ΣΥΡΙΖΑ: δύο χρόνια βέρτιγκο

26η Μαΐου 2019: «Το εκλογικό αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι εμπεδώνει τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ ως πρωταγωνιστή στην πολιτική αντιπαράθεση, δεν είναι αντάξιο των προσδοκιών μας. Δεν μου ταιριάζει, δεν το έκανα ποτέ και δεν θα το κάνω και τώρα, να αγνοήσω αυτό το αποτέλεσμα». Αυτή είναι μία φράση μόνον από τη δήλωση του Αλέξη Τσίπρα μετά την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές και στον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών.

26η Μαϊου 2021: «Με σχέδιο, με πρόγραμμα, με μάχη. Σας καλώ, λοιπόν, να βρεθούμε στη πρώτη γραμμή μέσα και έξω από τη Βουλή για να φέρουμε την αλλαγή και την ελπίδα μια ώρα αρχύτερα στον τόπο μας». Αυτή είναι μια αποστροφή από τον λόγο του Αλέξη Τσίπρα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ που με έναν τρόπο κρατά το κόμμα σε εκλογικό αλέρτ αλλά και συνοψίζει όλη τη στρατηγική του. Δύο χρόνια μετά τις κάλπες εκείνες, πολλά έχουν αλλάξει αλλά ένα δεδομένο μοιάζει αμετάβλητο. Οι χαμηλές πτήσεις του ΣΥΡΙΖΑ σε όλες τις δημοσκοπήσεις σταθερά και για περίπου δύο χρόνια από κείνη την πρώτη ήττα στις κάλπες. Τελευταία της σημερινής περιόδου είναι εκείνη της Metron Analysis για το Mega όπου σε σχέση με την πρόθεση ψήφου, η ΝΔ προηγείται με 34% ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο 20,1%. Το τελευταίο νούμερο είναι ο σημερινός εφιάλτης της Κουμουνδούρου αφού αν παγιωθεί φτιάχνει μια εικόνα μισού δικομματισμού για τη χώρα και μακράς ηγεμονίας Κυριάκου Μητσοτάκη.

Τι πάει στραβά όμως; Η πρωτόγνωρη πανδημική κρίση έστρεψε τον κόσμο στην κυβέρνηση και περιόρισε τον χώρο για δομική αντιπολίτευση; Αυτό κάποιος θα μπορούσε να το πει για το πρώτο κύμα της Covid-19 όπου τα έγκαιρα περιοριστικά μέτρα έφεραν αποτελέσματα στη χώρα. Από τον Οκτώβριο του 2020 όμως και μετά, και η κυβέρνηση μπήκε στη δίνη της κριτικής για τη διαχείρισή της. Ο ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε «καπέλο», από τη συναίνεση πήγε στην πολεμική. Και πάλι όμως, η όποια δυσαρέσκεια δεν εκταμιεύθηκε στην Κουμουνδούρου. Ισως η πανδημία δεν είναι έδαφος για αντιπολίτευση, παρά το γεγονός πως ο Αλέξης Τσίπρας την άθροισε ως επιχείρημα με την επικείμενη κοινωνική κρίση και πάνω σε αυτήν επένδυσε μέρος του προγράμματός του, όπως με την πρόταση του κόμματός του για το ΕΣΥ.

Ενα μέρος της κριτικής που γίνεται σήμερα και εντός ΣΥΡΙΖΑ είναι για τα χαρακτηριστικά του κόμματος και τη διεύρυνσή του. Οι πιο «κομματικοί» επιμένουν πως παρά τις πανδημικές αντιξοότητες τα μέλη του κόμματος αυξήθηκαν – και μέσω του isyriza. Στο brand του ΣΥΡΙΖΑ προστέθηκε το ΠΣ (Προοδευτική Συμμαχία), συγκροτήθηκε η ΚΕΑ (Κεντρική Επιτροπή Ανασυγκρότησης), το άτυπο Πολιτικό Κέντρο ενώ και στις προγραμματικές εκδηλώσεις του παρέλασαν εξωκομματικοί σε μια προσπάθεια να διεμβολιστεί ο πολιτικός αντίπαλος.

Οι πιο σκεπτικιστές πάλι, ανάμεσά τους ιστορικά στελέχη κυρίως του νέου διατασικού ρεύματος της Ομπρέλας (53 συν), απλώς βλέπουν ένα άνευρο ή και θολό άνοιγμα στο Κέντρο, ένα κόμμα εν κινήσει αλλά ταυτόχρονα και μετέωρο μεταξύ της αριστερής ψυχής και του εκπασοκισμού του, μια διττή στρατηγική που δεν έχει πείσει τον κόσμο, δύο χρόνια μετά την ήττα της 26ης Μαΐου.

Απουσία αυτοκριτικής

Παράλληλα με τα ιδεολογικά, το βέρτιγκο ΣΥΡΙΖΑ έχει να κάνει σύμφωνα με μια άποψη με την απουσία αυτοκριτικής για τα κυβερνητικά πεπραγμένα του. Και η Novartis και η υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών και Χρήστου Καλογρίτσα αναβιώνουν τις δυσάρεστες όψεις μιας διακυβέρνησης που συν τοις άλλοις, όπως λέει τέως υπουργός, «μας βάζουν στο ίδιο κάδρο με εκείνους τους οποίους πολεμήσαμε ως παλιό σύστημα». Παρά την κάλυψη Τσίπρα στη δεύτερη υπόθεση και κατά τη συνεδρίαση της ΚΟ του κόμματος την περασμένη Τετάρτη. Ακόμη και η προσπάθεια να ανοιχτεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε πιο μεσαία στρώματα σκοντάφτει στην αποξένωση από αυτά λόγω φορολογίας επί ημέρων του και μη πειστικής προγραμματικής στροφής και παρά τις όλο και πιο συχνές αυτοκριτικές στροφές του Αλέξη Τσίπρα για εκείνη την περίοδο.

Η καταστροφολογία

Το βέρτιγκο ή η δημοσκοπική σταθερή καθήλωση για πολλούς βέβαια έχει άλλη ρίζα. Εν μέσω πανδημίας, ο κόσμος παρουσιάζει μια βασική και αμετάβλητη συμπεριφορά. Θέλει με κάθε τρόπο να κλείσει η παρένθεση του ιού και της διατάραξης της κανονικότητάς του. Βλέπει στον Μητσοτάκη σήμερα τον πηδαλιούχο αυτής της προσπάθειας. Η επένδυση στην καταστροφή ή το επαναλαμβανόμενο ρεπερτόριο για τη νέα οικονομική δίνη δεν είναι ελκυστικά. Ο Αλέξης Τσίπρας μοιάζει να το κατάλαβε και με απαρχή το φετινό Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών απέκλεισε τον άμεσο κίνδυνο για νέα Μνημόνια – λόγω και της κληρονομιάς της ρύθμισης χρέους ή του φτηνού δανεισμού, όπως λέει πάντα, της δικής του διακυβέρνησης. Η νέα στρατηγική βέβαια συνδυάζεται με έναν νέο τύπου Ανένδοτο κατά της κυβέρνησης με άξονα τα εργασιακά, τη Δικαιοσύνη, τη Δημοκρατία, κάτι που ως νέα σκεύή μπαίνει και στις περιοδείες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ αυτές τις ημέρες ανά την Ελλάδα. Το δε μόνιμο εκλογικό αλέρτ που έχει θέσει το κόμμα του είναι μια καλή συνταγή συνεκτικότητας και απεύθυνσης στον κόσμο. Τα σενάρια εκλογών είναι πάνω στο τραπέζι της Κουμουνδούρου ως αιτία ανάταξης ή και εξελίξεων.