Η κεραυνοβόλα και άναρχη «ψηφιοποίηση» (digitalization) των οικονομικών συναλλαγών, των πολιτικών διαδικασιών αλλά και της καθημερινής κοινωνικής επικοινωνίας λόγω της πανδημίας COVID-19 έθεσε τα θεμέλια για την ανάδυση νέων ψηφιακών απειλών. Σύμφωνα με τη Wikipedia, από τα 7.750 δισεκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού το 53,6% έχει πρόσβαση στον κυβερνοχώρο, άρα ο νέος ψηφιακός κόσμος ενσωματώνει πάνω από 4,5 δισεκατομμύρια ψηφιακούς πολίτες που καθημερινά δημιουργούν, επεξεργάζονται, εμπορεύονται, αποθηκεύουν και μεταφέρουν πληροφορίες. Σε αυτό το νέο ψηφιακό περιβάλλον, ειδικές ομάδες που κατέχουν κυβερνο-τεχνογνωσία μπορούν 24ώρες το 24ωρο να εξαπολύσουν ψηφιακές επιθέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, αφού «οτιδήποτε ψηφιακό είναι και παγκόσμιο». Βασικός σκοπός των ψηφιακών επιθέσεων, όμως, μπορεί να μην αποτελούν μόνο η κυβερνο-κατασκοπεία ή η διάδοση ψευδών ειδήσεων, αλλά και η δημιουργία ενός κλίματος τρόμου μέσω ενός «ψηφιακού Αρμαγεδδώνα», με καταστροφικές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις. Ως βασικό παράδειγμα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε μια πιθανή κυβερνο-επίθεση στο ελληνικό χρηματιστήριο και σε ελληνική τράπεζα (Digital Pearl Harbor), όπου θα έχει ως στόχο τον ψηφιακό μηδενισμό των ταμειακών τραπεζικών υπολοίπων των καταθετών σε κάποια υποκαταστήματα με την παράλληλη διάδοση ψευδών ειδήσεων. Αποτέλεσμα αυτής της κυβερνο-επίθεσης θα είναι ένα πανελλήνιο Bank Run (μαζική απόσυρση καταθέσεων), δυσπιστία από καταναλωτές για τις τραπεζικές ψηφιακές συναλλαγές, πτώση του ηλεκτρονικού εμπορίου και των συναλλαγών με την Εφορία, πολιτικό κόστος και θεμελίωση της δυσπιστίας καταναλωτών και εξωτερικών επενδυτών και εταίρων για τα επίπεδα κυβερνο-ασφάλειας και ψηφιακής ετοιμότητας της Ελλάδας.

Η ενσωμάτωση του 5G θα αποτελέσει μεν τον θεμέλιο λίθο του Διαδικτύου των Πραγμάτων (Ιnternet of Τhings), όμως θα αυξήσει και σε μέγιστο βαθμό και τα θέματα της «κυβερνο-φυσικής ασφάλειας» (Cyber Physical Security). Με πιο απλά λόγια, μια πιθανή ηλεκτρονική επίθεση μπορεί να οδηγήσει σε εκρήξεις κινητών, με αποτέλεσμα τον σωματικό τραυματισμό του χρήστη, την παύση λειτουργίας βηματοδοτών, ενώ πιθανές κυβερνοεπιθέσεις στα ψηφιακά συστήματα ενός έξυπνου αυτοκινήτου μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρό τροχαίο ατύχημα, ενώ αντίστοιχες ηλεκτρονικές επιθέσεις μπορεί να γίνουν και στα έξυπνα συστήματα καθοδήγησης αεροπλάνων, τρένων και άλλων κρίσιμων υποδομών με πιθανά θύματα. Συνεπώς, στον νέο ψηφιακό κόσμο πιθανές κυβερνο-επιθέσεις μπορούν να έχουν πλέον ως αποτέλεσμα όχι μόνο την απώλεια προσωπικών ψηφιακών δεδομένων αλλά και πολλαπλές φυσικές ανθρώπινες απώλειες. Η στρατηγική χρήση του Διαστήματος στο πλαίσιο της «αστροπολιτικής» (Astropolicy) αποκτά πλέον στο πλαίσιο των νέων «ψηφιακών πολέμων» και της «ψηφιακής ανάπτυξης» υψηλή στρατηγική σημασία λόγω του γεγονότος ότι θα πρέπει οπωσδήποτε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία και ασφάλεια των δορυφόρων και η προστασία τους από οποιαδήποτε «αστρο-υβριδική» ηλεκτρονική επίθεση που θα έχει σοβαρές επιπτώσεις σε στρατιωτικό, τηλεπικοινωνιακό, οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, οδηγώντας με αυτόν τον τρόπο σε έναν πιθανό «ωηφιακό Αρμαγεδδώνα».

Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει στο πλαίσιο προσαρμογής στη νέα «παγκόσμια ψηφιακή τάξη» να ενσωματώσει κατάλληλες νέες πολιτικές ασφάλειας και νέα στρατηγικά αμυντικά δόγματα διαχείρισης των υβριδικών απειλών, με βασικό σκοπό την «Εθνική Ψηφιακή Θωράκιση» (National Digital Thorax), στο πλαίσιο αντιμετώπισης των μελλοντικών «κυβερνο-υβριδικών απειλών».

Ο Αθανάσιος Η. Μποζίνης είναι διεθνολόγος και επίκουρος καθηγητής Νέων Τεχνολογιών και Βιοασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας – επιστημονικός συνεργάτης για τις υβριδικές απειλές στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σχέσεων του Johns Hopkins University (SAIS)

Headlines