ΣΥΡΙΖΑ: Διεύρυνση σε πρόσωπα και… γκρίνια

Η πρόσφατη μεταγραφή του τέως βουλευτή του Κινήματος Αλλαγής και υφυπουργού Παιδείας Συμεών Κεδίκογλου στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ άνοιξε μια γνώριμη και παλιά συζήτηση με νέους όρους, αν και πιο πολεμικούς. Πώς γίνεται η διεύρυνση και με ποια κριτήρια; Καλύπτει τη στρατηγική του κόμματος ή γίνεται με όρους ποδοσφαιρικούς και αθροίσματος εντάξεων στο ρόστερ του Αλέξη Τσίπρα λες και μιλάμε για ομάδα ποδοσφαίρου; Η γκρίνια πάντως από τη βάση του ΣΥΡΙΖΑ και η βουή κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα δείχνει πως η συζήτηση αυτή είναι σε εξέλιξη, δεν είναι ενιαία και πως πυροδοτεί αντιθέσεις.

Μια μακρά ιστορική αναδρομή θυμίζει σε κάποιους από την εποχή του 2010, από την εποχή του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, πως διάφορα πρόσωπα πυροδοτούσαν κόντρες με αφορμή και τη διαδρομή τους και τον τρόπο που προσέρχονταν στο κόμμα. Πιο χτυπητή περίπτωση εκείνη του Θεόδωρου Καρυπίδη που αρχικώς είχε διασφαλίσει την υποστήριξη του ΣΥΡΙΖΑ για τις περιφερειακές εκλογές του 2014 αλλά μετά την έχασε λόγω αντίδρασης του βαθέος κόμματος και λόγω προγενέστερων δηλώσεών του. Μια άλλη περίπτωση ήταν εκείνη της Ραχήλ Μακρή ενώ σε θορυβώδες διαζύγιο με τον ΣΥΡΙΖΑ οδηγήθηκε – εντός Βουλής και δικού του αντάρτικου – και η ένταξη του αντιστασιακού Στάθη Παναγούλη. Οι εντάξεις και οι προσχωρήσεις βέβαια δεν είναι και δεν ήταν ποτέ για τον ΣΥΡΙΖΑ κάτι ενιαίο.

Για παράδειγμα, όταν το τέως μικρό κόμμα της Αριστεράς έδειχνε πως αλλάζει και γίνεται μεγάλο (πριν από το 2012 ακόμη) αλλά και στην πορεία για την κυβερνητική του θητεία, μετέβαλε τους όρους ανοίγματος και προσχωρήσεων προσώπων. Ακόμη και τα πρόσωπα που έρχονταν είχαν μια αρχική δημοφιλία, αφού σηματοδοτούσαν την πολιτική μετατόπιση αλλά και ήταν το διαβατήριο πασοκογενών και άλλων δυνάμεων να μπουν στον νέο χώρο.

Για παράδειγμα, στις εκλογές του Μαΐου του 2012 στη Β’ Αθήνας, πρώτη σε ψήφους για τον ΣΥΡΙΖΑ είχε έλθει η Σοφία Σακοράφα, δεύτερος ο Παναγιώτης Κουρουμπλής και μετά οι παλιοί κομματικοί Δημήτρης Παπαδημούλης και Γιάννης Δραγασάκης. Ηδη στις εκλογές του 2015, ο Δραγασάκης πέρασε τον Κουρουμπλή, αφού είχε αλλάξει πια το κριτήριο της ψήφου. Ενώ το 2019 στις ευρωεκλογές ο Παπαδημούλης είχε τριπλάσιες ψήφους (272.835) από τον Κουρουμπλή (66.989). Είχε ήδη το 2019 συντελεστεί η απορρόφηση και ενσωμάτωση των πρώτων πασοκογενών στον ΣΥΡΙΖΑ και οι ίδιοι πια ψήφιζαν ως κομματικοί.

Πολλοί ξεχνούν σήμερα, ας πούμε, πως η ίδια η μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ ήταν αποτέλεσμα και του λεγόμενου Χώρου Διαλόγου και Κοινής Δράσης της Αριστεράς, όπου πολλοί ανένταχτοι συμμετείχαν σε μια προσπάθεια ομοσπονδιοποίησης δυνάμεων. Πολλοί εξ αυτών στη συνέχεια βέβαια δεν ήθελαν, κυρίως μετά το 2015, να ακούσουν για τον ΣΥΡΙΖΑ λόγω τρίτου Μνημονίου. Ηταν όμως μια διεργασία που αφορούσε το άνοιγμα του χώρου, ακόμη κι αν η πρώτη της αφετηρία δεν αφορούσε ακριβώς τις αμιγώς κομματικές διαδικασίες. Μια άλλη παράμετρος αφορά πάντα το timing των μεταγραφών.

Για παράδειγμα, όταν προσχώρησαν στον ΣΥΡΙΖΑ οι Θάνος Μωραΐτης και Αγγελος Τόλκας, πριν από το 2019, παρότι κυρίως για τον δεύτερο και τη στάση του στο Μακεδονικό σημειώθηκαν γκρίνιες, δεν υπήρξε η κουβέντα όπως τώρα για τον Κεδίκογλου. «Τότε όμως ήμασταν σε προεκλογική τροχιά. Ο ΣΥΡΙΖΑ έψαχνε τρόπο να σπάσει τον υγειονομικό κλοιό γύρω του. Ολες οι τότε προσχωρήσεις συνέβαλαν σε αυτό» λέει τέως υπουργός. Θυμίζει δε πως ένα είδος προσχώρησης στον ΣΥΡΙΖΑ έγινε και από πρόσωπα που συγκρότησαν τη λεγόμενη Πρωτοβουλία Γέφυρα με αφορμή τη θετική τους στάση για τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Ο Κεδίκογλου πάντως εν έτει 2021 ενεγράφη στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε μια συγκυρία αμηχανίας και χαμένου βηματισμού. Σήμερα; Η αξιωματική αντιπολίτευση ψάχνει τον τρόπο να επανεγγραφεί στο κεντρικό πολιτικό κάδρο και εξετάζει με προσοχή τα ποιοτικά στοιχεία ειδικών κοινωνικών κατηγοριών αλλά και τις χαμηλές δημοσκοπικές της πτήσεις.

Επίσης επειδή ακριβώς είναι σε εξέλιξη μια συζήτηση για το άνοιγμα, το πρόσημο, την ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει συνδιάσκεψης και συνεδρίου, κάθε προσχώρηση έχει τη βάσανο να εξετάζεται με όρους και πολιτικούς. Για παράδειγμα, και για να το δώσουμε με ολίγον ρεπορτάζ, οι συριζαίοι της Εύβοιας έμαθαν τελευταία στιγμή από κομματικά χείλη στελέχους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας πως θα υπάρξει μετατόπιση του Ευβοιώτη Κεδίκογλου στο κόμμα τους και μόλις λίγο πριν ο Αλέξης Τσίπρας περιοδεύσει στην περιοχή τους την περασμένη Δευτέρα. Μια κριτική που γίνεται λοιπόν σήμερα είναι η στρατηγική των μεταγραφών. Αν τα στελέχη που έρχονται έχουν κάνει τη δική τους αυτοκριτική και αν συμφωνούν προγραμματικά με τον ΣΥΡΙΖΑ.

«Δεν αρκεί να λέει κάποιος πως είναι αντιδεξιός» σημειώνει στέλεχος της αριστερής αντιπολίτευσης στον ΣΥΡΙΖΑ. Ως γνωστόν, εξάλλου, μέλη της Ομπρέλας αλλά και άλλων ρευμάτων δεν εστιάζουν απλώς στην απαλλαγή από την κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά στο πειστικό και βαθύ σχέδιο με αριστερά και κοινωνικά χαρακτηριστικά. Εξάλλου για ορισμένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ένας βασικός κίνδυνος είναι να συγκροτηθεί ένα θολό αντιδεξιό μέτωπο, που απλώς θα παλεύει για την εναλλαγή στην εξουσία και όχι για ένα νέο μοντέλο για την κοινωνία.

Νέες μεταγραφές, νέες φουρτούνες

Πάντως σήμερα, όπως έδειξαν και όλες οι προγραμματικές εκδηλώσεις του ΣΥΡΙΖΑ (ΕΣΥ, Οικονομία, Κλίμα), η πρόθεση του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα είναι να συνομιλεί με εξωκομματικές δυνάμεις ανά κλάδο (π.χ. γιατρούς ή οικονομολόγους) και όπου είναι εφικτό να τις κινητοποιεί σε μια κοινή δράση. Μια ιδιότυπη διεύρυνση που συντελείται, λένε οι πιο επικριτικοί, κάτω από τη μύτη του κόμματος και χωρίς κάποιου είδους λογοδοσία. Από την άλλη η επίσημη γραμμή θυμίζει πως από το βράδυ ακόμη της εκλογικής ήττας ο Αλέξης Τσίπρας έκανε φανερή την πρόθεσή του να αντιστοιχηθεί το κόμμα στη βάση του ενώ και η συγκρότηση του Πολιτικού Κέντρου (πρωινός καφές) και η ΚΕΑ (Κεντρική Επιτροπή Ανασυγκρότησης) είναι μοχλοί ανοίγματος του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει και του μετασχηματισμού του. «Ξεκινάμε λάθος. Και ανάποδα. Από τα πρόσωπα και όχι από τους πολιτικούς άξονες» λέει παλιός κομματικός.

«Ας διδαχθούμε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και πώς διευρύνθηκε προς το Κέντρο» σημειώνει έτερος πιο μετριοπαθής τέως υπουργός. Επειδή πάντως οι πληροφορίες φέρνουν και άλλα μεσαία κυρίως στελέχη του κεντροαριστερού χώρου στην Κουμουνδούρου το επόμενο διάστημα, η συζήτηση θα είναι σε εξέλιξη. Θα γεννήσει με βεβαιότητα και νέα κείμενα θέσεων πάνω στο ζήτημα της διεύρυνσης. Και από εδώ θα περνά ένα μέρος της ταυτοτικής κρίσης του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και των αναζητήσεων των στελεχών του.