Πέντε ανατροπές για τους ιδιοκτήτες ακινήτων

Νέες αντικειμενικές αξίες, πρώτη φορά τιμές ζώνης σε ακίνητα 3.500 περιοχών σε όλη τη χώρα, μεγαλύτερος ΕΝΦΙΑ για όσους τακτοποίησαν ημιυπαίθριους ή αυθαίρετους χώρους το 2020, κουρεμένος ΕΝΦΙΑ για όσους είδαν τα εισοδήματά τους να μειώνονται λόγω της πανδημίας, νέοι κανόνες στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου Airbnb, αλλά και κατάργηση του τελευταίου οχυρού προστασίας της πρώτης κατοικίας με την ενεργοποίηση του πτωχευτικού νόμου συνθέτουν το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων.

Οι ανατροπές στο μέτωπο των ακινήτων που θα ξεδιπλώνονται σταδιακά μέσα στους επόμενους τρεις μήνες αφορούν:

1.Διορθώσεις στο Ε9

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι κατά τη διάρκεια του 2020 δήλωσαν στους δήμους τις «λειψές» επιφάνειες των ακινήτων τους οι οποίες δεν είχαν αποτυπωθεί ούτε στο Ε9 ή τακτοποίησαν αυθαίρετους ή ημιυπαίθριους χώρους έχουν προθεσμία μέχρι τη Δευτέρα 31 Μαΐου να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9) και να εμφανίσουν στον λογαριασμό τους στο Taxisnet την πραγματική εικόνα της ακίνητης περιουσίας τους. Την ίδια προθεσμία έχουν και:

Οσοι απέκτησαν ακίνητο για πρώτη φορά εντός του 2020 με αγορά, γονική παροχή, δωρεά ή κληρονομιά.

Οσοι είχαν οποιαδήποτε μεταβολή στην περιουσιακή τους κατάσταση, δηλαδή πούλησαν ή μεταβίβασαν με γονική παροχή ή δωρεά ακίνητα.

Οι φορολογούμενοι που θέλουν να διορθώσουν λάθη και παραλείψεις στα στοιχεία των ακινήτων τους που φουσκώνουν τον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ.

Σε περίπτωση που γίνουν αλλαγές στο Ε9 των προηγούμενων ετών και προκύπτει αύξηση του οφειλόμενου φόρου ή μείωσή του έως και 300 ευρώ, εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό για τον ΕΝΦΙΑ ο οποίος υπολογίζεται αναδρομικά και μπορεί να πάει πίσω και έως 5 χρόνια.

2.Μισθώσεις τύπου Airbnb

Η 1η Ιουνίου πλησιάζει και όλα αλλάζουν για τους ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων τύπου Airbnb. Στην περίπτωση που δεν θα έχουν δηλώσει στο μητρώο της ΑΑΔΕ τα ακίνητά τους και δεν θα έχουν λάβει τον Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ) δεν θα έχουν πρόσβαση στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων. Ο αριθμός αυτός αποτελεί το κλειδί που ανοίγει την πόρτα στις πλατφόρμες των βραχυχρόνιων μισθώσεων Airbnb, Booking.com, Expedia. Για τον λόγο αυτόν, οι ιδιοκτήτες και οι διαχειριστές ακινήτων που δεν έχουν λάβει ακόμη τον ΑΜΑ θα πρέπει να σπεύσουν να δηλώσουν το ακίνητό τους στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ για να τον αποκτήσουν. Οποιος ιδιοκτήτης δεν διαθέτει τον αριθμό μητρώου για το ακίνητό του και δεν τον καταχωρίζει στο συγκεκριμένο πεδίο στην πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης, αυτομάτως θα αποβάλλεται από την πλατφόρμα. Οι αναρτήσεις των ακινήτων θα «κατεβαίνουν» και οι ιδιοκτήτες θα χάνουν κάθε επαφή με τους πελάτες τους.

3.Νέες αντικειμενικές αξίες

Η άσκηση της ευθυγράμμισης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις εμπορικές τιμές ολοκληρώνεται και εντός του καλοκαιριού το υπουργείο Οικονομικών θα ανακοινώσει τις νέες τιμές ζώνης που θα αποκτήσουν τα ακίνητα σε όλη τη χώρα. Υπολογίζεται ότι σε περίπου 7.000 περιοχές οι αντικειμενικές τιμές θα κάνουν άλμα, σε περίπου 4.000 περιοχές θα μειωθούν ή θα μείνουν στα σημερινά επίπεδα, ενώ για τις 3.500 περιοχές που θα αποκτήσουν για πρώτη φορά τιμές ζώνης οι φορολογητέες αξίες των ακινήτων θα εκτοξευτούν στα ύψη. Οι αντικειμενικές αξίες θα ανακοινωθούν το καλοκαίρι αλλά θα ενεργοποιηθούν στις αρχές του 2022 για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ, των φόρων μεταβίβασης και των τελών που επιβάλλονται στην ακίνητη περιουσία των φορολογουμένων.

4.Μείωση ΕΝΦΙΑ

Η επέλαση της πανδημίας φέρνει σε χιλιάδες φορολογουμένους κούρεμα 50% ή ακόμα και 100% στον ΕΝΦΙΑ. Παρά το γεγονός ότι ο φετινός φόρος ακινήτων θα υπολογιστεί με τις σημερινές αντικειμενικές αξίες, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι είδαν τα εισοδήματά τους να μειώνονται το 2020 λόγω της υγειονομικής κρίσης θα κερδίσουν μείωση ή και πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ. Εκπτωση ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ θα διαπιστώσουν οι φορολογούμενοι που έχουν πληγεί από την πανδημία όπως οι εργαζόμενοι που τέθηκαν σε αναστολή εργασίας και τα εισοδήματά τους προσγειώθηκαν κάτω από τα όρια που εφαρμόζονται για την έκπτωση 50% ή 100% στον ΕΝΦΙΑ. Ετσι οι ιδιοκτήτες είτε θα πληρώσουν τον μισό φόρο για τα ακίνητά τους είτε θα απαλλαγούν πλήρως, με την προϋπόθεση βέβαια ότι πληρούν και τα περιουσιακά κριτήρια που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία.

5.Πλειστηριασμοί ακινήτων

Οι πλειστηριασμοί μετά την επαναλειτουργία των δικαστηρίων έχουν ξεκινήσει. Σε αυτή τη φάση πραγματοποιούνται όσοι ήταν σε ώριμο στάδιο πριν από την πανδημία και πάγωσαν. Ωστόσο, σταδιακά οι αναγκαστικές εκτελέσεις θα αυξάνονται, καθώς το σύστημα θα απελευθερώνεται από τα μέτρα προστασίας των οφειλετών. Μέχρι το τέλος του 2021 εκτιμάται ότι θα βγουν στο σφυρί 10.000 ακίνητα, από το στοκ των προγραμματισμένων πλειστηριασμών που ήταν μέχρι πρότινος παγωμένοι. Για το 2022 οι προβλέψεις κάνουν λόγο για 17.000 ακίνητα. Την 1η Ιουνίου με την ενεργοποίηση του νέου πτωχευτικού νόμου, πρακτικά δεν υφίσταται προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς.

Ωστόσο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τράπεζες και funds δεν αναμένεται να προχωρήσουν άμεσα σε κινήσεις που αφορούν την πρώτη κατοικία. Τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά θα μπορούν να παραμείνουν στο σπίτι τους πληρώνοντας ενοίκιο για 12 χρόνια και διατηρώντας το δικαίωμα επαναγοράς της κατοικίας τους μετά τη λήξη της μίσθωσης.

Το ποσό της επαναγοράς υπολογίζεται βάσει της εμπορικής αξίας, ενώ ο οφειλέτης μπορεί να κάνει χρήση όποιου στεγαστικού επιδόματος είναι σε ισχύ και πληροί τα κριτήρια (εισοδηματικά κ.λπ.) για να το λάβει. Οι οφειλές των νοικοκυριών διαγράφονται με τη ρευστοποίηση όλων των περιουσιακών τους στοιχείων. Εναλλακτικά τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μπορούν να διεκδικήσουν μια ρύθμιση μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, υποβάλλοντας αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Ειδικά για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, δίνεται η δυνατότητα ρύθμισης σε έως και 240 δόσεις.