Μεσόγειος: Ένα απέραντο νεκροταφείο ανωνύμων

H Μεσόγειος μπορεί, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, να είναι από τις πιο φιλόξενες και ελκυστικές θάλασσες και οι ακτές και τα νερά της να κατακλύζονται από κάθε είδους σκάφη αναψυχής, όμως ταυτόχρονα αποτελεί ένα απέραντο νεκροταφείο.

Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται μεν, μια σαφής μείωση στους καταγεγραμμένους θανάτους, όμως στα χιλιάδες θύματα των περασμένων ετών, συνεχίζουν να προστίθενται νέες εκατοντάδες πνιγμένων ανθρώπων, για πάρα πολλούς από τους οποίους η περιπέτειά τους συνεχίζεται και μετά θάνατον.

Δώδεκα χιλιάδες σοροί ανθρώπων που πνίγηκαν στη Μεσόγειο δεν βρέθηκαν ποτέ. Ενώ όπως αναφέρει η Gurdian, οι μισοί περίπου από τις χιλιάδες που πνίγηκαν προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο βρίσκονται σε ανώνυμους τάφους σε νεκροταφεία της Ιταλίας.

Πολλοί επιστήμονες και διασώστες αφιερώνουν τη ζωή τους στη φροντίδα όσων τελικά τα κατάφεραν και επέζησαν, η δρ. Κριστίνα Κατανέο όμως, καθηγήτρια Εγκληματολογικής Παθολογίας και διευθύντρια του εργαστηρίου Εγκληματολογικής Ανθρωπολογίας και Οδοντολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου (Labanof) ,αφιερώθηκε σε αυτούς που δεν τα κατάφεραν και που το ελάχιστο που αξίζουν, μετά θάνατον, είναι ένα όνομα πάνω από τον τάφο τους.

«Ας φανταστούμε, έστω για ένα λεπτό, ότι ένα αεροπλάνο γεμάτο από Ιταλούς συντρίβεται στην ακτή μιας άλλης ηπείρου. Ας φανταστούμε ότι τα πτώματα συλλέγονται και θάβονται χωρίς κανένα στοιχείο. Θα το επιτρέπαμε ποτέ αυτό; Γιατί λοιπόν το επιτρέπουμε όταν αυτοί που πεθαίνουν είναι ξένοι;»

Η Διεθνής Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού δέχεται καταιγισμό τηλεφωνημάτων από ανθρώπους από τη Συρία και την Ερυθραία που ήλπιζαν ότι οι σύζυγοί τους, τα αδέρφια τους, τα παιδιά τους θα κατάφερναν να φτάσουν ασφαλείς σε κάποια ευρωπαϊκή ακτή αλλά έχουν χάσει τα ίχνη τους για πολλές εβδομάδες.

H δρ. Κατανέο προσπαθεί να ταυτοποιήσει τις σορούς μέσα από δύο στάδια έρευνας: Το «postmortem» (μετά θάνατον), κατά το οποίο συλλέγεται όποιο στοιχείο dna είναι δυνατόν να βρεθεί και το «antemortem» (προ θανάτου), όπου συλλέγονται στοιχεία από μαρτυρίες φίλους και συγγενείς αγνοουμένων.

Δυστυχώς όμως ελάχιστες είναι οι φορές που προκύπτουν στοιχεία και από τα δύο στάδια έρευνας κι έτσι η ταυτοποίηση αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολη.

Στο εργαστήριο της Κατανέο, τα ράφια ενός συγκεκριμένου δωματίου είναι γεμάτα από μικροαντικείμενα που βρέθηκαν στις τσέπες πνιγμένων ανθρώπων. Σημειωματάρια, σελοφάν από κρουασάν, βραχιόλια, κέρματα, μπρελόκ ποδοσφαιρικών ομάδων, ενώ στην τσέπη ενός αγοριού βρέθηκε ένα σακουλάκι με χώμα από την πατρίδα του.

Το προσφυγικό – μεταναστευτικό είναι ένα από τα βαθύτερα προβλήματα της εποχής μας.

Πολλές φορές, είτε λόγω των τεράστιων και αντικειμενικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι χώρες υποδοχής, είτε λόγω των διεθνών γεωπολιτικών διενέξεων και των ενδοκρατικών πολιτικοϊδεολογικών αντεγκλήσεων, ξεχνάμε ότι μπροστά στην ανθρώπινη ζωή κάθε τι άλλο θα πρέπει να έρχεται σε δεύτερη μοίρα.

Όποιοι κι αν είναι αυτοί που στοιβάζονται σε μια βάρκα, με στόχο να φτάσουν στην Ευρώπη, είτε είναι αναγνωρισμένοι από το Διεθνές Δίκαιο πρόσφυγες, είτε είναι άνθρωποι που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου, είτε είναι άτομα παραβατικής συμπεριφοράς, σε κανέναν τους δεν αξίζει ο θάνατος από πνιγμό κοντά στις ακτές της, κατά τα άλλα πολιτισμένης και αναπτυγμένης, Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και κάθε φορά που αυτό το τραγικό συμβαίνει, το ελάχιστο που μπορούν να κάνουν οι ευρωπαϊκές αρχές είναι να μην εγκαταλείπουν τους ξένους νεκρούς σε αυτήν τη βάρβαρη ανωνυμία.