Μοναξιά ή εγωκεντρισμός; Η διαφορετική σχέση των φύλων με τα συναισθήματα

Αν σε πιάνει το παράπονο, αν νιώθεις μόνη, αν δεν νιώθεις πλήρης, τότε ήρθε η ώρα να αναρωτηθείς, να κάνεις την ειλικρινή αυτοκριτική σου και να διορθώσεις τα ανάλογα. Η ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα γράφει για την μοναξιά, τον εγωκεντρισμό και όλα όσα πρέπει να μας προβληματίσουν στο σήμερα. Ο λόγος στην ειδικό…

«Βγήκαμε από μήνες εγκλεισμού, από μήνες μοναξιάς για αρκετούς ανθρώπους. Μοναξιά αισθάνθηκαν αρκετοί άνθρωποι που η πανδημία τους “έπιασε” μόνους. Μοναξιά όμως ένιωσαν και άνθρωποι που συγκατοικούσαν με το ταίρι τους, παντρεμένοι ή όχι. Βλέπουμε πως η μοναξιά “χτυπάει” όλους μας αν δεν έχουμε φροντίσει να αναπτύξουμε υγιείς σχέσεις, ερωτικές, φιλικές, συγγενικές…

Είναι γεγονός πως ζούμε σε μία εγωκεντρική εποχή όπου κοιτάμε τη δική μας ικανοποίηση έστω και αν μας στοιχίσει σε αριθμό ανθρώπων που θα σταθούν δίπλα μας πραγματικά. Εστιάζουμε στις δικές μας παροδικές και ανούσιες “ανάγκες” -τις ονομάζουμε λανθασμένα ανάγκες- παραβλέποντας πως μπορεί να νιώθουν οι άλλοι δίπλα μας. Και φυσικά χρειάζεται να μάθουμε να αναγνωρίζουμε και να εστιάζουμε στις ανάγκες εκείνες όμως που είναι πιο βαθιές και ουσιαστικές. Διαφορετικά η αποξένωση ακολουθεί μαζί με τα παράπονά μας για την αίσθηση της μοναξιάς και τη γνωστή φράση: “κανείς δεν με καταλαβαίνει!”. Και πώς άλλωστε να με καταλάβει ο άλλος, όταν εγώ δεν μπορώ να καταλάβω τον εαυτό μου λειτουργώντας μέσα από ένα εγωκεντρικό πρίσμα.

Πόσο εύκολο είναι και πάλι να κατηγορώ τον άλλον για τα δεινά που μου τυχαίνουν και να μην μπορώ να αναγνωρίσω τη δική μου συμμετοχή σε αυτά.

Αν παρατηρήσουμε για παράδειγμα πως λειτουργούν τα δύο φύλα, θα δούμε πως σε μεγάλο βαθμό το ανδρικό φύλο προσπαθεί να εντυπωσιάσει μέσα από ακριβά αυτοκίνητα, ρούχα, ρολόγια. Σαν να μην μπορεί ο συγκεκριμένος άνδρας να βάλει το δικό του στίγμα χωρίς τον υλικό εντυπωσιασμό! Αντίστοιχα, υπάρχουν και γυναίκες που κυνηγούν τη λάμψη και την ομορφιά, τα πιο φουσκωτά χειλάκια που θα τους χαρίσει ένας πλαστικός ή τις λιγότερες ρυτίδες, θαυμάζοντας τον εαυτό τους στον καθρέφτη!

Και αναρωτιέμαι, αν δεν υπήρχαν όλα αυτά ποιος και ποια θα ήσουν; Ο εσωτερικός σου κόσμος θα ήταν ίδιος ή διαφορετικός; Μήπως θα προσπαθούσες να τον καλλιεργήσεις περισσότερο αναζητώντας καλύτερη επαφή με τον εαυτό σου πρώτα και στη συνέχεια με τους άλλους; Μήπως τελικά δεν υπήρχε σε τόσο μεγάλο ποσοστό η μοναξιά; Δεν είμαι αντίθετη με τα ωραία αυτοκίνητα, ρούχα ή τις επεμβάσεις ομορφιάς, αν δεν αυτοπροσδιορίζομαι μέσα από αυτά όμως! Αν δεν προσπαθώ να καλύψω τις αναστολές ή τα εσωτερικά κενά μου, ταΐζοντας τον εαυτό μου με ό,τι υλικό μπορεί να αποκτήσει, ξεχνώντας τη συναισθηματική και πνευματική τροφή που μπορώ να του παρέχω, γεμίζοντας αυτά τα κενά.

Θα χαρώ αν αγοράσω ένα ωραίο αυτοκίνητο, αν δεν έχω όμως φίλους να τους πάρω να πάμε βόλτες και να το χαρώ τι να το κάνω; Θα χαρώ να κάνω μία πλαστική παρέμβαση όταν όμως εμπλέκομαι συναισθηματικά με τους γύρω μου: φίλους, σχέση και όχι ναρκισσιστικά για να μου πουν πόσο ωραία είμαι.

Μπορεί η στιγμιαία και εφήμερη ικανοποίηση να με βγάζει από την δύσκολη διαδικασία να βιώσω τα πραγματικά μου συναισθήματα. Συναισθήματα που ενδεχομένως μου είναι δύσκολα να τα δω, να τα αναγνωρίσω ή και να τα διαχειριστώ ακόμα. Και ας μην παραβλέπουμε πως όσο περισσότερο αποφεύγω την επαφή με τον εαυτό μου, τόσο αυξάνεται το στρες, η εσωστρέφεια, ο ναρκισσισμός. Και ένα από τα κύρια ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά είναι η ρηχότητα. Πως λοιπόν θα κάνω ουσιαστικές σχέσεις όταν δεν έχω μάθει να κοιτάζω και τον άλλον; Πως θα ξεπεράσω την ρηχότητά μου ώστε να μην νιώθω μόνος ή μόνη, ασχέτως με το αν έχω ανθρώπους δίπλα μου ή όχι;

Και κάπως έτσι, έρχεται και η μοναξιά μέσα στη σχέση, καθώς το ζευγάρι απομακρύνεται όλο και περισσότερο, παραμένει όμως μαζί είτε γιατί βολεύεται, είτε γιατί έτσι συνήθισε, είτε γιατί ο χωρισμός “κοστίζει” και θα πρέπει να μοιραστεί η περιουσία -πόσο δύσκολο αυτό το τελευταίο… Ξεχνάμε όμως πως αυτή η απομάκρυνση, η έλλειψη επικοινωνίας και κατανόησης, μπορεί να οδηγήσει σταδιακά σε καταθλιπτικές συμπεριφορές, ακόμα και φοβίες. Για παράδειγμα, την φοβία να αγαπηθώ ή και να αγαπήσω, αν δεν έχω μάθει να δίνω και να παίρνω, και κάποιες φορές να χάνω κιόλας.

Φοβάμαι μην χάσω ό,τι έχω και ας μην με καλύπτει αλλά μένω εκεί γιατί φοβάμαι μην μείνω μόνος ή μόνη, παραβλέποντας πως ζω ακριβώς αυτό που φοβάμαι: το ότι ήδη νιώθω μοναξιά. Έτσι, συντηρώ έναν φαύλο κύκλο μοναξιάς εξαιτίας του φόβου μου να δράσω και να ξεφύγω από μία ψεύτικη ασφάλεια.

Δεν είναι τυχαίο πως τα ζευγάρια είναι αρκετά επιβαρυμένα όταν έρχονται στο γραφείο του ειδικού. Βρίσκονται σε μία μοναχική, αποξενωμένη ή και εχθρική πολλές φορές κατάσταση. Μία κατάσταση που την φέρνει στην επιφάνεια συνήθως η παρουσία ενός τρίτου ατόμου -η απιστία, ένα σεξουαλικό πρόβλημα, οι καθημερινοί και έντονοι καυγάδες.»

*Με πληροφορίες από Tlife