Ιεράπετρα: Η νοτιότερη πόλη της Ελλάδας

Σύγχρονο οικιστικό κέντρο, μία από τις τρεις πόλεις της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου (Άγιος Νικόλαος και Σητεία οι άλλες δύο) και συγχρόνως η νοτιότερη πόλη της Ελλάδας, η Ιεράπετρα εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τα ιστορικά μνημεία και τις εκτεταμένες παραλίες της.

Χτισμένη στις ακτές του Λιβυκού πελάγους, σε απόσταση 35 χλμ Ν-ΝΑ από την πόλη του Αγίου Νικολάου, η Ιεράπετρα κατέχει τη θέση της αρχαίας Iεράπυτνας, μιας από τις σπουδαιότερες πόλεις της Κρήτης.

Η Ιεράπετρα –Kύρβα, Πύτνα και Κάμιρος ήταν ορισμένες από τις αρχαιότερες ονομασίες της– έπεσε το 1647 στα χέρια των Τούρκων, οι οποίοι προέβησαν σε λεηλασίες και καταστροφές.

H Iεράπετρα και η γύρω περιοχή παρουσιάζουν οικονομική άνθηση. Εκτός από τον τουρισμό, ιδιαίτερα σημαντική συμβολή στην ανάπτυξή τους έχουν οι εκτεταμένες καλλιέργειες πρώιμων κηπευτικών σε θερμοκήπια.

Το κλίμα της περιοχής είναι θαυμάσιο, με μεγάλη ηλιοφάνεια –η θερμοκρασία ακόμη και το χειμώνα είναι σχετικά υψηλή– και χαμηλή βροχόπτωση.

Το φρούριο Καλές

Το φρούριο της Ιεράπετρας (Καλές) οικοδομήθηκε κατά τα πρώτα έτη της Ενετοκρατίας (πιθανότατα στις αρχές του 13ου αιώνα), στο νοτιότερο μόλο του αρχαίου λιμανιού.

Πρόκειται για τετράπλευρο οικοδόμημα με τέσσερις πύργους στις αντίστοιχες γωνίες και εσωτερική αυλή με δεξαμενή. Τα δωμάτια ήταν περιμετρικά απλωμένα κάτω από τις επάλξεις, όπως φαίνεται σε παλαιότερα σχέδια.

Οι Τούρκοι, μετά την κατάληψη, προέβησαν σε αρκετές εσωτερικές μεταβολές και προσθήκες. Σήμερα δε σώζεται σχεδόν τίποτα από τις κατασκευές και τα δωμάτια των επάνω ορόφων.

Το τζαμί της Ιεράπετρας

Το τέμενος της Ιεράπετρας, στην παλαιά πόλη (Κάτω Μερά), ανεγέρθηκε (ίσως στη θέση παλαιότερου τεμένους) στα τέλη του 19ου αιώνα, φέρει δε μουσουλμανική επιγραφή στο υπέρθυρο της εισόδου.

Στην αρχιτεκτονική του τετράγωνου σε κάτοψη οικοδομήματος διακρίνονται νεοκλασικιστικές και εκλεκτικιστικές επιρροές, που είχαν αγγίξει την Κρήτη εκείνη την περίοδο.

Απέναντι από το τζαμί βρίσκεται αναστηλωμένη οθωμανική κρήνη (κρήνη καθαρμού πριν από την είσοδο των πιστών στο τζαμί).

Τα θρησκευτικά μνημεία

Απέναντι από την πόρτα του βενετσιάνικου φρουρίου βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας (αφιερωμένη στα Eισόδια της Θεοτόκου), χτισμένη πιθανότατα στη θέση της παλαιότερης καθολικής εκκλησίας της Σάντα Mαρίας.

Στο λιμάνι, δυτικά του φρουρίου, βρίσκεται η εκκλησία του Aφέντη Xριστού. Ο παλαιότερος ναός της Ιεράπετρας διαθέτει ξυλόγλυπτο τέμπλο και αξιόλογες εικόνες.

Πολιούχος της Ιεράπετρας είναι ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Γεωργίου, που χτίστηκε το 1856. Πρόκειται για βασιλική με κεντρικό τρούλο και μικρότερους τυφλούς τρούλους γύρω.

Στην παλαιά πόλη της Ιεράπετρας βρίσκονται οι εκκλησίες του Αγίου Νικολάου (κτίσμα πιθανώς της Ενετοκρατίας) και του Αγίου Ιωάννη (είχε μετατραπεί σε τζαμί από τους Tούρκους).

Κοντά στον παλαιό ναό του Αγίου Σπυρίδωνος σώζεται κρήνη που υδροδοτούσε άλλοτε τη συγκεκριμένη συνοικία.

Έξω από την πόλη ο επισκέπτης συναντά τις εκκλησίες του Τιμίου Σταυρού και της Ελεούσας. Στη δεύτερη φυλάσσεται θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Eλεούσας, που έφεραν μαζί τους μικρασιάτες πρόσφυγες.

Σε απόσταση 2 χλμ Β από την Ιεράπετρα είναι χτισμένη η μονή Αγιασμένου, αφιερωμένη στους Αγίους Πάντες.

Η Αρχαιολογική Συλλογή

Η Αρχαιολογική Συλλογή της Ιεράπετρας στεγάζεται στο κτίριο της πρώην Oθωμανικής Σχολής (β’ μισό 19ου αιώνα). Περιλαμβάνει ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή της Iεράπετρας, που χρονολογούνται στους Προϊστορικούς και Ιστορικούς Χρόνους.

Το κτίριο του Ναπολέοντος

Στην παλαιά πόλη της Ιεράπετρας σώζεται το κτίριο όπου κατά την τοπική παράδοση διέμεινε επ’ ολίγον ο Μέγας Ναπολέων επιστρέφοντας από την Αίγυπτο στην Ευρώπη.

Η τεχνητή λίμνη Μπραμιανών

Η λίμνη, που δημιουργήθηκε το 1986, αρδεύει με τα νερά της χιλιάδες στρέμματα στον κάμπο της Ιεράπετρας. Ταυτόχρονα, αποτελεί σημαντικό οικοσύστημα και είναι ιδανική για παρατήρηση πουλιών, πεζοπορία και ποδηλασία.

Η Χρυσή

Απέναντι από την Ιεράπετρα, σε απόσταση 8 ναυτικών μιλίων, βρίσκεται η Χρυσή (εκδρομικά καραβάκια συνδέουν το λιμάνι της πόλης με το νησάκι του Λιβυκού πελάγους).

Το ανατολικό τμήμα του νησιού στολίζουν αμμόλοφοι, κέδρα και εξωτικές παραλίες με γαλαζοπράσινα νερά (ονομαστή είναι η Πελεγκρίνα), ενώ στο δυτικό τμήμα κυριαρχούν οι όμορφες βραχώδεις ακρογιαλιές.

Αξιοθέατο αποτελεί το γραφικό ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου, στο βορειοδυτικό τμήμα της Χρυσής. Ο γύρος του νησιού με τα πόδια διαρκεί 3,5 ώρες περίπου.

*Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο προέρχονται στο σύνολό τους από το διαδικτυακό τόπο του Δήμου Ιεράπετρας (ierapetra.gr).