Μερικές σκέψεις για το 1ο συνέδριο του ΜεΡΑ25

Ομολογουμένως δεν είναι και τόσο συνηθισμένο να προβάλλεται από οθόνη η εικόνα του Κεν Λόουτς, με φόντο το industrial περιβάλλον των Λιπασμάτων της Δραπετσώνας, απόγευμα Παρασκευής να απευθύνεται στο ελληνικό κοινό.

Αν ο βρετανός σκηνοθέτης, αναζητά και θέτει πάντα στο κέντρο των φιλμ του την εργατική τάξη, αυτή επίσης είναι το σημερινό χαμένο δισκοπότηρο για την ελληνική Αριστερά αλλά και το αντικείμενο των αναλύσεών της (ποια είναι, αν άλλαξε, αν υπάρχει κτλ.).

Η εικόνα του Λόουτς όμως όπως κι άλλων, καταγράφεται στις επιτυχίες του τριημέρου ενός κόμματος που θέλει να συνδεθεί με τον κόσμο της εργασίας. Το ΜεΡΑ25.

Και το τριήμερο που περιγράφουμε, είναι αυτό του 1ου Διαβουλευτικού Συνεδρίου του που έγινε στα Λιπάσματα της Δραπετσώνας και εκεί προβλήθηκαν χαιρετισμοί διεθνών προσωπικοτήτων, ανάμεσά τους ο Λόουτς όπως προαναφέραμε.

Αν το μισό συνέδριο ήταν οι χαιρετισμοί, η συμμετοχή μελών (500 τον αριθμό συνέδρων με ενσώματη παρουσία), ο διάλογος, η εκπόνηση νέων θέσεων αλλά και η διεύρυνση των οργάνων του κόμματος, το άλλο μισό ήταν ο χώρος που επιτυχώς επιλέχθηκε. «Χώρος αποανάπτυξης και συμβολικός», μας λέγανε τα στελέχη του ΜεΡΑ25 και έτσι είναι αφού το θεόρατο φουγάρο ή το Σιλό της περιοχής, μοιάζουν να θυμίζουν ως φαντάσματα το χαμένο στοίχημα μιας παραγωγικής ανασυγκρότησης ή αποβιομηχάνισης όλης της χώρας και με καρδιά την πονεμένη Β΄Πειραιά. Από την άλλη, οι προβολές συνθημάτων πάνω στα καζάνια της Oil One διαμόρφωναν έναν συγχρονισμό με τα αιτήματα των τοπικών κοινωνιών για ζωή με αξιοπρέπεια.

Κι αυτό έχει ειδική σημασία για το ΜεΡΑ25 αφού μια συχνή κριτική που του γίνεται είναι πως αποτελεί μια πολιτική δύναμη που δεν διαθέτει διείσδυση στα λαικά στρώματα και συχνά η ρητορική της είναι μετα-διανοουμενίστικη. Μεταξύ μας με όρους όπως «Μετακαπιταλισμός» ή «Τεχνοφεουδαρχία» δεν φτιάχνεις εύκολα εργαλεία παρέμβασης στον κόσμο.

Χωρίς αυτό να σημαίνει πως πρέπει να εγκαταλείψεις την νέα σου ανάλυση για τον νέο κόσμο και πιθανώς και για τους πολλούς πλέον Καπιταλισμούς (πράσινος, ασιατικός, κλασικός). Το συνέδριο όμως πήγε καλά. Και κόσμος πέρασε και απόψεις ακούσθηκαν.

Και ο Γιάνης Βαρουφάκης είχε την ευκαιρία στις δύο ομιλίες του, εναρκτήρια και κλείσιμο, να κάνει σαφές πού το πάει, τι θέλει, τι φαντάζεται στο σημερινό ακόμη πανδημικό και ρευστό πολιτικό τοπίο.

Θετική δημοσκόπηση

Η πρόσφατη δημοσκόπηση της Metron Analysis του πολύπειρου Στράτου Φαναρά για το Mega-διενεργήθηκε από τις 18 έως τις 24 Μαΐου- έφτιαχνε και ένα πολύ θετικό κλίμα στο Συνέδριο αφού η μέτρηση έδιδε στο Μέρα25 ποσοστό 4,7%, -από 2,8% τον Απρίλιο! Ένα νέο δεδομένο που μετέβαλε όχι μόνον την διάθεση των συνέδρων και της ηγεσίας του κόμματος του Γιάνη, αλλά και τον σχεδιασμό του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό αφού στο παρασκήνιο, ο Αλέξης Τσίπρας, χτίζει την δική του στρατηγική για τις κάλπες και τις διερευνητικές (όταν και αν), και με βάση αυτό σχεδιάζει ένα κάλεσμα – συμπόρευση σε μια προοδευτική κατεύθυνση.

Κι εδώ είναι το ερώτημα. Ο Βαρουφάκης θα επιμείνει σε μια ρητορική 2015 και αντι-μνημονίου όπως έκανε στην εναρκτήρια ομιλία του αλλά και σε όλες τις τελευταίες του παρεμβάσεις; Ή θα στριμωχνόταν σε ένα αντιδεξιό μέτωπο κατά της σημερινής κυβέρνησης ακόμη και παρέα με τους τέως συντρόφους του; «Από τον ΣΥΡΙΖΑ θα υπάρξουν κυκλωτικές κινήσεις, θα μας πουν να πάμε «όλοι μαζί», όλοι μαζί με ποιους; Με την ολιγαρχία;  Χαμένη δεν είναι η ψήφος στο ΜέΡΑ25 αλλά στον ΣΥΡΙΖΑ που έχει ενσωματωθεί στην ολιγαρχία», είπε ο Γιάνης Βαρουφάκης στο κλείσιμο του συνεδρίου κάνοντας διακριτή την γραμμή του. Λογικό. Δεν θα υπήρχε εξάλλου πιθανότητα- και θετικός να ήταν σε άλλα σενάρια- να κλείσει το μάτι στις δυνάμεις της Αριστεράς αφού κάτι τέτοιο θα ρευστοποιούσε την δική του θέση.

Η συζήτηση που γίνεται πάντως ευρύτερα είναι αν η θέση για Μνημόνιο, είναι ελκυστική, σωστή και επεξεργάσιμη σε μια φάση που ο κόσμος αναζητά την επόμενη ημέρα για την ζωή του και την οικογένειά του και ως πρόθεση μοιάζει να ελκύεται ψυχολογικά μόνον από θετικά αφηγήματα και πειστικά σχέδια. Από την άλλη, μεγάλο μέρος του κόσμου που έχει προσεγγίσει το ΜεΡΑ25 είναι αυτός της ματαίωσης του 2015 αλλά και της νέας πολιτικοποίησης που προέκυψε στην χώρα μετά το 2010. Μια βόλτα στην Δραπετσώνα το τριήμερο του συνεδρίου δεν απέπνεε απλώς την μυρωδιά από τα καζάνια γύρω στην περιοχή αλλά και εποχές 2012, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έμοιαζε να παίρνει το χαρτί της δυσαρέσκειας για πρώτη φορά.

Και μπορεί τότε ουσιαστικά ένα μέρος της βάσης του ΠΑΣΟΚ να εγκατέλειπε το κόμμα του νιώθοντας προδομένο από την κοινωνική κινητικότητα που έσπαγε με απότομο τρόπο κάτω από την δημοσιονομική εποπτεία της χώρας, τώρα όμως στο κόμμα του Βαρουφάκη, έβλεπες μια άλλη σύνθεση. Όχι με κλασικούς όρους αριστερή αλλά περισσότερο ένας ακαδημαϊκός νεανικός κόσμος, με εξοικείωση με τις πολιτικές και τον λόγο των ταυτοτήτων, με την έννοιες που έχει εισάγει στην Πολιτική ο Ζίζεκ (και αυτός χαιρέτησε θερμά το συνέδριο), με μια μεταεθνική προσέγγιση της νέας πολιτικής σκηνής που νιώθει πιο καλά με τον Αγκάμπεν, την Ναόμι Κλάιν ή τον νέο βολιβιανό Πρόεδρο παρά με τους κλασικούς μαρξιστές φιλοσόφους.

Μια σύνθεση κόσμου που περισσότερο έχει σχέση με ψηφιακές δικτυώσεις και κοινότητες που συναντώνται στο zoom παρά με τις συνελεύσεις σωματείων ή κομμάτων λενινιστικού τύπου. Αν έχει ένα όπλο ο Γιάνης είναι η διεθνής ατζέντα του και η κοσμοπολίτικη ευελιξία του. Αν έχει ένα ανασταλτικό πρόβλημα είναι πως μπορεί να καταγραφεί ως μια επανάληψη του ΣΥΡΙΖΑ του 2012 με την εμμονή του στην αντιμνημονιακή φρασεολογία. Πάντως καταγράφεται ήδη εδώ ζωηρά μετά την Δραπετσώνα.