Η Ευρωβουλή ψηφίζει για τις πατέντες των εμβολίων

Eπί της άρσης των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας των εμβολίων κατά του COVID-19, ψηφίζει την Τετάρτη η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε μία πρόταση που έχει διχάσει τους ευρωβουλευτές.

Υπενθυμίζεται ότι σε συζήτηση στις 19 Μαΐου, οι ευρωβουλευτές διαφώνησαν ως προς τη θέση που πρέπει να λάβει η ΕΕ όσον αφορά την άρση δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας των εμβολίων COVID-19.

Η συζήτηση στην ολομέλεια έλαβε μέρος αφού η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα στηρίξει την προσωρινή άρση των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας των ιατρικών προϊόντων και εμβολίων κατά του COVID-19.

Το εν λόγω μέτρο, το οποίο αποτελεί αντικείμενο τρέχουσας συζήτησης στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, είχε προταθεί από την Νότια Αφρική και την Ινδία τον Οκτώβριο του 2020.

Περίπου 60 χώρες έχουν έκτοτε ταχθεί υπέρ του.

Παγκόσμια ευθύνη

Η άρση των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας θα μπορούσε να βελτιώσει την παγκόσμια πρόσβαση σε προσιτά εμβόλια και άλλα ιατρικά προϊόντα, δήλωσαν οι υποστηρικτές του μέτρου. Πολλοί ευρωβουλευτές τόνισαν τη σημασία της ανάληψης ηγετικού ρόλου εκ μέρους της ΕΕ.

«Είναι αλήθεια ότι το τρέχον μοντέλο έχει συμβάλει στην επίτευξη προόδου στον τομέα της υγείας και της οικονομίας με το πέρασμα των χρόνων. Ωστόσο, η πανδημία έχει ήδη προκαλέσει πάνω από 3 εκατομμύρια θανάτους και χρειαζόμαστε έκτακτες λύσεις», είπε η επικεφαλής της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, Ιράτχε Γκαρσία Πέρεζ (Ισπανία).

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να βάλει τα δυνατά της για να βοηθήσει τις φτωχές χώρες που αδυνατούν να τα καταφέρουν μόνες τους. Ο στόχο μας δεν είναι μόνο ανθρωπιστικός αλλά και γεωστρατηγικός».

«Κινδυνεύει η ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων που δεν έχουν ακόμα πρόσβαση στα εμβόλια επειδή δεν γεννήθηκαν στο σωστό μέρος. […] Η Ευρώπη οφείλει να αντιμετωπίσει τα εμβόλια ως παγκόσμιο κοινό αγαθό του οποίου η τιμή και ποσότητα δεν μπορεί να αφεθεί στα χέρια τριών ή τεσσάρων φαρμακευτικών εταιρειών», τόνισε από την πλευρά του ο Φιλίπ Λάμπερτς (Πράσινοι, Βέλγιο).

«Πώς καταλήξαμε εδώ; Σήμερα, για ακόμη μια φορά, συζητάμε την άρση της πατέντας των εμβολίων COVID-19. Αυτό θα έπρεπε να ήταν σαφές από την αρχή», υπογράμμισε η Μανόν Ομπρί (Η Αριστερά, Γαλλία).

«Εκατομμύρια ζωές βρίσκονται σε κίνδυνο και η αδράνειά σας σκοτώνει ανθρώπους».

«Άλλα μέτρα θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικότερα», λένε ευρωβουλευτές,

Άλλοι ευρωβουλευτές υποστήριξαν ότι η άρση των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας δεν θα φέρει γρήγορα αποτελέσματα σε παγκόσμιο επίπεδο και πρότειναν εναλλακτικές οδούς για την παροχή βοήθειας στις χώρες που βρίσκονται σε δυσχερή κατάσταση.

Η Εστέρ ντε Λανζ (ΕΛΚ, Κάτω Χώρες) υπογράμμισε ότι η ΕΕ έχει εξάγει σχεδόν τόσα εμβόλια όσα έχει κρατήσει για εσωτερική χρήση.

«Πρέπει να αρθούν οι φραγμοί που εμποδίζουν την εξαγωγή υλικών και εμβολίων, κυρίως εκ μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ. Οι δωρέες πρέπει να αυξηθούν. Η παραγωγή πρέπει να αυξηθεί δραστικά, όχι μόνο εδώ αλλά και στην Αφρική, στην Ασία και στη Λατινική Αμερική. Η ΕΕ οφείλει ειδικότερα να βοηθήσει την Αφρική στην παραγωγή εμβολίων. Οι γνώσεις που απαιτούνται για την παραγωγή εμβολίων πρέπει να διαβιβάζεται και να μοιράζεται».

Ο Ντάσιαν Τσιόλος (Renew Europe, Ρουμανία) είπε ότι η πρόταση των ΗΠΑ για την άρση της πατέντας των εμβολίων δεν απευθύνει τα πραγματικά προβλήματα.

«Ο [πρόεδρος των ΗΠΑ] Μπάιντεν δεν προτείνει κατάλληλες λύσεις, η άρση των πατεντών είναι χρονοβόρα και περίπλοκη διαδικασία. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να στείλουμε άμεση βοήθεια στους φτωχούς ανθρώπους».

Τόνισε δε ότι την ανάγκη υποστήριξης της πρωτοβουλίας COVAX εκ μέρους των ΗΠΑ, μια πρωτοβουλία που διευκολύνει την πρόσβαση των χωρών χαμηλού και μέσου εισοδήματος σε τεστ, θεραπείες και εμβόλια κατά του κορονοϊού.

Ο Ρομάν Χάιντερ (Ταυτότητα και Δημοκρατία, Αυστρία) εξέφρασε αμφιβολίες ως προς το κατά πόσο οι αναπτυσσόμενες χώρες θα μπορέσουν να παράγουν εμβόλια σε ταχύτερο ρυθμό απ’ ό,τι οι δυτικές χώρες, η Κίνα και η Ρωσία.

«Η άρση των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας δεν μας επιτρέπει άρα να κερδίσουμε χρόνο ούτε να διασφαλίσουμε περισσότερες δόσεις εμβολίων», είπε, χαρακτηρίζοντας την πρόταση ως «επίθεση κατά της ιδιοκτησίας και, στην συγκεκριμένη περίπτωση, κατά της πνευματικής ιδιοκτησίας».

Από την πλευρά του, ο Χέερτ Μπουρζουά (ΕΣΜ, Βέλγιο) είπε: «Η άρση των πατεντών μοιάζει καλή ιδέα χωρίς να είναι στην πραγματικότητα. […] Κανένας δεν έχει καταφέρει να αποδείξει ότι η άρση των πατεντών θα οδηγήσει στην επιτάχυνση και αύξηση της παραγωγής των εμβολίων. Η παραγωγή των εμβολίων είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Ο έλεγχος της παραγωγής και της ποιότητας είναι τόσο χρονοβόρα διαδικασία που η άρση των πατεντών δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα μέσα στο 2021. Η πραγματική λύση βρίσκεται στην δραστική αύξηση της παραγωγής μας, πράγμα το οποίο κάνουμε».

Μιλώντας εξ ονόματος της Πορτογαλικής Προεδρίας του Συμβουλίου, ο Αουγκούστο Σάντος Σίλβα είπε ότι η ΕΕ διατίθεται να συζητήσει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας των εμβολίων.

Τόνισε, ωστόσο, ότι το τρέχον διεθνές πλαίσιο είναι ήδη ευέλικτο και προβλέπει την υποχρεωτική χορήγηση αδειών που επιτρέπουν τις εξαγωγές στις χώρες με ανεπαρκή ή ανύπαρκτη ικανότητα παρασκευής.

Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις είπε: «Οι ευθύνες της Ευρώπης δεν σταματούν στα σύνορά μας. Πάντα δίναμε ιδιαίτερη σημασία στην ανάγκη για διεθνή αλληλεγγύη την οποία έχουμε επιδείξει έμπρακτα επειδή κανείς δεν είναι ασφαλής μέχρι να είμαστε όλοι ασφαλείς».

«Σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή, η ενίσχυση της παραγωγής και η ευρύτερη και ταχύτερη διανομή των εμβολίων σε προσιτό κόστος είναι ο μοναδικός και πιο αποτελεσματικός τρόπος καταπολέμησης της πανδημίας ανά τον κόσμο».

Το Κοινοβούλιο θα ψηφίσει επί του συγκεκριμένου ζητήματος κατά την ολομέλεια του Ιουνίου.