Nalyssa Green: «Έχει περάσει στο πετσί μου η εμπειρία βίας που δέχεται το φύλο μου»

Eίναι από τις φωνές εκείνες που όταν ακούσεις θα την αναγνωρίσεις αμέσως.

Στις ζωντανές της εμφανίσεις δημιουργεί ηχοτοπία που ταξιδεύουν το κοινό, σε μέρη που ίδια νοερά έχει ή θέλει να ταξιδέψει.

Πιο ώριμη από ποτέ αφήνει στην άκρη την «νεραϊδένια» της πλευρά και αγκαλιάζει κάθε γυναίκα που λέει τη δική της ιστορία, αποδεσμευμένη από στερεότυπα και κοινωνικές αγκυλώσεις.

Μετά από την κυκλοφορία του νέου της δίσκου «Ταξίδι Αστρικό» και λίγο πριν από την πρώτη της live εμφάνιση στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών, μετά από απουσία ενάμιση χρόνου, η Nalyssa Green μιλά για τα σημάδια της κοινωνικής αποστασιοποίησης που άφησε πίσω της η πανδημία, δηλώνει αισιόδοξη για την μετά-covid εποχή, αλλά και για τις αλλαγές που φέρνει το ελληνικό #MeToo στην κοινωνία μας.

Φέτος συμμετέχεις στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, σε μία συναυλία μαζί με την Λένα Πλάτωνος. Τι σημαίνει για εσένα αυτή η μουσική συνάντηση;

Σημαίνει μεγάλη χαρά και ανυπομονησία. Μετά από τόσον καιρό αποχής από τη σκηνή, επιστρέφω με τους καλύτερους όρους. Στην ομορφότερη σκηνή της Αθήνας, μαζί με την πιο αγαπημένη μου συνθέτρια.

Πώς είναι να επιστρέφεις στα μουσικά πράγματα μετά από συναυλιακή απουσία ενάμιση χρόνου; Τι είναι αυτό που σου έλειψε περισσότερο από τις live εμφανίσεις;

Δεν μπορώ να στο εξηγήσω το πόσο μου έλειψαν οι συναυλίες. Δε χωράει σε λέξεις. Για μένα πάντα οι live εμφανίσεις ήταν το ζητούμενο, η μεγαλύτερη απόλαυση σε αυτή τη δουλειά. Στην σκηνή ζω στο έπακρο.

Νιώθω ότι βρίσκομαι εκεί που πρέπει. Συνδέομαι με τον εαυτό μου, το παν, τη στιγμή εκείνη, τα τραγούδια και όσους τα μοιραζόμαστε. Μου δίνει ζωτική ενέργεια. Μου παίρνει κιόλας αλλά είμαι οκ με το τίμημα γιατί η εμπειρία είναι ασύγκριτη.

Όλον αυτόν τον καιρό που δεν μπορούσαμε να παίξουμε ζωντανά ένιωθα μαραμένη. Ευτυχώς υπήρχε η παρηγοριά των τηλε-live  που κάναμε μέσω διαδικτύου. Αλλά αυτή η ροή ενέργειας που συμβαίνει όταν βρισκόμαστε στις συναυλίες με τα σώματα και τις ψυχές μας κοντά κοντά, δεν μπορεί να συμβεί αλλιώς.

Πώς βίωσες ως μουσικός το lockdown και ποιες οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετώπισες;

Η πρόκληση ήταν κυρίως ψυχολογική. Ένιωσα εγκλωβισμό, ασφυξία και αυτό το συναίσθημα ανημποριάς που νιώθεις όταν ο κόσμος καταρρέει και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Έφτασα σε ακραία σημεία του μυαλού μου αλλά ίσως και να έμαθα πολλά από αυτές τις ακροβατικές ασκήσεις ψυχής.

Δύο χρόνια μετά το επιτυχημένο «Μπλουμ» και εν μέσω καραντίνας κυκλοφόρησε ο νέος σου δίσκος «Ταξίδι Αστρικό». Μίλησε μας λίγο για τη δημιουργική διαδικασία του.

Μαζεύτηκαν αυτά τα τραγούδια που γράφτηκαν μετά την κυκλοφορία του “Μπλουμ”. Η αίσθηση τους ήταν πιο ήσυχη και προσωπική. Τα δούλεψα με το λατρευτό μου παραγωγό Βασίλη Ντοκάκη. Αποφασίσαμε να προσπαθήσουμε να μείνουμε αρκετά κοντά στην αίσθηση των demo.

Να προσπαθήσουμε να αναπαράγουμε αυτό το αίσθημα του πρωτόλειου, τη στιγμή κατά την οποία συνελήφθησαν. Χρησιμοποιήσαμε ατμόσφαιρες διαστημικών ταξιδιών με υλικά τα αγαπημένα μας συνθεσάιζερς.

Ασχοληθήκαμε ιδιαίτερα με τις μελωδικές γραμμές των φωνών και με το πάντρεμα του δικού μας ύφους με αρχετυπικά λαϊκά στοιχεία ελληνικής μουσικής στα δύο “ψευδοζεϊμπέκικα” του δίσκου («Ναι μεν αλλά δεν, «Μπλε Τροχιά»).

Ο δίσκος έγινε αρκετά γρήγορα συγκριτικά με άλλες μου δουλειές. Είμαι πολύ ικανοποιημένη από το πως βγήκε και το πως τον υποδέχτηκαν μετά την κυκλοφορία του.

Από το 2010 οπότε και ξεκίνησες με τα αγγλόφωνα «Barock» και «Seed», στα δύο σου τελευταία άλμπουμ πέρασες στο ελληνόφωνο τραγούδι. Πώς προέκυψε αυτή τη μετάβαση;

Ανέκαθεν με ενδιέφερε η ελληνική μουσική. Και κυρίως η ελληνική γλώσσα. Πάντα υπήρχε μέσα μου η σκέψη να δοκιμαστώ κι εγώ στα ελληνικά. Κάποια στιγμή αυτό προέκυψε φυσικά.

Καταρχάς άρχισαν να μου έρχονται ιδέες για τραγούδια στα ελληνικά που με ικανοποιούσαν. Επίσης ήμουν σε μια φάση που μου έλειπε πολύ σαν ακροάτρια η ελληνόφωνη ποπ όπως μου αρέσει. Και αποφάσισα να δοκιμάσω να τη φτιάξω.

Εκτός από τη μουσική η άλλη σου μεγάλη αγάπη είναι το θέατρο. Ετοιμάζεις κάτι προς αυτή την κατεύθυνση;

Από την αρχή του 2020, λίγο πριν την έλευση του κοροναϊού είχαμε ξεκινήσει ένα θεατρικό πρότζεκτ σε σκηνοθεσία Έλλης Παπακωνσταντίνου: Τα «Ίχνη της Αντιγόνης».

Λόγω των lockdown αυτή η παράσταση συνέβη τελικά στο ίντερνετ. Φτιάξαμε μια ιδιαίτερη, πειραματική παράσταση βασισμένη στο υπέροχο κείμενο της Christina Ouzounidis, τη μουσική και τα visuals για την πλατφόρμα του zoom. Αυτή η παράσταση μας έχει ταξιδέψει πολύ.

Έχουμε παίξει σε μεγαλύτερα και μικρότερα φεστιβάλ από όλον τον κόσμο, για κοινό από όλο τον κόσμο, έχουμε βραβευτεί, έχουμε παίξει την υβριδική εκδοχή της παράστασης για φυσικό και online κοινό και performers στη Ρώμη σε ένα από τα μεγαλύτερα θεατρικά φεστιβάλ της Ευρώπης και ετοιμαζόμαστε για το Ρότερνταμ και το Operadagen festival  τον Αύγουστο.

Και το ταξίδι της «Αντιγόνης» μας δεν τελειώνει, όλο μας φέρνει πανέμορφα καινούρια δώρα. Με την ίδια ομάδα έχουμε σχέδια κι για άλλες μελλοντικές δουλειές.

Από την εγχώρια μουσική σκηνή της νέας γενιάς έχεις καταφέρει να ξεχωρίσεις και να αποκτήσεις το δικό σου πιστό κοινό. Πώς νιώθεις για αυτό;

Νιώθω πολύ μεγάλα και τρυφερά συναισθήματα για τα άτομα με τα οποία έχουμε συνδεθεί μέσω των τραγουδιών μου. Είναι μαγική η σχέση μας.

Το βλέπω στα μάτια τους, στις λέξεις τους μετά τις συναυλίες και στα social media. Είναι όλα τους τα στηρίγματα μου.

Ο λόγος που δεν τρελάθηκα εν μέσω lockdown.

Είναι τόσο έντονο γιατί ενώ στην πραγματική ζωή είμαστε άγνωστοι, μέσω της μουσικής έχουμε μοιραστεί κάποια από τα πιο βαθιά και έντονα συναισθήματα μας.

Είναι σα να ξέρουμε ότι σε ένα χώρο άυλο είμαστε πολύ κοντά, παρηγορούμε και χαϊδεύουμε ο ένας το άλλο.

Πιστεύεις ότι η μουσική παραγωγή στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει την σύγχρονη πραγματικότητα;

Πιστεύω ότι έχουμε πολύ δυνατούς δημιουργούς που καταφέρνουν να αποτυπώνουν στη μουσική και τις λέξεις τους αυτό που ζούμε και νιώθουμε.

Προσωπικά ακούω και απολαμβάνω πολύ, πράγματα που βγαίνουν εδώ και τώρα.

Ποια ήταν η πιο πρόσφατη μουσική σου ανακάλυψη και ποιο το τελευταίο σου μουσικό σου κόλλημα;

Ανακάλυψα σχετικά πρόσφατα την Adrianne Lenker και τον Θεσσαλονικιό Capette. Το τελευταίο μου μεγάλο κόλλημα πριν λίγο καιρό ήταν ο δίσκος «Μένω εκτός» της Ελευθερίας Αρβανιτάκη.     

Έχεις δηλώσει πως θα ήθελες να σταματήσουν να μιλάνε για εσένα με περιγραφές  όπως «νεραϊδένια» και «ξωτικό» που συχνά σου αποδίδονται. Πώς αισθάνεται σήμερα αλήθεια η Nalyssa Green;

Αισθάνεται ώριμη σέξυ κυρία εξωγήινη.

Το ελληνικό #MeToo έχει φέρει μέχρι στιγμής στο φως υποθέσεις σεξουαλικής, σωματικής και ψυχολογικής βίας στον χώρο του αθλητισμού και του θεάτρου . Πιστεύεις ότι μπορεί να ακολουθήσει και αυτός της μουσικής;

Μέχρι τώρα στο συλλογικό ασυνείδητο, πράξεις κατάχρησης εξουσίας και άσκησης βίας ψυχολογικής, σωματικής και σεξουαλικής θεωρούνταν κανονικότητα, ή τουλάχιστον κάτι για το οποίο δε μιλάμε. Υπήρχε η αίσθηση ότι το θύμα φταίει.

Αυτή η μόνιμη ενοχικότητα και η ιδέα ότι οι γυναίκες υπάρχουν για να υπομένουν και να διευκολύνουν τους άντρες. Που συμβαίνει και ανεξαρτήτως φύλου κάποιες φορές, εκεί που υπάρχουν καταχρηστικές σχέσεις εξουσίας.

Νομίζω ότι όλη αυτή η νοοτροπία είναι ανεξάρτητη χώρων. Είναι παντού στη ζωή μας, έντονη ή λανθάνουσα. Ήρθε ο καιρός που το θέμα ανοίγει. Συζητείται. Η νοοτροπία αλλάζει.

Τώρα είναι η εποχή που αρχίζουμε να λέμε πως όλο αυτό δεν είναι οκ.

Αυτό είναι εξαιρετικά αισιόδοξο και ελπίζω να συνεχιστεί, να μεγαλώσει και να φτάσει παντού.

Έχεις έρθει εσύ αντιμέτωπη ποτέ με αντίστοιχες καταστάσεις;

Ως κορίτσι και ως γυναίκα νιώθω πολύ συχνά αυτή τη νοοτροπία. Την ιδέα ότι είμαι κατώτερη από τους άντρες.

Ότι η δική μου οπτική δεν έχει αξία. Ότι πρέπει να υπομένω υπάκουη και χαμογελαστή όλα τα πρότυπα θηλυκότητας που μου επιβάλλουν. Όλες τις φορές προσβλητικού πεσίματος.

Όλες τις φορές που με μειώνουν εξαιτίας της ιδέας ότι το φύλο μου δεν είναι αρκετά ικανό.

Όλες τις ιδέες ότι για να έχει αξία η ύπαρξη μου πρέπει να έχω κοντά έναν γκόμενο/σύζυγο πατέρα ή προστάτη.

Όλα τα βράδια που γυρνάω σπίτι μου και φοβάμαι ότι δε θα φτάσω σώα.

Όλα τα νέα για τις νεκρές οι βιασμένες γυναίκες αδερφές μου. Είναι πολλά τέτοια στοιχεία στην κοινωνία μας.

Έτσι όπως μεγαλώνουμε, έτσι όπως ζούμε την καθημερινότητα μας. Είναι και κάποια μικρά και καθημερινά, αδιόρατα. Όπως ας πούμε η γλώσσα. Όποτε κάποιος λέει «μην κάνεις σα γυναικούλα», ή «αυτά τα πράγματα δεν είναι αντρίκια/παντελονάτα» και άπειρες τέτοιου τύπου εκφράσεις, νιώθω ότι προσβάλλεται η αξιοπρέπεια μου.

Το φύλο μου για χιλιετίες είναι στο περιθώριο. Χειραγωγούμενο. Έχει γίνει σχεδόν φύση μας.

Δεν έχει συμβεί ποτέ κάποιο περιστατικό βίας προς το άτομο μου. Τουλάχιστον όχι κάτι που να έχω αναγνωρίσει ή να έχω καταφέρει να εγγράψω ως μνήμη.

Είμαι εξαιρετικά τυχερή γιατί σε πολλές φίλες μου έχει συμβεί.

Παρόλα αυτά ως μέρος του θηλυκού γένους έχει περάσει στο πετσί μου και στο dna μου όλη αυτή η εμπειρία βίας που δέχεται το φύλο μου εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Το ξέρω χωρίς να το έχω ζήσει. Μου το κληροδότησαν οι γιαγιάδες μας και όλες οι αδερφές μου από όλον τον πλανήτη.

Νιώθεις αισιόδοξη για την μετά covid εποχή; Πιστεύεις ότι τα μέτρα κοινωνικής απόστασης και η απομόνωση του lockdown θα μας αφήσουν κάποιο σημάδι;

Αυτή την στιγμή χαίρομαι πολύ την πρόσφατη απελευθέρωση μας και το καλοκαίρι που μπαίνει. Ναι, νιώθω αισιόδοξη.

Αλλά αυτό που μου έχει μάθει όλη αυτή η covid εποχή είναι να μην σκέφτομαι, να μην προγραμματίζω για το μακρινό μέλλον.

Γιατί κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί. Μία μέρα τη φορά και βλέπουμε. Θεωρώ ότι η ανάγκη μας για εγγύτητα δεν μπορεί να πεθάνει από τη μεγάλη περίοδο αναγκαστικής απομόνωσης.

Νομίζω ότι είναι βασικό ανθρώπινο χαρακτηριστικό και δεν μπορεί να ξεχαστεί τόσο εύκολα.

Αλλά δεν είμαι σίγουρη για τίποτα. Περιμένω και παρατηρώ και όπου μας βγάλει.