Κοροναϊός: Τα τέσσερα «αγκάθια» για τον εμβολιασμό των παιδιών – Τι γίνεται στην Ελλάδα

Σε σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες εξελίσσεται ο εμβολιασμός των παιδιών κατά του κοροναϊού στη χώρα μας, την ώρα που και στη Γερμανία και τη Βρετανία το ίδιο ζήτημα έχει γίνει πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης.

Ως γνωστόν, την προηγούμενη εβδομάδα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) έδωσε το «πράσινο φως» για τη χορήγηση του εμβολίου της Pfizer σε παιδιά 12-15 ετών. Ωστόσο, πολύ λίγες ευρωπαϊκές χώρες έχουν προχωρήσει σε κινήσεις με βάση αυτή την απόφαση. Μόνο η Πολωνία και η Γερμανία – και αυτή έπειτα από τεράστιο σάλο στην κοινωνική γνώμη – θα ξεκινήσουν τον Ιούνιο τους εμβολιασμούς στα παιδιά.

Η διστακτικότητα αυτή των χωρών – και της Ελλάδας – έγκειται στους εξής τέσσερις παράγοντες:

1. Δεν υπάρχει επάρκεια εμβολίων ακόμη για όλους τους ενήλικες, πόσο μάλλον για τους ανήλικους.
2. Τα παιδιά νοσούν ελαφρύτερα ή ασυμπτωματικά από τον κοροναϊό, οπότε δεν κρίνεται αναγκαίο να εμβολιαστούν άμεσα.
3. Περισσότερο φαίνεται να ωφελούνται οι ενήλικοι από τον εμβολιασμό των ανηλίκων παρά οι ίδιοι οι ανήλικοι.
4. Αν και έχουν γίνει ενθαρρυντικές μελέτες με τα σκευάσματα της Pfizer και της Moderna σε παιδιά, αυτές είναι ακόμα σε αρχικό στάδιο και δεν ξέρουμε τις όποιες επιπτώσεις μπορεί να έχουν αυτά τα εμβόλια στα παιδιά.

Τι σκέψεις υπάρχουν στην Ελλάδα

Στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών τις τελευταίες μέρες βρίσκονται σε πυρετώδεις διαβουλεύσεις για το θέμα του εμβολιασμού των παιδιών, μετά τις συστάσεις τόσο του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων της Αμερικής (CDC) όσο και του ΕΜΑ.

«Εμείς σαν επιχειρησιακός μηχανισμός, είμαστε έτοιμοι», σημείωσε σχετικά ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους.

Όσο για το πότε θα εμβολιαστούν τα παιδιά, είπε πως «πρέπει να έχουμε τις οδηγίες για από Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών και θα προχωρήσουμε όπως στις άλλες ηλικίες ανάλογα με τη διαθεσιμότητα».

Κατά τη χτεσινή ενημέρωση για τον εμβολιασμό, η Μαρία Θεοδωρίδου τόνισε ότι για την απόφαση θα ληφθούν υπόψη τα δεδομένα για τη εξέλιξη της νόσου στα παιδιά, ο ρόλος τους στη διασπορά του SARS-CoV-2, τα ενδεχόμενα πλεονεκτήματα στην εκπαίδευση και άλλου τύπου δραστηριότητες από τον εμβολιασμό, η αποδοχή των εμβολίων και η συναίνεση από τους γονείς και η ασφάλεια και αποτελεσματικότητά τους.

Για τα δύο τελευταία στοιχεία ιδιαίτερα, η κυρία Θεοδωρίδου αναφέρθηκε στη μελέτη που οδήγησε στο «πράσινο φως» από τους EMA και CHMP για χορήγηση του εμβολίου της Pfizer σε παιδιά 12-15 ετών, η οποία διαπίστωσε:

• 100% σχεδόν αποτελεσματικότητα του εμβολίου
• κανένα από τα 1.005 εμβολιασθέντα παιδιά σε σύνολο 2.260 που συμμετείχαν στην έρευνα δεν νόσησε σε αντίθεση με 16 παιδιά από τα 978 της ομάδας μαρτύρων
• συνήθεις μόνο ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως οι τυπικές των παιδικών εμβολίων.

Ωστόσο, η Επιτροπή αναφέρει ότι ο μικρός αριθμός του ερευνητικού δείγματος δεν θα μπορούσε να ανιχνεύσει σπάνιες παρενέργειες. Συμπλήρωσε πάντως, ότι η Επιτροπή έκρινε ότι τα οφέλη υπερτερούν των κινδύνων και ειδικά για παιδιά με υποκείμενα νοσήματα.

Η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμού αναφέρθηκε στις περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας για το εμβόλιο της Pfizer σε άτομα κάτω των 30 ετών που ελέγχονται, χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί συνάφεια με το εμβόλιο.

Η Επιτροπή θα μελετήσει όλες τις παραμέτρους για να προβεί στη σύστασή της, που όπως διευκρίνισε η κ. Θεοδωρίδου δεν θα έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα, ήτοι ο εμβολιασμός των παιδιών θα είναι προαιρετικός.

«Το θέμα είναι για ποιον κάνουμε τον εμβολιασμό»

Πάντως, όπως σημείωσε ο Γιώργος Χρούσος, καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα, η Επιτροπή Εμβολιασμού είναι επιφυλακτική απέναντι στον εμβολιασμό των παιδιών από την ηλικία των 12 ετών.

«Το θέμα είναι εάν τον εμβολιασμό αυτόν τον κάνουμε για τα παιδιά μας ή για εμάς τους ενήλικους. Δεδομένου ότι όσο νεότερος είναι κανείς, τόσο λιγότερο κινδυνεύει, χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος. Υπάρχει σπανιότητα σοβαρής νόσου σε αυτήν την ηλικία» σημείωσε ο κ. Χρούσος και πρόσθεσε:

«Είμαστε χαμηλά στο τείχος ανοσίας από τους ενήλικες… Εάν είναι δυνατόν να μην χρειαστεί να εμβολιαστούν τα παιδιά, και εάν αυτό γίνει, να γίνει προς όφελος των παιδιών. Ο δισταγμός εμβολιασμού στους ενήλικες είναι επικίνδυνος και γι’ αυτούς και για τα παιδιά. Πάντως δεν τίθεται ζήτημα υποχρεωτικότητας».

Ο κ. Χρούσος τόνισε επίσης τον χαμηλό αριθμό μελετών που έχουν γίνει σε παιδιά, σε αντίθεση με τους ενηλίκους που πλέον έχουν εμβολιαστεί εκατοντάδες εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο.

Οι λόγοι που το ECDC θεωρεί ότι δεν πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα παιδιά

Αίσθηση έχει προκαλέσει σημερινή έκθεση του Ευρωπαϊκού Kέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), όπου επισημαίνεται ότι τα μεμονωμένα άμεσα οφέλη από τον εμβολιασμό κατά της COVID-19 σε εφήβους αναμένεται να είναι περιορισμένα σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.

«Καθώς η πορεία της νόσου COVID-19 είναι συνήθως ηπιότερη σε υγιείς εφήβους, θα πρέπει να συνεχιστεί να δίνεται προτεραιότητα στον εμβολιασμό μεγαλύτερων ηλικιακών ομάδων, πριν από τη στόχευση συνολικά στους εφήβους», επισημαίνει η έκθεση του ECDC και προσθέτει ότι «προτεραιότητα θα πρέπει να έχει ο εμβολιασμός εφήβων που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο σοβαρής (νόσησης) από COVID-19».

Σε γενικές γραμμές, η έκθεση του ECDC επισημαίνει τα εξής:

• Ο εμβολιασμός των εφήβων κατά της COVID-19 πρέπει να εξεταστεί στο ευρύτερο πλαίσιο της στρατηγικής εμβολιασμού COVID-19 για ολόκληρο τον πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων των πρωταρχικών στόχων του, της εφαρμογής του και των προτεραιοτήτων του.

• Ο εμβολιασμός εφήβων με υψηλό κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά από COVID-19 πρέπει να θεωρείται προτεραιότητα, όπως και με άλλες ηλικιακές ομάδες.

• Τα συνολικά άμεσα οφέλη από τον εμβολιασμό των εφήβων θα εξαρτηθούν κυρίως από τη συχνότητα εμφάνισης λοίμωξης από τον SARS-CoV-2 σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα.

• Τα μεμονωμένα άμεσα οφέλη από τον εμβολιασμό κατά της COVID-19 σε εφήβους αναμένεται να είναι περιορισμένα σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.

• Το γενικό όφελος για τον γενικό πληθυσμό των εφήβων από τον εμβολιασμό θα είναι ανάλογο με τη μετάδοση του SARS-CoV-2 εντός και από αυτήν την ηλικιακή ομάδα.

• Δεδομένης της αναμενόμενης μειωμένης ατομικής αναλογίας κινδύνου-οφέλους από τον εμβολιασμό κατά της COVID-19 των εφήβων σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, πρέπει να γίνεται προσεκτική εξέταση της επιδημιολογικής κατάστασης και της πρόσληψης εμβολίων σε ηλικιωμένες ομάδες πριν από τη στόχευση αυτής της ηλικιακής ομάδας.

• Είναι σημαντικό να συνεχίσετε να παρακολουθείτε την εξάπλωση ανησυχητικών παραλλαγών μεταξύ των νεότερων ατόμων και να συνεχίσετε να αξιολογείτε την πραγματική επιβάρυνση της COVID-19 σε νεότερες ηλικιακές ομάδες επίσης σε σχέση με τις συνέπειες της COVID-19.

• Τα ζητήματα σχετικά με τη διαθεσιμότητα των εμβολίων και την πρόσβαση σε αυτά πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά κατά την απόφαση επέκτασης του εμβολιασμού για την COVID-19 σε ομάδες με χαμηλότερο ατομικό κίνδυνο σοβαρής νόσου.