Για ένα ταξίδι

Μπορεί να δει κανείς την επικείμενη επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Ελλάδα ως μια προσπάθεια για ρεβάνς. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών ακόμη δεν μπορεί να συνέλθει από το μάθημα που του έδωσε πριν από ενάμιση μήνα ο έλληνας ομόλογός του και είναι αποφασισμένος να ανταποδώσει. Δεν πηγαίνει στα Χανιά, όπου θα τον δεχόταν ο Πρωθυπουργός, για να μας τη σπάσει. Ξεκινά το ταξίδι του από τη Θράκη, αρνούμενος την ελληνική πρόταση να μεταβεί εκεί μετά τις επίσημες συναντήσεις του, για να μας εκνευρίσει. Και ετοιμάζει φασαρία στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Νίκο Δένδια.

Αυτό το σενάριο πάσχει σε δύο σημεία. Το ένα είναι ότι οι Τούρκοι δεν διαβάζουν με τον ίδιο τρόπο την πρόσφατη επίσκεψη του έλληνα υπουργού Εξωτερικών στην Αγκυρα. Δεν θεωρούν δηλαδή ότι έχασαν εντός έδρας και άρα πρέπει να βάλουν δύο γκολ στον επαναληπτικό για να προκριθούν. Θεωρούν ότι στη διπλωματική πρακτική ορισμένα πράγματα είναι καλό να μη λέγονται δημοσίως. Η συνέντευξη Τύπου της 15ης Απριλίου δεν πήγε όπως αναμενόταν, αλλά δεν χάλασε κι ο κόσμος.

Το άλλο σημείο είναι ότι οι Τούρκοι δεν θέλουν αναγκαστικά τη διατήρηση της έντασης με την Ελλάδα. Είναι αποφασισμένοι να τελειώνουν με το Κυπριακό επειδή θεωρούν ότι εξαπατήθηκαν, αυτό ναι. Είναι αποφασισμένοι να μη δεχθούν τη μετατροπή του Αιγαίου σε ελληνική λίμνη, κι αυτό σωστό. Συμπεριφέρονται πολλές φορές επιθετικά, σπασμωδικά, προκλητικά, επειδή ο Ερντογάν θέλει να δείξει πόσο μεγάλος ηγέτης είναι, δεν υπάρχει αμφιβολία ούτε γι’ αυτό. Αλλά ο μακροπρόθεσμος στόχος τους δεν είναι να μας πάρουν τα νησιά, όπως ισχυρίζονται οι ελληνικοί εθνικιστικοί κύκλοι. Ούτε να ελέγξουν τη Θράκη.

Η Τουρκία δικαιούται να ενδιαφέρεται για τη μουσουλμανική μειονότητα (που έχει υποστεί τα πάνδεινα στο παρελθόν, ενώ ακόμη και τώρα το ελληνικό υπουργείο Παιδείας διστάζει να επαναλάβει το τόσο επιτυχημένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων) όπως η Ελλάδα ενδιαφέρεται για τους Ρωμιούς της Πόλης. Οσο για τον εθνικό αυτοπροσδιορισμό αυτής της μειονότητας, που τόσο μας ενοχλεί, με βάση τις διεθνείς συνθήκες (που έχει υπογράψει και η Ελλάδα) είναι ελεύθερος. Η χώρα μας έχει καταδικαστεί επανειλημμένα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επειδή απαγορεύει συλλόγους με το επίθετο «τουρκικός».

Ολα αυτά δεν σημαίνουν ότι η επίσκεψη Τσαβούσογλου στη Θράκη και στην Αθήνα θα κυλήσει αρμονικά. Μπορεί να υπάρξουν προβλήματα, μπορεί να σημειωθούν εντάσεις, μπορεί να ανεβούν οι τόνοι – υπάρχουν πολλοί και στις δύο πλευρές που επιθυμούν κάτι τέτοιο. Αυτό δεν θα είναι όμως κατ’ ανάγκη «προσχεδιασμένο». Η επιμονή μας στο ότι κάθε κίνηση των γειτόνων μας απέναντί μας αποτελεί «πρόκληση» και «παραβίαση» κινδυνεύει να έχει την τύχη μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Κι αυτό μπορεί να ενθουσιάζει τους ακραίους, δεν υπηρετεί όμως την ειρηνική μας συμβίωση.