Νέες τεχνολογίες και διαχείριση νερού

Ο ρόλος της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών στη διαχείριση των φυσικών πόρων και τη γεωργική παραγωγή, αναδείχθηκε κατά την διαδικτυακή δημόσια συζήτηση με θέμα «Οι προκλήσεις των νέων τεχνολογιών και η διαχείριση του νερού» που συνδιοργάνωσαν ο «Σύμβουλος Επιχειρήσεων» και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, στο πλαίσιο του e-Forum Αγροτικής Ανάπτυξης 2021.

Στην τοποθέτησή του ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Θεόδωρος Βασιλόπουλος, που είχε ως αντικείμενο «τον αγροτικό τομέα και πώς αυτός μπορεί να αποτελέσει πυλώνα  ανάπτυξης εν όψεις και των αλλαγών της ΚΑΠ», τόνισε ότι: «Ο πρωτογενής τομέας της ΠΔΕ έχει να επιδείξει σημαντικά προϊόντα στους κλάδους της φυτικής παραγωγής και ζωικής παραγωγής,τα οποία έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό όμως τα τελευταία χρόνια υπάρχουν σημάδια συρρίκνωσης της δυναμικής του αγροτικού τομέα γεγονός που συνδέεται με την χαμηλή ανταγωνιστικότητά του. Βάση για την αναπτυξιακή δυναμική του πρωτογενούς τομέα αποτελεί η αρδευόμενη γεωργία στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.

Για το λόγο αυτό, σήμερα, οποιαδήποτε αύξηση της γεωργικής παραγωγής είναι απαραίτητο να βασίζεται στη σωστή εκτίμηση των αναγκών σε νερό των καλλιεργειών και σε σημαντικές βελτιώσεις στη λειτουργία, διαχείριση και απόδοση των αρδευτικών συστημάτων».

Ακολούθως παρουσίασε την πρόταση για τη δημιουργία Διευθύνσεων Εγγείων Βελτιώσεων στις Περιφερειακές Ενότητες Αιτωλοακαρνανίας και Ηλείας και τμήμα στην Π.Ε Αχαΐας.

«Η πρόταση έχει βρει θετική ανταπόκριση αφού τα εγγειοβελτιωτικά έργα έχουν σκοπό την εξασφάλιση και εξοικονόμηση νερού για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών των καλλιεργειών, την ορθολογική διαχείριση των εδαφοϋδατικών πόρων, τη μέριμνα για την ποιότητα των αρδευτικών νερών και την προστασία του εδάφους.  Εκτιμάται ότι με την αποκλειστική εποπτεία από στελεχωμένες Διευθύνσεις και αρμόδια τμήματα τα εγγειοβελτιωτικά έργα θα δώσουν αύξηση στην προστιθέμενη αξία των καλλιεργειών και τελικά βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της αγροτικής εκμετάλλευσης στην Περιφέρεια μέσω των αρχών της αειφορικής γεωργίας».

Δεν παρέλειψε επίσης να επισημαίνει τον ρόλο της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών στη διαχείριση των φυσικών πόρων και τη γεωργική παραγωγή.

«Οι καινούργιες αυτές τεχνολογίες αφορούν: τη συλλογή αξιόπιστων αγρομετεωρολογικών δεδομένων, την προσομοίωση και βελτιστοποίηση των υδατικών συστημάτων, το σχεδιασμό και την κατασκευή λειτουργικών εγγειοβελτιωτικών έργων για αποθήκευση και μεταφορά του νερού, την ορθολογική εκμετάλλευση και τον τεχνητό εμπλουτισμό των υπογείων υδάτων,  τη μείωση των απωλειών μέσω εκσυγχρονισμού των αρδευτικών δικτύων,  την εισαγωγή προηγμένων αρδευτικών συστημάτων και πρακτικών (άρδευση ακριβείας, ελλειμματική άρδευση και συμβουλευτική άρδευση)» ανέφερε ο κ. Βασιλόπουλος.

Μιλώντας για τις «νέες τεχνολογίες στο χωράφι και Δυτική Ελλάδα» ο Μάριος Πραπόπουλος, επιστημονικός συνεργάτης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, ανέφερε ότι: «Οι στόχοι μας στη γεωργία ακριβείας είναι να γνωρίζουμε ακριβώς τι συμβαίνει σε ένα χωράφι αφού προηγουμένως το έχουμε χαρτογραφήσει στο σύνολό του. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να επέμβουμε με μικρότερα μέσα και όταν στοχεύσουμε σε ένα χωράφι την κατάλληλη ώρα τότε μπορούμε να έχουμε καλύτερη παραγωγή. Η μεθοδολογία είναι η πληροφορική».

Σημείωσε ακόμη τα βήματα που έχει κάνει η τεχνολογία στις μέρες μας καθώς υπάρχει δυνατότητα ρίψης ζιζανιοκτόνων μέσω ρομποτικού συστήματος που λαμβάνει μάλιστα ενέργεια από τον ήλιο και αναγνωρίζει με μηχανική μάθηση το ζιζάνιο και το καταπολεμά στη ρίζα του φυτού.  Αναφέρθηκε επίσης στις τεχνολογίες από αέρος που εδώ  και πολλά χρόνια έχουν εφευρεθεί μέσω drones φασματοσκόπισης, δηλαδή τα drones είναι μεταφορείς φασματοσκοπικού δέκτη που με τη βοήθεια ενός λογισμικού μας  δίνουν την πληροφορία που θέλουμε για το χωράφι. Μάλιστα έχουν τη δυνατότητα επέμβασης στο χωράφι μέσω ειδικού χάρτη αναγνώρισης που εισάγεται στο λογισμικό τους. Μελέτες παγκοσμίως έχουν δείξει ότι  αυτή η  αγορά υπηρεσιών για τη Γεωργία είναι πάρα  πολύ υψηλά σε ζήτηση.

«Είναι ένας τομέας που θα έχει μεγάλη απήχηση στη Γεωργία τα επόμενα χρόνια. Όπως πριν από 50 χρόνια κτήμα μας έγιναν τα τρακτέρ έτσι και σήμερα θα γίνουν τα συγκεκριμένα μέσα σε λίγο καιρό» τόνισε ο κ. Πραπόπουλος.

Μιλώντας μάλιστα για τη φασμακοσκόπιση, ανέφερε ότι είναι μια τεχνολογία που διακρίνει     πόσο φως ανακλά το φύλλο του φυτού και ακολούθως επεμβαίνει. Στο υγιές φάσμα το φυτό ανακλά υγιές φως σε σχέση με ένα άρρωστο φυτό και αυτό είναι που το κάνει να ξεχωρίζει.  Παρουσίασε επίσης συγκεκριμένους τύπους drones που μπορούν να επέμβουν στα χωράφια και να πετάξουν ακόμη και με ένταση ανέμων μέχρι και 5 Μποφόρ.

Τέλος ο Κωνσταντίνος Βήτας, Πρόεδρος Γενικού Οργανισμού  Εγγείων Βελτιώσεων (Γ.Ο.Ε.Β.) Αχελώου αναφέρθηκε στη  διαβούλευση για το θεσμικό πλαίσιο των Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων.

Όπως εξήγησε: «Τα εγγειοβελτιωτικά έργα είναι οι βασικές υποδομές της ελληνικής γεωργίας που επέτρεψαν σε ευρύτερες περιοχές της χώρας να αποστραγγιστούν, να εξυγιανθούν και να αρδευτούν. Επίσης επέτρεψαν την εισαγωγή δυναμικών ποτιστικών καλλιεργειών με αύξηση της παραγωγής και της επιτυγχανόμενης προσόδου. Για την υλοποίηση των έργων αυτών χρειάστηκε να επενδυθούν πολύ σημαντικά κεφάλαια».

Το θεσμικό πλαίσιο για τα έργα αυτά εισήχθη με το Διάταγμα (3881) του 1958 και στη συνέχεια υπήρξαν πολλά διατάγματα και νόμοι που το τροποποίησαν. Βασικό στοιχείο της νομοθεσίας ήταν η δημιουργία υποχρεωτικών συνεταιρισμών αγροτών (των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων/ΤΟΕΒ) που διαχειρίζονται τα έργα, των Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΓΟΕΒ) που επικουρούν και ελέγχουν τους ΤΟΕΒ και της Υπηρεσίας Εγγείων Βελτιώσεων (ΥΕΒ) που επικουρούσε και ήλεγχε τους ΓΟΕΒ και ΤΟΕΒ. Στην δεκαετία του 1980 η ΥΕΒ άρχισε 2 να συρρικνώνεται και να απαξιώνεται, ενώ στη συνέχεια η αρμοδιότητα για τους ΤΟΕΒ μεταφέρθηκε στους ΟΤΑ.

«Σήμερα οι ΤΟΕΒ και οι ΓΟΕΒ υπάγονται στις Περιφέρειες αλλά τόσο η στελέχωσή τους, η οικονομική τους κατάσταση και η συντήρηση των έργων απέχει πολύ από το επιθυμητό επίπεδο. Σήμερα υπάρχει ο προβληματισμός της βελτίωσης του θεσμικού, οργανωτικού και λειτουργικού πλαισίου τους προκειμένου τα έργα αυτά να μπορέσουν να συνεχίσουν να είναι αποδοτικά και να αξιοποιούνται σύμφωνα με τους στόχους της δημιουργίας τους. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι το 80-85% του νερού χρησιμοποιείται στην γεωργία, καταλαβαίνουμε ότι τα έργα αυτά (συλλογικά αρδευτικά έργα αλλά και οι ατομικές γεωτρήσεις) δεν έχουν σκοπό μόνο την στήριξη της αγροτικής παραγωγής αλλά παίζουν και καθοριστικό ρόλο και στην αξιοποίηση σημαντικών φυσικών πόρων (νερού και εδάφους) και γενικότερα στην προστασία του περιβάλλοντος», υπογράμμισε ο κ. Βήτας.

Και συνέχισε εξηγώντας ότι «άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σημαντικότερη περιβαλλοντική επίπτωση της γεωργίας είναι η υφαλμύρωση που προκαλείται από την αλόγιστη χρήση των υπόγειων υδροφορέων. Η ορθολογική διαχείριση των εγγειοβελτιωτικών έργων (συλλογικών αρδευτικών έργων) αλλά και των ατομικών γεωτρήσεων, που και αυτές είναι εγγειοβελτιωτικά έργα, θα οδηγήσουν σε καλύτερη και ορθολογικότερη διαχείριση των υδατικών πόρων γενικότερα και σε προστασία του περιβάλλοντος. Τα περισσότερα συλλογικά αρδευτικά έργα της χώρας δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Η συντήρηση είναι πολύ περιορισμένη και πάντα επισκευαστική».