώς αταίριαστα με την σαρακονταετή αυτή ευρωπαϊκή μας περιπέτεια.